Polis Disiplin Hukuku – Soruşturma-Disiplin Cezası – İptali
2024 Polis Disiplin Hukuku Mevzuatı
2024 Polis Disiplin Hukuku-Disiplin Kanunu-Egm Disiplin Mevzuatı
Polis Disiplin Hukuku Soruşturma Disiplin Cezası İptali ;Emniyet teşkilatında polislere uygulanan disiplin uygulamaları uzun bir zaman Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü kapsamında yürütülmüştür. Bu tüzük 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’da düzenlenen suç ve cezaları uygulama amacıyla çıkarılmıştır. Aynı zaman da bu tüzük yalnızca emniyet teşkilatı personeline özgüdür. Zaman içerisinde bu tüzüğün güncel durumlara uygulanmasında yetersiz kalması nedeniyle Anayasa Mahkemesi Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün kaynağı olan 3201 sayılı Kanunun 83. maddesini iptal etmesi sebebiyle yürürlüğünü kaybetmiştir. Polisler açısından Emniyet Hizmetleri Disiplin Tüzüğünün bir anlamı kalmamıştır. Yalnızca derdest davalar bakımından yürürlükte iken bu tüzüğe göre ceza verildiyse mahkemeler yine tüzüğe göre karar vereceklerdir.(Polis Disiplin Hukuku Soruşturma Disiplin Cezası İptali)
Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün yürürlükten kalkmasıyla birlikte 08/03/2018 tarihli 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun çıkarılmıştır. Bu kanun Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ilişkin bütün disiplin işlemlerini düzenlemektedir. Ayrıca bu kanun Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki emniyet hizmetleri dışında sivil memurları da kapsamaktadır.
Bahse konu hususlar dışında Polis Akademisi, PMYO, POMEM bünyesinde YÖK mevzuatına tabi personel bu kanun kapsamına girmez, bu kişiler kendi disiplin mevzuatına tabidir.(Polis Disiplin Hukuku Soruşturma Disiplin Cezası İptali)
Emniyet Teşkilatında Polise Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Kişi, Makam Ve Kurullar
Resen Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Makamlar
Emniyet teşkilatı personeline resen disiplin cezası vermeye yetkili makamlar ve sahip olduğu yetkiler, 682 Sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 13 ve 14. maddelerinde düzenlenmiştir. KHK’ya göre resen yetkili amir mevzuata uygun olarak disiplin cezası verebilecektir. Vekaleten disiplin amiri unvanıyla atanmış olan veya disiplin soruşturmalarını yapmak görevlendirilen soruşturmacılar bu görevleri yürüttükleri süre içinde disiplin amirlerinin bütün yetkilerine sahiptirler.
Disiplin amirleri sahip oldukları yetkileri, eşleri, ikinci dereceye kadar yakınları, ikinci dereceye kadar kayın hısımları personel hakkında kullanamazlar.
682 Sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye göre Emniyet Teşkilatı personeline resen disiplin cezası vermeye yetkili makamlar şu şekildedir:
İçişleri Bakanı
İçişleri Bakanı’nın 682 sayılı KHK’nın 13. madde (3) Sayılı Çizelge’de belirtilen her rütbe ve her sınıftan personele uyarma, kınama ve 15 güne kadar aylıktan kesme cezası verme yetkisi bulunmaktadır.
Emniyet Genel Müdürü ve Valiler
Emniyet Genel Müdürü ve Valilerin 682 sayılı KHK’nın 13. madde (3) Sayılı Çizelge’de belirtilen her rütbe ve her sınıftan personele uyarma, kınama ve 15 güne kadar aylıktan kesme cezası verme yetkisi bulunmaktadır.
Birinci Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Polis Eğitim ve Öğretim Kurumları Müdürleri, Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürleri, İl Emniyet Müdürleri ve Kaymakamlar
Birinci Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Polis Eğitim ve Öğretim Kurumları Müdürleri, Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürleri, İl Emniyet Müdürleri ve Kaymakamlar’ın 682 sayılı KHK’nın 13. madde (3) Sayılı Çizelge’de belirtilen her rütbe ve her sınıftan personele uyarma, kınama ve 10 güne kadar aylıktan kesme cezası verme yetkileri bulunmaktadır.
Kriminal Laboratuvar Müdürü, Şube Müdürü, İlçe Emniyet Müdürü, İlçe Emniyet Amiri ve Polis Merkez Amiri
Kriminal Laboratuvar Müdürü, Şube Müdürü, İlçe Emniyet Müdürü, İlçe Emniyet Amiri ve Polis Merkez Amiri’nin 682 sayılı KHK’nın 13. madde (3) Sayılı Çizelge’de belirtilen her rütbe ve her sınıftan personele uyarma, kınama ve 3 güne kadar aylıktan kesme cezası verme yetkileri bulunmaktadır.
Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Kurullar ve Sahip Oldukları Yetkiler
Emniyet teşkilatı personeline disiplin cezası vermeye yetkili makamlar ve sahip olduğu yetkiler, yetkili kurullar ve sahip oldukları yetkiler, 682 Sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 16 ve 17 maddelerinde düzenlenmiştir. Emniyet teşkilatında oluşturulan 5 disiplin kurulu, teşkilatta görev yapan her rütbe ve her sınıftan personele disiplin cezası vermeye yetkilidir.
İl Polis Disiplin Kurulu
Emniyet Teşkilatı’nda il ve ilçelerde görev yapan, disipline aykırı fiil ve işlem gerçekleştiren personele, yetkileri çerçevesinde disiplin cezası yaptırımı uygulamak amacıyla il polis disiplin kurulu oluşturulmuştur. İl Polis Disiplin Kurulu, emniyet işlerinden sorumlu vali yardımcısının başkanlığında aşağıdaki kişilerin katılımıyla oluşur.
- İl hukuk işleri müdürü (Olmaması durumunda il hukuk şube müdürlüğünün bağlı olduğu vali yardımcısı)
- Emniyet müdürü ya da görevlendirdiği emniyet müdür yardımcılarından biri. Emniyet müdür yardımcısının olmadığı durumlarda, il emniyet teşkilatında emniyet müdüründen sonraki en yüksek rütbeli kişi görevlendirilir. Hakkında disiplin soruşturması yürütülen memur ile rütbe eşitliğinin olması durumunda kıdemce daha üstün olan amir görevlendirilir.
- Asayiş şube müdürü,
- Personel şube müdürü Görüldüğü üzere kurulda başkan dahil 5 üye bulunmaktadır. Kurulun toplanabilmesi için üye tam sayısının salt çoğunluğunun sağlanması yeterlidir. İl polis disiplin kurulunda açık oylama ile yapılan görüşmelerde kararlar oy çokluğu ile alınır ve oylamaya katılanlar çekimser oy kullanamazlar. Kurulda, oyların eşit olması durumunda başkanın oyunu kullandığı karar kabul edilmiş sayılır.
İl Polis Disiplin Kurulu’nun kimler hakkında hangi disiplin cezalarını verebileceği 682 sayılı KHK’nın 17. maddesinin 1. fıkrasında belirtilmiştir. Buna göre il polis disiplin kurulları; kuruldukları il emniyet müdürlüğü kadrolarında görev yapan;
- Polis memurları, çarşı ve mahalle bekçileri ile il makamlarınca atanabilen personellere tüm disiplin cezalarını,
- Komiser yardımcısı, komiser ve başkomiserler hakkında meslekten çıkarma cezası dışındaki disiplin cezalarını vermeye yetkilidirler.
Eğitim ve Öğretim Kurumları Disiplin Kurulu
682 sayılı KHK’nın 16. Madde ve 2/b fıkrasında, Eğitim ve Öğretim Kurumları Disiplin Kurulunun, kurum müdürünün başkanlığında, aynı kurumda görev yapan en yüksek rütbeli üç amir (rütbelerin eşit olması durumunda kıdemce üstün olan amir) ve Emniyet Genel Müdürü tarafından aynı kurumda görev yapan öğretmenler arasından seçilen bir kişinin katılımı ile oluşur. Bu kurum kadrosundaki polis memurları ile kurumda öğrenim gören polis memuru ve adayları hakkında tüm disiplin cezalarını vermeye yetkilidirler.
Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulu
682 sayılı KHK’nın 16. Madde ve 2/c fıkrasında, Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulu’nun, personel işlerinden sorumlu Emniyet Genel Müdür Yardımcısı’nın başkanlığında, personel daire başkanı, polis teftiş kurulu başkanlığınca görevlendirilen bir polis başmüfettişi, emniyet genel müdürlüğünce görevlendirilen bir daire başkanı, Emniyet Genel Müdürü tarafından görevlendirilen, Hukuk Müşavirliğinde görevli hukuk müşavirlerinden birinin katılımıyla oluşur.
- Emniyet Genel Müdürlüğü Disiplin Kurulu;
Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez teşkilatı, il ve eğitim-öğretim kurumları kadrolarında görev yapan 8. dereceden 5. dereceye kadar meslek derecesine sahip olan personel hakkında meslekten çıkarma cezasını, - Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez teşkilatı, il ve eğitim-öğretim kurumları kadrolarında görev yapan 4. dereceden 1. dereceye kadar meslek derecesine sahip olan personel hakkında meslekten kademe ilerlemesinin durdurulması ve daha alt cezaları vermekle yetkilidir.
Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu
682 sayılı KHK’nın 16. Madde ve 2/ç fıkrasında, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu’nun, Emniyet Genel Müdürlüğü başkanlığında, bakan tarafından görevlendirilen iki emniyet genel müdür yardımcısı, Polis Teftiş Kurulu Başkanı ve Birincil Hukuk Müşavirinin katılımıyla oluşacağı belirtilmiştir.
Emniyet disiplin yüksek kurulu;
- Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Teşkilatı, eğitim-öğretim kurumları ve İl Emniyet Müdürlüğü kadrolarında görev yapan 8. meslek derecesinden 5. Meslek derecesine kadar olan personeller hakkında meslekten çıkarma cezasını,
- Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Teşkilatı, eğitim-öğretim kurumları ve İl Emniyet Müdürlüğü kadrolarında görev yapan 1. meslek derecesinden 4. meslek derecesine kadar olan personeller hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması ile daha alt disiplin cezalarını verebilme yetkisine sahiptir.
POLİS DİSİPLİN SORUŞTURMASI AŞAMALARI 2024
Suçun İşlenmesi ve Öğrenilmesi
Polis memurlarının, mevzuatta belirlenen; yurt içinde ve yurtdışında görevini gereği gibi yerine getirmemesi, uyması gereken kuralları ihlal etmesi, yasaklanan fiilleri, eylemleri ve işlemleri yapması disiplin suçu olarak nitelendirilmekte ve kamu hizmetlerinin düzenli yürütülebilmesi amacıyla mevzuata ve amirlerinin usulüne uygun talimatlarına uymayan polis memurlarına 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanunu’nda belirtilen disiplin cezası yaptırımları uygulanmaktadır. Polis memurlarının mevzuata aykırı fiil, eylem ve işlemlerinin adli yönden bir ceza soruşturması açılıp açılmamasına bakılmaksızın, söz konusu polis memuru hakkında disiplin amirleri tarafından, gerçekleştirilen fiil, eylem ya da işlemlerin disiplin suçu oluşturup oluşturmadığı araştırılması amacıyla disiplin soruşturması açılır.
Soruşturma Onayı
Soruşturma emri vermeye yetkili merciler tarafından, disiplin suçu işlediği iddia edilen polis memurlarının işlediği fiil ve işlemlerin soruşturulmasına kanaat getirmesi durumunda, 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’da belirtilen disiplin amirlerine konunun araştırılması ve soruşturma sürecinin başlatılması amacıyla verdiği yazılı emirler, soruşturma emri olarak tanımlanmaktadır
Soruşturma Açılması
Polis disiplin soruşturmaları, yetkili amirden alınan soruşturma onayı ile başlatılır. Kanunda aksi bir durum belirtilmediği müddetçe soruşturmaya yetkili amir, atamaya yetkili makamdır. Bu bağlamda soruşturmaya yetkili amir, soruşturma açılıp açılmamasına yönelik takdir yetkisine sahip olduğundan dolayı, disiplin soruşturması başlatılması yönünde karar vermek zorunda değildir.
POLİS MEMURUNUN DİSİPLİN SORUŞTURMASI BOYUNCA GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILMASI
Görevden uzaklaştırma, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 137. maddesine göre devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde memurun görevine devam etmesinde sakınca bulunması halinde alınan ihtiyati tedbirdir kararıdır. Mevzuatta polis memurunun hangi durumlarda görevden uzaklaştırılacağına dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu sebeple bu kararın verilmesi idarenin takdirine bırakılmıştır. Memurun görevi başında kalmasında herhangi bir sakınca yoksa memurun görevden uzaklaştırılması gerek yoktur.
Görevden uzaklaştırma, tedbirin alınmasının memurun disipline aykırı fiil ve işlemleri gerçekleştirip gerçekleştirmediğinin ispatında bir rolü yoktur.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 138. maddesine göre görevden uzaklaştırma tedbirinin alınmasında yetkili kılınan kişiler şunlardır:
- Atamaya yetkili amirler,
- Bakanlık müfettişleri,
- Genel müdürlük müfettişler,
- Valiler,
- Kaymakamlar
Devlet memurlarının hakkında görevden uzaklaştırma tedbiri uygulanmasını takip eden 10 iş günü içerisinde disiplin soruşturmasına başlanması zorunluluğu 657 sayılı Devlet Memurluğu Kanunu’nun 139. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Buna göre görevden uzaklaştırma kararının uygulanmasının akabinde yasal süre içerisinde memur hakkında disiplin soruşturması başlatmayan ya da keyfiyet ya da aralarında husumet bulunması sebebiyle yetkisini kendi husumetine göre kullanan amirler hakkında, hukuki, mali ve cezai yaptırımlar uygulanır. Disiplin kovuşturması nedeniyle, görevden uzaklaştırma tedbirinin 3 ay süre ile alınabileceği 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 145. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu süreç içerisinde hakkında herhangi bir karara varılmayan memur hakkındaki görevden uzaklaştırma tedbiri derhal kaldırılarak görevine başlatılır.
657 sayılı DMK’nın 143. maddesine göre disiplin soruşturması ya da ceza kovuşturması sonucunda;
- Haklarında devlet memurluğundan çıkarma cezası dışında cezai yaptırım uygulanmasına karar verilen memurların,
- Ceza kovuşturması sonucunda yargılamanın men’ine ya da beraatına karar verilen memurların,
- Haklarında bir hükme varılmadan önce, genel af ile haklarında yürütülen kovuşturması kaldırılan memurların,
- Memurluğuna engel teşkil etmeyecek bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenen memurların,
Haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbirleri uygulanan memurların bu kararların kesinleşmesi ile uygulanan tedbir kararı hemen kaldırılır. Görevden uzaklaştırma tedbirinin uygulandığı sürece maaşlarından kesilen 1/3’lik oran, tedbirin kaldırılması ile memura ödenir.
POLİS DİSİPLİN CEZALARI-2024
7068 Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’a göre Emniyet Teşkilatı mensuplarına uygulanacak disiplin cezalarını gerektirir fiillerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Uyarma Cezası ve Uyarma Cezasını Gerektiren Haller
a) Silahını, araç ve gerecini, giyim ve kuşamını temiz tutmamak, çalıştığı yerin temizliğine özen göstermemek.
b) Yetkili makamlarca belirlenmiş tasarruf tedbirlerine riayet etmemek veya kullanımına sunulan kamu kaynaklarının kullanılmasında gösterilmesi gereken makul seviyedeki özeni göstermemek.
c) İzinsiz veya kurumunca kabul edilebilir özrü olmaksızın belirli zamanda yapılması gereken faaliyetlere geç kalmak.
ç) Görevdeyken, yetkili makamlar tarafından izin verilen durumlar haricinde görev veya hizmetle ilgisi olmayan işlerle uğraşmak.
d) Özürsüz veya izinsiz olarak mesaiye geç gelmek veya erken ayrılmak ya da günlük mesai saatlerine riayet etmemek.
e) Nezaket kurallarına aykırı tavır ve davranışlarda bulunmak.
Kınama Cezası ve Kınama Cezasını Gerektiren Haller
a) Görev sırasında veya dışında, mevzuat veya talimatlarla yasaklanan davranışlarda bulunmak. b) Mevzuatta belirlenmiş usul ve kurallara riayet etmeden sözlü, yazılı veya elektronik olarak müracaat veya şikayette bulunmak.
c) Nöbeti teslimden sonra görev yerine özürsüz olarak geç dönmek. ç) Bildirimleri süresi içerisinde yerine ulaştırmamak.
d) Mevzuat veya talimatlarla taşınmasına veya bulundurulmasına izin verilmiş olanlar dışında, mesleğin ciddiyeti ile bağdaşmayacak biçimde yüzük, bilezik, kolye, madalyon, rozet ve benzeri şeyleri takmak.
e) Görev sırasında veya dışında kendisi ile aynı rütbede çalışanlara veya mesai arkadaşlarına karşı saygısız davranmak.
f) Mevzuat ve talimatlarla kendisine tevdi edilmiş görevlerin gerektirdiği sorumluluğu üstlenmekten imtina ettiğini gösterecek tavır ve davranışlarda bulunmak.
Aylıktan Kesme Cezasını Gerektiren Haller
a) Mevzuat veya talimata aykırı olarak eksik kuşam ve teçhizatla göreve çıkmak,
b) Amir ve üstlerinin, görev ve mesleki konulara veya tutum ve davranışlarına ilişkin uyarılarına uymamak ya da bu uyarılara kayıtsız kalmak, amir ve üstleri tarafından sorulan soruları gereken süre içinde yanıtlamamak,
c) Kendisi ile aynı rütbede çalışanlara, astlarına veya mesai arkadaşlarına karşı onur kırıcı söz söylemek, davranışta bulunmak veya söz, yazı ya da eylemle hakaret etmek.
d) Resmi belge veya göreve ilişkin evrakı kaybetmek.
e) Önlem almamak veya tedbirli davranmamak yüzünden kendisine teslim edilen Devlet malı eşyanın hasar görmesine veya kaybolmasına neden olmak.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasını Gerektiren Haller
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurların işledikleri disiplin suçlarının ağırlık derecesine göre, kademe ilerlemesinin 1-3 yıl süreyle durdurulması yaptırımıdır. Ancak emniyet teşkilatı mensupları için azami kademe ilerlemesini durdurma süresi 2 yıldır. Bu cezayı gerektiren fiillerden bazıları şu şekildedir:
a) Amir ve memurlara görevle ilgili olarak yalan söylemek.
b) Denetim görevini yerine getirmemek.
c) İzinsiz ya da kurumca kabul edilebilir özrü olmaksızın kesintisiz olarak üç günden fazla ve beş güne kadar (beşinci gün dahil) göreve gelmemek.
d) Amir ve üstlerine iletilmesi gereken olayları ve bunlarla ilgili bilgileri amirlerinden ve resmen istenmesi halinde görevli ve yetkili kuruluş ve kişilerden gizlemek.
e) Yetkili olmadığı halde basın, haber ajansları, radyo ve televizyon kurumları veya diğer iletişim kanalları vasıtasıyla kamuoyuna bilgi ya da demeç vermek.
Meslekten Çıkarma Cezasını Gerektiren Haller
Memurun, işlediği disiplin suçundan dolayı emniyet teşkilatı hizmetlerinde bir daha çalıştırılmamak üzere görevden alınmasıdır. Bu cezayı gerektiren fiillerden bazıları şu şekildedir:
a) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak veya personel arasında bu yolda ayrım yapıcı tutum ve davranışlarda bulunmak.
b) Göreve çıkılmaması için propaganda yapmak, kışkırtmak, zorlamak, karar alınmasını sağlamak, alınan bu karara katılmak veya karar uyarınca göreve çıkmamak.
c) Amir ya da üstlerinin icraatına karşı çıkmak ve bu hareketi toplu hale dönüştürerek görev yapılmasını ya da göreve çıkılmasını engellemek, buna katılmak, katılmaya tahrik ya da teşvik etmek.
d) Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak.
Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasını Gerektiren Haller
Devlet memurluğundan çıkarma cezası alan bir memur, bir daha kesinlikle devlet memurluğuna atanmamak üzere memuriyetine son verilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası alan bir bireyin memuriyet sıfatı sona erer. Devlet memurluğundan çıkarma cezası alan kişi tekrar memur olamaz. Bu cezayı gerektiren fiiller şu şekildedir:
a) Ülkenin bağımsızlığını zedelemeye, bütünlüğünü bozmaya ve milli güvenliği tehlikeye düşürmeye yönelik herhangi bir faaliyette bulunmak veya aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, vakıf, dernek ve benzeri teşekküle katılmak, bunlara yardım etmek veya bu yapılarla ilişki içerisinde bulunmak.
b) İşkence yapmak.
Emniyet Teşkilatında Polis Disiplin Cezalarına Karşı İtiraz Ve Yargı Yolları
POLİS DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ-2024
Bütün disiplin cezaları dahil olmak üzere disiplin cezalarının yargı denetimine tabi olduğu Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 129. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; “Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz” şeklinde düzenlenmiştir. 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanununda ve diğer kanunlarda disiplin cezalarına karşı yargı yoluna başvurulamayacağına dair herhangi bir madde yoktur. İdari itiraz yolları ile ilgili hükümler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 135 ve 136. maddelerinde düzenlenmiştir.
Emniyet Teşkilatı mensupları, haklarında verilen uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, meslekten çıkarma ve devlet memurluğundan çıkarma cezalarına karşı idari yargı yollarına başvurma haklarına sahiptirler. 657 sayılı DMK’nın 136. maddesine göre memurlar, disiplin amirleri ya da disiplin kurulları tarafından verilen disiplin cezalarına, kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde itiraz edebilirler. Bu süre içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.
Memurun, itiraz talebi üzerine söz konusu ceza yetkili makamlar tarafından incelenerek aynen kabul edilebilir, hafifletilebilir ya da tamamen kaldırılabilir. İtiraz edilmeyen cezalar ya da itiraz üzerine yetkili makamlar tarafından tekrar verilen cezalar kesinleşir ve bu kararlar hakkında idari yargı yoluna başvurulamaz.
İtiraz edilen makamlar, memurun itirazını takip eden 30 gün içerisinde itiraz talebine yönelik kararlarını vermek zorundadırlar. Eğer itiraz talebi üzerine ceza kaldırılırsa memurun özlük dosyalarından silinir.
Emniyet teşkilatı kadrolarında görev yapan, resen ceza alan memurlar;
- İlçe emniyet amirleri tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı için bir üst disiplin amiri olan İl Emniyet Müdürüne,
- Kaymakamlar tarafından ilçede görev yapan memurlara verilen disiplin cezalarına karşı bir üst disiplin amiri olan Valiye,
- İl Emniyet Müdürü, Eğitim-Öğretim Kurumları Müdürü ve Polis Akademisi Başkanı tarafından verilen disiplin cezalarına karşı Emniyet Genel Müdürüne,
- Emniyet Genel Müdürü ve Valiler tarafından verilen disiplin cezalarına karşı İçişleri Bakanına, kararın kendisine tebliğ edilmesinin ardından, 7 gün içerisinde cezaya itiraz edebilirler.
POLİS DİSİPLİN CEZALARINA KARŞI İDARİ YARGI ORGANLARINA BAŞVURMA-2024
Polis Disiplin Hukuku Soruşturma Disiplin Cezası İptali 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7/1 maddesine göre, devlet memurlarının, haklarında verilen disiplin cezalarına karşı, cezaların kendilerine tebliğ edildiği tarihi izleyen günden itibaren 60 gün içerisinde yargı yoluna başvurabilirler.
a) İptal Davalarında Aranan Ön Koşullar
Konu Yönünden
Disiplin cezaları, idare hukuku esaslarına göre idare tarafından gerçekleştirilen hukuki işlemlerdir. Dolayısıyla disiplin cezaları bir idari işlem niteliğine haizdir. Kesinleştirilmiş ve yürütülmesi gereken disiplin cezaları hakkında iptal davası açılabilir. Devlet Denetleme Kurulu’nun 10.04.1970 tarih ve 053 sayılı “Disiplin kurulunca verilen cezalar, idari bir işlemdir. (Disiplin kurullarınca verilen cezalar Anayasanın 118. maddesine göre bir idari yargı kararı değil, idari bir işlemdir. Bu nedenle temyiz davası biçiminde değil, iptal davası biçiminde kesin karar veren kurul veya makama husumetin yöneltilmesi gerekir)” kararına göre disiplin cezalarının yargı kararları niteliğinde değildir idari bir işlemdir. Disiplin cezaları idari bir işlem niteliği taşıdığından dolayı yargı denetimine tabidir ve iptal davası açılabilir.
Süre Bakımından
Disiplin cezalarının iptali davaları 60 gün içerisinde Danıştay ya da İdare Mahkemelerinde açılmalıdır.
Davacı Yönünden
Mevzuatta dava açabilmenin veya bir davada taraf olabilmenin ölçütü medeni haklardan yararlanma yeteneğine sahip olabilmektir. Emniyet teşkilatı personelleri medeni haklardan yararlanabilmeleri nedeniyle, disiplin amirleri ve disiplin kurulları tarafından haklarında verilen disiplin cezalarına itiraz etmek amacıyla dava açabilirler.
Davalı Yönünden
İdari yargı mahkemelerine açılan iptal davaları idari işlemlere karşı açılır ve işlemin iptali için açılır. Burada hasım Memurlar, disiplin amirleri ya da disiplin kurulu tarafından haklarında verilen disiplin cezalarının iptali davasında, işlemi yapan disiplin amirini ya da disiplin kurulunu hasım olarak gösteremez.
b) Polis Disiplin Cezalarına Karşı İptal Davalarında Görev Ve Yetki
Görev
Polis disiplin cezalarına karşı iptal davaları danıştay ya da İdare Mahkemelerinde açılmalıdır.
Yetki
Kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile ilerleme, yükselme, sicil, intibak ve diğer özlük ve parasal hakları ve mahalli idarelerin organları ile bu organların üyelerinin geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılmalarıyla ilgili davalarda yetkili mahkeme ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkemesidir.
Polis Disiplin Soruşturmalarında Zamanaşımı
İdarenin disiplin soruşturması açma ve disiplin cezası verme yetkisinin mevzuatta belirtilen sürenin geçmesi nedeniyle engellenmesi “soruşturma zamanaşımı” olarak tanımlanmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesinde düzenlenen fiil ve işlemleri gerçekleştiren memurlar hakkında, söz konusu fiil ve işlemlerin gerçekleştirildiğinin öğrenildiği tarihten itibaren uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları için bir ay içerisinde, memurluktan çıkarma cezası için de altı ay içerisinde disiplin kovuşturmasına başlanması gerektiği DMK’nın 127. maddesinde belirtilmektedir. Mevzuatta belirtilen süre içerisinde disiplin kovuşturmasının başlatılmaması durumunda disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Herhalde memurun disiplin suçunu teşkil eden fiili işlediği tarihten itibaren iki yıl içerisinde disiplin cezası verilmemesi halinde idarenin ceza verme yetkisi zamanaşımına uğramış olacaktır.(Polis Disiplin Hukuku Soruşturma Disiplin Cezası İptali)
Disiplin Cezasının Özlük Dosyasından Silinmesi
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre, memurlara verilen disiplin cezalarının, mevzuatta belirlenen süre geçtikten sonra memurun, atamaya yetkili amirine başvuru yaparak özlükten silinmesini talep etme hakkı bulunmaktadır.
Disiplin cezası alan bir memurların özlük dosyalarından silinmesini talep edebilmeleri için;
- Memurun devlet memurluğundan çıkarma cezası dışında herhangi bir disiplin cezası alması gerekmektedir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasının özlük dosyasından silinmesi söz konusu değildir.
- Uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından sonra 5 yıl, diğer disiplin cezalarının uygulanmasından sonra 10 yıl süre geçmesi gerekmektedir.
- Disiplin cezasında tekerrür olmamalıdır. Yani; disiplin cezasının silinmesi talebinde bulunan memurun belirtilen süreler içerisinde aynı cezai yaptırımın uygulanmasına neden fiil ve işlemi tekrarlamaması gerekir.
- Memurun bu süreç içerisinde davranışlarını düzeltmiş olması ve memurluk niteliklerine yakışır şekilde hareket etmesi gerekir.
Polis Memurlarının Disiplin Cezasını Düşüren Haller
Bazı hallerin varlığı halinde memurlara verilen disiplin cezaları ortadan kalkar.Bu durumları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Söz konusu cezanın verilmesini gerektiren fiil ve işlemin mevzuatta karşılığının değişmesi ya da disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve işlem olmaktan çıkması,
- Disiplin soruşturmasının zamanaşımına uğraması,
- Disiplin cezalarının affına yönelik kanunlar,
- Disiplin kurulu ya da disiplin amiri tarafından verilen disiplin cezasının tebliğinden önce memurun ölmesi,
- Mevzuatta, memurun lehine yeni düzenlemelerin yapılması.
Polislere Verilen Disiplin Cezalarıyla İlgili Danıştay Ve İdare Mahkemeleri Kararlarında Dikkat Çeken Özellikler
Memurun Lehine İyimser Davranma:
Danıştay 10. Dairesinin 24.1.1985 gün ve 102 sayılı “Amir ve üstlerine söz ve davranışıyla hakaret ettiği gerekçesiyle, tüzüğün 8/4 maddesi gereğince hakkında meslekten çıkarma cezası verilen polis memuru davacının açtığı dava sonucunda Danıştay, dava konusu olayla ilgili soruşturma dosyasında yer alan tanık ifadelerden de davacı ile amiri arasında pasaportların hazırlanması hususunda çıkan tartışmada, amirin davacıyı tahrik ettiği anlaşılmıştır. Bu durumda suçun işleniş biçimi ve değerlendirilmeksizin, davacı hakkında verilen meslekten çıkarma cezası ağır olmaktadır. Dava konusu işlemin iptaline…” kararı, memurun lehine verilmiştir.
Danıştay 1. Dairesinin 09.02.1998 tarih ve E. 1997/181 K. 1998/21 sayılı “Sonuç olarak, disiplin cezası uygulanırken 125/3 ncü madde hükmünün tartışılması, sicil ve çalışmalar değerlendirildiğinde olumlu bir izlenim bırakıyorsa takdir hakkının memur lehine kullanılması, bir alt cezanın uygulanmasını gerektirir neden bulunmaması halinde gerekçelerinin belirtilmesi uygun olacaktır.” kararı, memurun lehine verilmiştir.
Disipline Aykırı Fiil ve Eylemler Hakkında Yeterli Delil Toplanmalı:
Danıştay 10. Dairesinin 23.2.1989 gün ve 192 sayılı karaında “davacıya isnat edilen suçlarla ilgili olarak tanık ifadelerinin net ve açık olmadığı, üstüne atılı suçu işlediğine dair yeterli belge ve kanıt bulunmadığı ve sorgu hakimliğince delil yokluğu nedeniyle muhakemenin menine karar verildiği, davacı üstüne atılan fiili nedeniyle yüz kızartıcı bir suç işlediği iddiasıyla Devlet Memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasında yasal isabet bulunmadığına” disiplin cezalarının delillere dayandırılması gerektiğini göstermektedir.
Şüphe Üzerine Cezalandırma Yapılmaması
Danıştay Kararı – 12. D., E. 2010/4060 K. 2014/1651 T. 17.3.2014 tarihli kararında “Alınan ifadelerden davacının söz konusu fiili işlediğine dair kesin bir kanaate ulaşılamamış olup, davacının, disiplin cezasına konu eylemi işlediğinin yeterli ve inandırıcı delillerle ortaya konulmadan tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, aksi yöndeki idare mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.” şüphe üzerine cezalandırma yapılmaması sonucu çıkmaktadır.
Disiplin Suçu İle Disiplin Cezaları Uyumlu Olmalı
Danıştay 10. Dairesinin 4.11.1988 gün ve 2589 sayılı “amir ve üstlerine söz, yazı ve davranışla hakaret ve tehdit eylemlerinin meslekten çıkarılma cezasını gerektireceği Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 8/4 maddesiyle öngörülmüştür. Dava konusu olayda davacı karakola getirildiğinde çeşitli küfürler ettiği, ancak bu sözlerin amirini veya arkadaşlarını hedeflemediği, bu eylemin metni yazılı 8/4 üncü madde kapsamında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Açıklanan nedenlerle idare mahkemesinin kararının bozulmasına…” kararı, disiplin cezaları ile disiplin suçu arasında orantının olması gerektiğini gösterir.
Danıştay Kararı – 12. D., E. 2009/6013 K. 2012/1684 T. 21.3.2012 tarihli kararında “Davacının fiilleri ile verilen ceza arasında uygunluk ve adil bir denge bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, davacının Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğünün 7/B-1 maddesi uyarınca on altı ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.” disiplin cezaları ile disiplin suçu arasında orantının olması gerektiğini gösterir.
Polis Disiplin Cezasına İtiraz Örnek Dava Dilekçesi
ANKARA ( ) İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA
DAVACI
ADRES:
VEKİLİ : Reform Hukuk& Danışmanlık
DAVALI Ankara Valiliği
KONU :Polis memuru olan müvekkil hakkında ……/……/2024 tarihinde tesis edilen 2024/…….Karar 2024/…………. Kayıt numaralı “aylıktan kesme ” disiplin cezası konulu işlemin iptali talebinden ibaret dava dilekçemizdir.
TEBLİĞ TAR.: ……/……./2024
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil hakkında uhdesinde bulunduğu iddia edilen …. Sayılı belgeyi kaybettiğinden bahisle disiplin soruşturması başlatılmış ve yapılan disiplin soruşturması neticesinde müvekkil hakkında …./…/2022 tarih …./… karar numaralı kararla aylıktan kesme şeklinde disiplin cezası uygulanmasına karar verilmiştir. Söz konusu karar hatalı olup iptali gerekmektedir. Şöyle ki ;
Söz konusu disiplin cezası verilirken müvekkilin usulüne uygun savunması alınmamış ve sadece sözlü savunma ile yetinilmiştir. Kaldı ki müvekkil neden dolayı soruşturma dahi geçirdiğini bilmeden yeterli şekilde bilgilendirilmeden savunması alınmak istenmiştir.
Ayrıca disiplin soruşturmasına konu kayıp olduğu iddia edilen belge kayıtlara bakıldığında müvekkil adına zimmetli bir belge olmayıp başka bir polis memurun uhdesinde gözükmektedir. İş bu sebeple söz konusu idari işlemin iptali gerekmektedir.
SONUÇ VE TALEP : Yukarıda arz ve izah ettiğimiz ve mahkemenizin resen gözeteceği nedenlerle;
Polis memuru olan müvekkil hakkında ……/……/2024 tarihinde tesis edilen 2024/…….Karar 2022/…………. Kayıt numaralı “AYLIK dan kesme’’ disiplin cezası konulu işlemin İPTALİNE,
Yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verilmesini vekaleten talep ederiz.
Polis Disiplin Hukuku Soruşturma Disiplin Cezası İptali davalar konusunda hukuki destek almak için Ankara Polis Avukatı ekibi ile hemen iletişime geçin.
Sıradaki Makelemiz : Ankara Ceza Avukatı