Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasının İptali

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, fiilin ağırlığına göre memurun bulunduğu kademede 1 ile 3 yıl arasında kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır. Bu yazımızda da sizlere; kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının ne olduğunu, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren disiplin suçlarını, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasında soruşturmanın nasıl yürütüldüğünü, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının sonuçlarını, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına itirazın nasıl yapıldığını ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile ilgili diğer hususları açıklayacağız.

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Nedir?

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda (DMK m.125) disiplin cezası olarak düzenlenen bir yaptırım türüdür. Kanunda yer alan ilgili hükme göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, hüküm fıkrası altında tahdidi olarak belirtilen eylemlerden birinin veya birkaçının karşılığı olarak ve fiilin ağırlığına göre söz konusu fiili icra eden memurun 1 ile 3 yıl arasında kademe ilerlemesinin durdurulmasından ibarettir.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile birlikte sayılan diğer disiplin suçlarının verilmesindeki asıl amaç, kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesidir. Bu itibarla memurun, kamu hizmetini gereği gibi yerine getirmesi amacıyla; kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya yurt dışında yerine getirmesi gerekmektedir.

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasını Gerektiren Disiplin Suçları Nelerdir?

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu m.125-D hükmünde yer alan ve tahdidi (sınırlı sayıda) olarak belirtilen eylemlerin sonucunda verilen bir cezadır. İlgili hükümde sayılan eylemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Göreve sarhoş gelmek
Görev yerinde alkollü içki içmek
Özürsüz ve kesintisiz en az 3 ve en çok 9 gün göreve gelmemek
Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak
Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak
Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak
Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek
Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak
Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak
Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak
Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak
Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek
Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek
Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak
Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak

Memura yalnızca saymış olduğumuz bu eylemler nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilebilir. Başka bir ifade ile memura, yukarıda saymış olduğumuz eylemler haricinde başkaca bir eylem nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilemez.

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasında Soruşturma Nasıl Yapılır?

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren eylem ve halleri yukarıda belirtmiştik. Memurun işbu eylem veya halde bulunması, şikayet, ihbar ya da denetim benzeri yollar ile disiplin amiri tarafından öğrenildikten sonra yetkili amirce soruşturmanın yürütülmesi için soruşturmacı bir memur atanır. Ancak atanacak olan soruşturmacı memurun, soruşturma yapılacak memurdan üst derecede veya eşit konumda olması gerekmektedir. Bununla birlikte disiplin cezasına konu eylem veya halin öğrenildiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde soruşturma başlatılmamış olunursa ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar (DMK m.127/1-a). DMK m.126 hükmüne göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının “uyarma, kınama ve aylıktan kesme” cezalarında olduğu gibi disiplin amirleri tarafından verilemiyor olmasıdır. Bu itibarla örneğin kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının disiplin amiri tarafından verilmesi halinde idari işlem “yetki” unsuru bakımından sakat olacaktır. Disiplin soruşturmasına başlanmış olsun veya olmasın disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet 2 yıl içerisinde disiplin cezası verilmez ise ceza verme yetkisi de zamanaşımına uğrayacaktır.

Disiplin Soruşturmasında Karar Süresi

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde gönderilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.

Memurun Savunma Hakkı

Memurun savunması alınmadığı takdirde hakkında disiplin cezasına hükmolunamaz. Bu itibarla disiplin cezasının yetkili merci tarafından verilebilmesi için memura muhakkak savunma yapma imkanı tanınmalıdır. Nitekim savunma hakkı, adil yargılanma hakkının bir gereğidir. Bununla birlikte soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

Soruşturma Süreci

• Disiplin cezasına konu eylemin varlığı
• Disiplin cezasına konu eylemin yetkili amir tarafından öğrenilmesi
• Yetkili amir, soruşturmayı yürütmesi için soruşturmacı memur görevlendirir
• Hakkında soruşturma yapılacak olan memura asgari 7 gün savunma süresi verilir
• Soruşturma dosyası, 15 gün içinde tamamlanıp yetkili disiplin kuruluna gönderilir

Yetkili disiplin kurulu, kendisine tevdi edilen dosya hakkında teslim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde karar verir.

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Verilmesinin Sonuçları

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesi ile birlikte söz konusu ceza haricinde başkaca birtakım sonuçlar daha doğmaktadır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesinin sonuçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1-Memurun, bulunduğu kademe dahilinde 1 ile 3 yıl arasında ilerlemesi durdurulur.

2-Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılan memurlar; 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar.

3-Memur, disiplin cezasının uygulanmasından itibaren 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezanın özlük dosyasından silinmesini isteyebilir.

Kademe İlerlemesinin Durdurulmasına Cezasına İtiraz Ve İptal Davası

Devlet Memurları Kanununa göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına itiraz, Yüksek Disiplin Kuruluna yapılır. İtirazın, cezaya konu kararın ilgili memura tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içerisinde yapılması gerekmektedir. Bu itibarla 7 gün içerisinde ilgili karara itiraz olunmazsa disiplin cezası kesinleşir. Yüksek Disiplin Kurulu, itiraz hakkında itirazın kendisine gelmesinden itibaren 30 gün içerisinde karar vermek zorundadır. Yüksek Disiplin Kurulunca itirazın kabul edilmesi halinde verilmiş olan disiplin cezası ya hafifletilir ya da tamamen kaldırılır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına itiraz yolu dışında ayrıca idari yargı yolu da mevcuttur. Nitekim disiplin cezası da idari bir işlem ile verilmekte olup idari yargı yoluna taşınabilmektedir. Burada iki farklı ihtimal söz konusu olmaktadır:

1. Disiplin cezasının iptali davası, cezaya konu kararın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde açılabilir.
2. Disiplin cezasına önce itiraz edilip daha sonra dava açma yoluna gidilirse itiraz ile birlikte 60 günlük dava açma süresi durur. İtirazın reddedilmesi ya da idarenin itiraz hakkında 30 gün boyunca sessiz kalması halinde iptal davası açma süresi kaldığı yerden işlemeye devam eder.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının iptali davasında görevli mahkeme İdare Mahkemesi olup yetkili mahkeme ise memurun görev yaptığı yer mahkemesidir.

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası ile alakalı soru görüş ve önerileriniz için lütfen Reform Hukuk Bürosu ile iletişime geçiniz.