Emekliliğin İptal Olması Halinde Yapılacaklar , emekli bir kimsenin emeklilik dönemi içerisinde herhangi bir işlem ve müdahalede bulunmaksızın emeklilik işleminin iptal edilmesini ifade etmektedir. Burada emeklinin iradesi dışında ve fakat idarenin işlemi ile emeklinin emekliliği iptal olunmaktadır. Bu yazımızda da sizlere emeklilik işleminin özellikle ne gibi durumlarda iptal edildiğini, emekliliğin İptali işleminin hukuka aykırı olduğu halleri, emeklilik işleminin hukuka aykırı bir şekilde iptal edilmesi halinde yapılması gerekenleri ve ilgili hususları açıklayacağız. Emekliliğin İptal Olması Halinde Yapılacaklar hususlarda daha detaylı bilgi için sitemizde yer alan ilgili diğer makalelere bakabilir veya alanında uzman avukatlarımızı arayabilir ve detaylı danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
Emeklilik Hangi Durumlarda İptal Edilmektedir?
Emeklilik, kamu düzenini doğrudan doğruya ilgilendirmesi dolayısıyla Devlet’in sıkı denetimi altında tutulan bir kurumdur. Nitekim Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu konuda emekliliğe geçiş bakımından sıkı şartlar öngörmüştür. Örneğin emekli olabilmek için belirli bir yaşa gelmiş olmak veya kanunda öngörülen asgari çalışma süresini tamamlamış olmak gibi vs. İlgili mevzuatında da sıkı şartlara bağlanan işbu emeklilik kurumu, kimi zaman insanların kötüye kullanması dolayısıyla kimi zaman da idarenin veya işverenin hatalı işlemi dolayısıyla iptal edilebilmektedir. Emeklilik hususunun kötüye kullanılmasının başında özellikle uygulamada anılan adıyla “Sahte Sigortalılık” hususu gelmektedir. Sahte sigortalılık, işyerinin ve işin gerçek olmadığı durumlarda söz konusu olmaktadır. Kişi bu yolla hiç çalışmadan yalnızca prim yatırmak suretiyle devletin sağlık ve benzeri temel hizmetlerinden yararlanmayı amaç edinmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumunun denetimle görevli memurları tarafından “Sahte Sigortalılık” durumunun tespit edilmesi halinde kişinin emeklilik işlemi iptal olunmakta, emeklilik sıfatı dolayısıyla kendisine verilen maaşlar ve yararlanılan sağlık hizmetlerinin bedelleri faiziyle geri istenilmektedir. Bununla birlikte emekli olmak için kuruma sunulan resmi belgelerin de haliyle sahte olması nedeniyle suç meydana gelebilmekte ve ceza davasına konu olabilmektedir. Bu denli ağır sonuçları olan “Sahte Sigortalılık” hususunun, Sosyal Güvenlik Kurumunun denetimle görevli memurları tarafından büyük titizlikle incelenmesi önem taşımaktadır. İşte bazen öyle durumlar olmaktadır ki Sosyal Güvenlik Kurumunun denetimle görevli memuru tarafından hatalı tespitlerin yapılması ve bu hatalı tespitler dolayısıyla emekli kişinin hayatı altüst olabilmektedir. Bazen de öyle durumlar olur ki idare, kişinin emekliliğini bir bütün halinde iptal etmemekle birlikte emekliliğe konu çalışma günlerinin bir kısmını iptal eder ve eksik çalışma günlerinin tamamlanması gerekebilir.
Yukarıda sayılan sebepler veya benzerleri dolayısıyla kişinin emeklilik işlemi iptal olunabilmekte ve kişi ağır sonuçlar ile karşılaşabilmektedir. Peki, emeklilik işlemi haksız bir şekilde iptal olunan kişi neler yapabilir, nereye müracaat edebilir?
Emekliliğin İptal Edilmesi Halinde Ne Yapılabilir?
Emekliliği haksızca iptal edilen kimseler, durumlarının niteliği ölçüsünde aşağıda yer alan işlemleri gerçekleştirebilirler.
1. Cumhuriyet Başsavcılığına Suç Duyurusunda Bulunulabilir.
Özellikle nitelikli dolandırıcılık suçunun vücut bulması halinde tavsiye edilen bir işlemdir. Nitekim bazı işverenler, işçinin haberi olmaksızın işçinin sigortasını başka bir işyerinde gösterebilmekte ve daha sonra prim günlerinin iptal edilmesine neden olabilmektedir. İşte bu ve benzeri durumlarda Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması tavsiye edilmektedir. Yine işverenin, işçisinin primlerine yönelik sahte belgeler kullanması veya öne sürmesi durumlarında “Resmi Belgede Sahtecilik” suçu da gündeme gelebilmektedir. Nitelikli dolandırıcılık suçu bakımından TCK’da öngörülen zaman aşımı süresi 15 sene olup suç, Ağır Ceza Mahkemesinin görev kapsamına girmektedir. Resmi belgede sahtecilik suçu bakımından ise kanunda öngörülen zamanaşımı süresi basit halde 8 yıl olmaktayken nitelikli halde 15 yıl olmakta ve suçun temel halinde Asliye ceza mahkemesi görevli olmaktadır.
2. Yetkili İş Mahkemesinde Hizmet Tespit Davası Açılabilir.
Hizmet Tespit davası, emekliliğin veya emekliliğe konu çalışma günlerinin iptali halinde muhakkak başvurulması gereken yoldur. Nitekim hizmet tespit davası ile kişi, gerçekten çalışmış olduğu zamanları ispat etmekte ve prim günlerini tamamlayabilmektedir. Hizmet Tespit Davası hangi durumlarda açılmaktadır?
- İşveren tarafından işçinin sigorta bildirimi yapılmaksızın çalıştırılması halinde
- İşverenin, işçinin sigorta primini hiç yatırmaması halinde
- İşverenin, işçinin sigorta primini eksik yatırması halinde
- Hizmet Tespit davasının davacısı, 5510 Sayılı Kanun gereğince işçi sıfatını taşıyan kişi olup işçinin vefat etmesi halinde mirasçılarıdır.
- Hizmet Tespit Davasının davalısı ise işveren olup Sosyal Güvenlik Kurumuna durum ihbar edilecek ve kurum davaya fer’i müdahil olacaktır.
Hizmet Tespit Davasında görevli mahkeme hangisidir?
Hizmet Tespit davalarına bakan mahkemeler İş Mahkemeleridir. Ancak yetki alanı çerçevesinde İş Mahkemesinin olmaması halinde dava Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacak olup Asliye Hukuk Mahkemesi davaya “İş Mahkemesi” sıfatıyla bakacaktır.
Hizmet Tespit Davasında yetkili mahkeme hangisidir?
Hizmet tespit davasında yetkili mahkeme, davalı işverenin yerleşim yeri mahkemesi olabileceği gibi işçinin işini ifa ettiği yerdeki mahkeme de olabilir. Burada seçimlik yetki söz konusudur.
Hizmet Tespit Davasında Süre
Hizmet Tespit davası, işçinin son çalışma yılından başlayarak 5 yıl içinde açılmalıdır. Burada adı geçen süre, zamanaşımı süresi olmayıp hak düşürücü nitelikte olan bir süredir. Başka bir ifade ile sürenin geçmiş olması halinde tarafların bunu dile getirmesine gerek olmaksızın hakim resen sürenin geçip geçmediğini gözetecektir.
3. İptal Davası Açılabilir.
Sosyal Güvenlik Kurumunun haksız bir şekilde kişinin emekliliğini iptal etmesi, örneğin yukarıda da ifade ettiğimiz üzere sahte sigortalılık dolayısıyla emekliliğin iptal olunması fakat sahte sigortalılık durumunun aslında mevcut olmaması gibi hallerde emekliliğin iptalini konu edinen işlemin iptali için İptal Davası açılabilir. Yine uygulamada son zamanlarda karşılaşılan bir diğer durum, idarenin kusuru nedeniyle kişinin 10 yılı aşan kısımdaki primlerin iptal olunması halinde iptali gerçekleşen işbu prim günlerinin iptaline neden olan idari işlemin de iptali için İptal Davası açılabilecektir.
İptal Davasında Hangi Mahkeme Görevlidir?
Emekliliğin iptaline sebep olan idari işlemin iptali için açılacak iptal davasında görevli mahkemeler, İdare Mahkemeleridir. İdare mahkemelerinde emekliliğin iptaline neden olan idari işlemin iptali için İptal Davası açabilirsiniz.
İptal Davasında Hangi Mahkeme Yetkilidir?
İptal davasında hangi mahkemenin yetkili olacağı belirlenirken iptale konu idari işlemin niteliği önem arz etmektedir. İptali istenen idari işlemi gerçekleştiren kurumun Sosyal Güvenlik Kurumu olması dolayısıyla iptal davasında yetkili mahkeme, Sosyal Güvenlik Kurumunun bulunduğu yer İdare Mahkemesidir.
İptal Davasında Süre
İptal Davasını açmadan önce kişi iptale konu idari işlemin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde kuruma başvurabilir, işbu süre, dava açmak için öngörülen sürenin işlemesini durdurur. Kurumdan 30 gün içerisinde cevap gelmez veya gelecek cevap da olumsuz nitelikte olursa dava açmak için öngörülen süre işlemeye devam eder. İptal davası açmak için de kanunda öngörülen süre, iptale konu idari işlemin tebliğ tarihinden itibaren 60 gündür.
Emekliliğin İptal Olması Halinde Yapılacaklar konularında hukuki destek almak için Reform Hukuk Bürosu ile hemen iletişime geçin.
Sıradaki Makelemiz : Ankara Ceza Avukatı
