Askeri Fesat Suçu ve Cezası – Madde.97-98-99 , birden fazla askerin bir Amir veya üste karşı hep birlikte itaatsizlik, mukavemet ya da fiilen taarruz etmek için ittifak etmeleri halinde meydana gelen askeri bir suçtur. Fesat Suçu ve cezası, 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu m.97, m.98, m.99 hükümlerinde düzenlenmiştir.
Askeri Fesat Suçu Nasıl Oluşur?
Askeri Fesat suçu, en az 2 asker kişinin, amirine veya üstüne karşı birlikte aşağıda sayılan suçlarda ittifak etmeleri halinde oluşan Askeri bir suçtur:
1-İtaatsizlik
1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu m.86 hükmünde düzenlenme alanı bulan “İtaatsizlik Suçu” kaldırılmış olup artık bir disiplin suçudur. Bu itibarla Fesat Suçuna konu itaatsizlik eyleminden anlaşılması gereken, “Emre İtaatsizlikte Israr” suçudur. Emre itaatsizlikte ısrar suçu, 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu m.87 hükmünde düzenlenmiştir. Söz konusu hükme göre Emre itaatsizlikte ısrar suçu, asker kişinin askeri hizmete ilişkin bir emri hiç yerine getirmemesi halinde meydana gelen bir suçtur. Emre itaatsizlikte ısrar edenlerin cezası ise temel olarak 1 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. Emre itaatsizlikte ısrar suçu, asker kişinin kendisine verilen askeri hizmete ilişkin bir emri hiç yapmaması ile meydana gelmektedir.
2-Mukavemet
Mukavemet suçu, asker kişinin amirini veya üstünü zorla ve tehdit ile hizmet emrini vermekten alıkoymaya veya askeri hizmete ilişkin bir hususu yapmak ya da yapmamak için zorlamaya kalkışması halinde meydana gelen bir askeri suçtur. 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu m.90 hükmüne göre mukavemet suçunun cezası ise 3 aydan 10 yıla kadar hapis cezasıdır.
3-Fiilen Taarruz Etmek
Amir ve üste fiilen taarruz suçu, asker kişinin amir veya üstü konumunda bulunan kişiye eylemli bir şekilde saldırması halinde meydana gelen Askeri bir suçtur. Amir veya üste fiilen taarruz suçunun cezası ise 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu madde 91 de düzenlenmiştir.
Amir ve üste fiilen taarruz suçu, 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanununda “Amir ve Mafevka Fiilen Taarruz Edenlerin Cezaları” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bakımdan “mafevk” teriminin günümüzde Askeri terminoloji kapsamında “üst” olarak kullanıldığını söyleyebiliriz.
Görüldüğü üzere Askeri Fesat Suçunun oluşabilmesi için en az 2 asker kişinin yukarıda sayılan 3 suçtan herhangi birinde ittifak etmiş olmaları gerekmektedir. Dolayısıyla söz konusu suçların tek bir asker kişi tarafından işlenmiş olması veya en az 2 asker kişi tarafından işlenmiş olup da ittifak halinde gerçekleştirilmiş olması halinde Askeri Fesat Suçu meydana gelmeyecektir.
Askeri Fesat Suçunu Kimler İşleyebilir?
Askeri Fesat suçu, özgü suç niteliğinde olup yalnızca asker kişiler tarafından işlenebilmektedir. Bu itibarla Fesat Suçuna konu eylemlerin sivil bir kimse tarafından gerçekleştirilmesi halinde Fesat Suçu oluşmayacak ama Türk Ceza Kanunu ve ilgili mevzuatta yer alan başkaca suçların oluşması durumu saklı kalacaktır. Askeri Fesat Suçunu işleyebilecek asker kişileri ise şöyle sıralayabiliriz:
- Subay
- Astsubay
- Millî Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvetleri kadro ve kuruluşunda çalışan sivil personel
- Uzman Jandarma
- Uzman Erbaş
- Sözleşmeli Er ve Sözleşmeli Erbaş
- Er ve Erbaş
- Askeri Öğrenci
Askeri Fesat Suçunun Cezası Nedir?
Askeri Fesat Suçunun cezası, asker kişilerin üzerinde ittifak etmiş oldukları suçun cezasına göre verilecektir. Bununla birlikte suçun cezasının ölüm ve ağır hapis dışında bir ceza olması halinde ceza 3 aydan 2 yıla kadar arttırılır. Görüldüğü üzere Askeri Fesat Suçunun Cezası tayin olunurken asker kişilerin üzerinde ittifak etmiş oldukları suçun cezası göz önünde bulundurulur. Bu bakımdan ittifaka konu suçların cezalarını belirtmekte fayda var:
1-Emre İtaatsizlikte Israr Suçunun Cezası
Emre itaatsizlikte ısrar suçunun cezası, verilen emrin hiç yerine getirilmemesi halinde 1 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. Bununla birlikte askerin verilen emri yerine getirilmesini söz veya fiili ile açıkça reddetmesi veya emir tekrar edildiği halde emri yerine getirmemesi halinde 3 aydan 2 seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Emre itaatsizlikte ısrar suçunun seferberlik vaktinde işlenmiş olması halinde 5 yıla kadar ağır hapis cezası verilir. Bununla birlikte emre itaatsizlikte ısrar suçunun düşman karşısında yapılması halinde 10 yıla kadar ağır hapis cezası verilir.
2-Mukavemet Suçunun Cezası
Askeri Mukavemet Suçunun cezası temel olarak 6 aydan 10 yıla kadar hapis cezasıdır. Bununla birlikte Mukavemet suçunun işlenişi itibariyle daha az önem teşkil etmesi halinde söz konusu cezanın alt sınırı 3 aydır. Ayrıca Mukavemet suçunun seferberlik döneminde işlenmesi halinde temel cezanın üst sınırı değişmemekte ama alt sınırı 2 yıl olmaktadır. Yine seferberlik döneminde meydana gelen Mukavemet suçunun daha az önem teşkil etmesi halinde söz konusu cezanın alt sınırı 6 ay olmaktadır.
3-Fiilen Taarruz Suçunun Cezası
Amir ve Üste Fiilen Taarruz Suçunu işleyenlerin cezası, 3 seneden veya az önem teşkil eden hallerde 6 aydan aşağı olmamak üzere hapis cezası ile cezalandırılırlar.
Amir veya üste karşı gerçekleştirilen saldırının;
- Silahlı
- Hizmet esnasında
- Toplu asker karşısında
- Silah ve tehlikeli bir alet ile
Yapılması halinde Amir ve Mafevka Fiilen Taarruz Etme Suçunda 5 seneden veya az önem teşkil eden hallerde 1 seneden aşağı olmamak üzere hapis cezası verilir. Amir ve Üste Fiilen Taarruz Suçunda Saldırı neticesinde Amir veya üst konumunda bulunan kişinin duyularından veya organlarından birinin sürekli olarak zayıflaması ya da işlevini kaybetmesi halinde 15 seneden az olmamak üzere ağır hapis cezasına veya ölüm neticesi halinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur. Bununla birlikte yine suçun bu halinde az önem teşkil eden hallerde 24 yıldan 30 yıla kadar ağır hapis cezası verilir. Amir ve Üste Fiilen Taarruz Suçunda Saldırı veya saldırıya teşebbüs halinin seferberlik vaktinde gerçekleştirilmiş olması halinde 20 veya az önemli hallerde 15 yıldan aşağı olmamak üzere ağır hapis cezasına hükmolunur. Saldırı neticesinde Amir veya üst konumunda bulunan kişinin duyularından veya organlarından birinin sürekli olarak zayıflaması ya da işlevini kaybetmesi halinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, Amir veya üstün söz konusu saldırı neticesinde ölmesi halinde ise ölüm cezası verilir.
Tüm bunlarla birlikte ittifak edenlerin fesada konu suçu işlemeleri halinde suç karşısında öngörülen cezanın ölüm ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olması haricinde söz konusu Ceza, Askeri Ceza Kanunu m.50 hükmüne göre arttırılır.
Fesat Suçunu Haber Vermeyenlerin Cezası Nedir?
Fesat hakkında herhangi bir şekilde haber alıp da fesada veya fesadın gerçekleşmesine engel olabilecek kadar zamanında bilgi vermeyi ihmal eden kişi, fesada konu suçun gerçekleşmesi halinde 3 yıla kadar cezalandırılır.
Fesat Suçunu Haber Veren Cezadan Kurtulur mu?
Fesat Suçu için ittifak edenlerden biri, başkaca bir şekilde bilgi almaksızın fesadın ortaya çıkmasına engel olabilecek durum ve zamanda yetkili organlara haber verirse ceza almaktan kurtulur.
Askeri Fesat Suçunda Soruşturma İzni Gerekli midir?
Askeri Ceza kanununa göre asker kişilerin işlemiş oldukları Askeri suçlardan dolayı soruşturma açılabilmesi için yetkili komutan tarafından soruşturma izni verilmesi gerekmektedir. Fesat Suçu da askeri bir suç olması dolayısıyla Fesat Suçunu işleyen asker hakkında soruşturma açılabilmesi, soruşturma izni verilmesine tabidir.
Askeri Fesat Suçunda Görevli Mahkeme Hangisidir?
2017 Anayasa Referandumu değişikliği öncesinde Askeri suçlara bakmakla görevli mahkeme, Askeri Ceza Mahkemeleriydi. Ancak söz konusu referandum sonrası yapılan değişiklikle Askeri mahkemeler kapatıldı ve askeri suçlar, adli suçların görüldüğü adli yargı kapsamında görülmeye başlandı.
Bu bakımdan Askeri suçlar için de görevli mahkemeler, ilk derece adli yargı ceza mahkemeleri oldu. Fesat Suçuna yönelik kovuşturma için görevli mahkeme de suçun niteliği ve dolayısıyla ceza miktarına göre Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesidir.
Askeri Fesat Suçu ile alakalı Reform Hukuk Büromuzun bünyesindeki Askeri Ceza Avukatları ile iletişime geçebilirsiniz
Sıradaki Makelemiz : Ankara Ceza Avukatı
