“Suç duyurusu nasıl yapılır?” sorusu, haklarınızı korumak ve adalet sürecine dahil olmak için atmanız gereken ilk adımları öğrenmek isteyenler için sıkça araştırılan bir konudur. Suç duyurusu içerisinde her suç oluşturan eyleme göre olaya özgü hazırlanmalıdır.
Bu yazıda, suç duyurusunun nasıl ve hangi yollarla yapılabileceğini, kimlerin yapabileceğini ve sürecin ayrıntılarını bulabilirsiniz.
Suç Duyurusu Nedir?
Suç duyurusu, bir kişinin herhangi bir suç işlendiğini öğrenmesi veya buna tanık olması halinde, durumu yetkili mercilere bildirerek adli sürecin başlamasını talep etmesidir. Türk Ceza Kanunu’na göre, suç duyurusu yapmak vatandaşların bir hakkı ve aynı zamanda toplumsal sorumluluğudur. Bu işlem, genellikle savcılıklara, karakollara veya elektronik ortamda e-Devlet üzerinden yapılabilir. Suç duyurusu, mağdurlar, tanıklar ya da üçüncü şahıslar tarafından gerçekleştirilebilir.
İhbar ve Şikayet (CMK Madde 158)
Suç duyurusuna ait usul ve esaslar Ceza Muhakemesi Kanunu’nda ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Anılan kanununun 158. Maddesi gereğince suç duyurusu ihbar ve şikayet şeklinde yapılabilmektedir. Buna göre ihbar ve şikayetin ne olduğunu ve arasındaki farkları aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:
İhbar, bir suç işlendiğine dair bilgi sahibi olan kişilerin yetkili mercilere durumu bildirmesi anlamına gelir. İhbar, genellikle suçtan doğrudan etkilenmeyen üçüncü şahıslar tarafından yapılır ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunur. İhbar, bilgi verme amacı taşır ve kişisel hak talebinde bulunmayı içermez.
Şikayet ise, bir suçun mağduru olan kişinin, bu suçtan zarar gördüğünü belirterek hukuki sürecin başlatılmasını talep etmesidir. Şikayet, belirli suçlar için kanunda öngörülen bir ön koşul olup, mağdurun bu hakkını kullanmaması durumunda ceza soruşturması başlatılamaz.
İhbar ve Şikayet Ayrımı
Hukuki Zorunluluk: İhbar, genel bir hak ve sorumluluktur, şikayet ise bazı suçlar için hukuki bir zorunluluktur.
Taraflar: İhbar, suça tanıklık eden veya bilgi sahibi olan üçüncü kişiler tarafından yapılabilirken, şikayet yalnızca suçtan doğrudan zarar gören kişiler tarafından yapılabilir.
Amacı: İhbar bilgi verme ve adaletin sağlanmasına destek olmayı amaçlarken, şikayet mağdurun hak talebinde bulunmasını içerir.
Suç Duyurusu Nereye Yapılır ?
Suç duyurusu, suçun öğrenilmesinden sonra yetkili mercilere yapılabilir. Suç duyurusu yapılabilecek merciler şunlardır:
1- Cumhuriyet Savcılığı: Suç duyurusu genellikle savcılıklara yapılır. Bunun için ilgili adliyeye giderek yazılı veya sözlü başvuruda bulunabilirsiniz.
2- Emniyet ve Jandarma Birimleri: Polis merkezleri veya jandarma karakolları da suç duyurusu yapmak için yetkilidir. Burada ifade verilerek şikayet kayda alınır.
3- E-Devlet Üzerinden: Bazı suçlar için e-Devlet kapısı üzerinden elektronik ortamda da suç duyurusu yapılabilir.
4- CİMER: Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden de suç duyurusu yapılması mümkündür.
Seçtiğiniz yöntem ne olursa olsun, suç duyurusu yapılırken açık ve detaylı bilgi vermek önemlidir. Yetkili makamlar, alınan bilgiler doğrultusunda adli süreci başlatacaktır.
Suç Duyurusunu Kim Yapabilir ?
Suç duyurusu, herhangi bir kişi tarafından yapılabilir. Hukuk sistemimizde, suça tanıklık eden, suç işlendiğini öğrenen ya da suçun mağduru olan herkesin suç duyurusunda bulunma hakkı vardır. Suç duyurusu yapmak için mağdur olma şartı aranmamakta, üçüncü kişiler de suçu yetkili makamlara ihbar ederek adli sürecin başlatılmasını talep edebilir. Suç duyurusu, savcılıklar, emniyet birimleri ya da elektronik ortamda e-Devlet gibi platformlar üzerinden gerçekleştirilebilir. Diğer taraftan bir ceza avukatına vekalet vererek avukat aracılığıyla da yapılabilir.
Suç Duyurusu Kimlere Karşı Yapılabilir ?
Suç duyurusu, suç işlediği düşünülen veya suça karıştığına dair makul şüphe bulunan herkese karşı yapılabilir. Bu kişiler bireyler, şirketler, kamu görevlileri ya da diğer tüzel kişiler olabilir. Türk hukukunda suç duyurusunda bulunmak için suç işlediğine dair kesin bir delil değil, yalnızca makul bir şüphe yeterlidir. Suç duyurusu, genellikle mağdurun şikayetiyle başlasa da, suçtan doğrudan etkilenmeyen kişiler de bir şikayette bulunabilir. Yetkili merciler (savcılık veya emniyet) suç duyurusunu inceleyerek ilgili kişi veya kişiler hakkında gerekli soruşturmayı başlatır. Burada önemli olan suçun gerçekleştiğinden yetkili makamların haberdar edilmesidir. Suçun gerçek failinin resen araştırılması savcılığın görevidir.
Suç Duyurusu Hangi Süre İçinde Yapılmalıdır ?
Suç duyurusunda bulunma süresi, suçun niteliğine ve kanunda belirtilen zaman aşımı sürelerine bağlı olarak değişir. Genel olarak, kamu davası açılmasını gerektiren suçlarda belirli bir zaman aşımı süresi vardır ve bu süre içerisinde suç duyurusu yapılması gerekir. Örneğin, ağır cezalık suçlarda zaman aşımı süreleri daha uzunken, hafif suçlar için bu süre daha kısa olabilir. Ancak, şikayete tabi suçlarda mağdurun, suçu öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunması zorunludur. Bu süre geçtikten sonra şikayet hakkı düşer. Anlattığımız sebeplerle zamanında harekete geçmek, adaletin sağlanması ve hak kaybı yaşanmaması açısından son derece önemlidir.
Suç Duyurusu Takibi Nasıl Yapılır ?
Suç duyurusu yaptıktan sonra, sürecin takibini yapmak önemlidir. Suç duyurusu takibi genellikle şu yollarla yapılır:
Cumhuriyet Savcılığına Başvuru: Suç duyurusu yapılan savcılığa giderek dosyanızın durumu hakkında bilgi alabilirsiniz. Dosya numarası ile işlem sürecini kolayca takip edebilirsiniz.
e-Devlet Üzerinden Takip: Adli süreçler, e-Devlet üzerinden de takip edilebilir. “Adli Sicil ve Mahkeme Dava Dosyası Sorgulama” bölümünden suç duyurusu dosyanızın durumunu öğrenebilirsiniz.
Avukat Aracılığıyla: Bir avukatınız varsa, avukatınız sizin adınıza suç duyurusu dosyasını takip edebilir ve hukuki süreçler hakkında bilgi verebilir.
Adliye İletişim Büroları: Adliyelerde bulunan danışma veya bilgi masalarından dosya durumuyla ilgili genel bilgi alabilirsiniz.
Suç duyurusunun ardından savcılık, dosyayı inceleyerek gerekli soruşturmayı yürütür. Takip sürecinde, delillerin toplanması ve ifadelerin alınması gibi işlemlerin ne aşamada olduğunu öğrenmek için düzenli olarak sorgulama yapabilirsiniz.
Savcılığa Suç Duyurusunda Bulunmak Kaç TL ?
Savcılığa suç duyurusunda bulunmak, ücretsiz bir işlemdir; herhangi bir harç veya ücret ödenmesi gerekmez. Vatandaşlar, suç duyurusu dilekçelerini Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunarak veya kolluk kuvvetlerine başvurarak bu işlemi gerçekleştirebilirler. Ancak, dilekçenin hazırlanmasında bir avukattan profesyonel destek alınması tercih edilirse, avukatlık hizmeti için belirli bir ücret ödenmesi gerekebilir.
Cimerden Suç Duyurusu Yapılır Mı ?
CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) üzerinden suç duyurusu yapılabilir. CİMER, vatandaşların her türlü şikayet, ihbar ve dileklerini doğrudan yetkili kurumlara iletebileceği bir platformdur. Suç duyurusu yapmak isteyen kişiler, CİMER başvuru formu aracılığıyla durumu detaylı bir şekilde bildirerek yetkililerin inceleme başlatmasını sağlayabilir.
E-Devlet Üzerinden Suç Duyurusu Yapılır Mı ?
e-Devlet üzerinden bazı durumlarda suç duyurusu yapılabilir. Türkiye’de vatandaşlar için e-Devlet, çeşitli kamu hizmetlerine erişim sağlayan bir platformdur ve suç duyurusu için de kullanılabilir. Özellikle Emniyet Genel Müdürlüğü veya ilgili kurumların sunduğu hizmetler kapsamında belirli suç türleri için online ihbar veya şikayet başvurusu yapılabilmektedir.
e-Devlet Sistemine Giriş: T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle veya diğer kimlik doğrulama yöntemleriyle e-Devlet sistemine giriş yapın.
Hizmet Araması: Arama bölümüne ” “ihbar” veya “şikayet” yazın.
İlgili Hizmeti Seçin: Emniyet Genel Müdürlüğü’nün “Online İhbar” veya diğer ilgili başvuru hizmetlerinden birini seçin.
Başvurunuzu Yapın: Formu doldurarak durumu açıkça ifade edin. Olayla ilgili deliller varsa, belge veya fotoğraf ekleme seçeneğini kullanabilirsiniz.
Online Savcılığa Suç Duyurusu Nasıl Yapılır ?
Online savcılığa suç duyurusunda bulunmak, vatandaşların adalet sistemine kolayca erişmesini sağlayan pratik bir yöntemdir. Türkiye’de, e-Devlet platformu üzerinden suç duyurusu dilekçesi göndererek işlemleri çevrim içi şekilde tamamlayabilirsiniz. Ayrıca, Emniyet Genel Müdürlüğü Online İhbar Sistemi veya CİMER aracılığıyla şikayet ve ihbar başvurularında bulunabilirsiniz. Online suç duyurusu yapmak, fiziksel olarak savcılığa gitme zorunluluğunu ortadan kaldırırken, adli süreçlerin hızlı bir şekilde başlamasına olanak tanır.
İsimsiz Suç Duyurusu Yapılır Mı ?
İsimsiz şikayette bulunmak mümkündür ve ülkemiz ceza hukuku sisteminde bu tür ihbarlar da değerlendirmeye alınabilir. Kimlik bilgisi belirtilmeden yapılan şikayetler , savcılık, Emniyet Genel Müdürlüğü Online İhbar Sistemi, CİMER veya diğer resmi platformlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir. İsimsiz ihbarların dikkate alınabilmesi için verilen bilgilerin somut, açık ve suç teşkil edecek nitelikte olması gereklidir. Savcılık veya ilgili makamlar, isimsiz ihbarın ardından gerekli soruşturmayı başlatabilir. Ancak, şikayete tabi suçlar (örneğin hakaret) gibi durumlarda mağdurun bizzat şikayetçi olması şarttır. Bu nedenle, suç duyurusunun isimsiz yapılabilirliği, suçun türü ve ihbarın içeriği ile doğrudan ilişkilidir.
Savcılığa Suç Duyurusu Yapıldıktan Sonra Ne Olur ?
Suç duyurusu, savcılığa yapıldıktan sonra, adli süreç aşağıdaki adımlarla ilerler:
Ön İnceleme:
Savcı, dilekçede yer alan iddiaları ve delilleri inceler. Şikayetin somut bir temele dayanıp dayanmadığını ve suç unsurlarının mevcut olup olmadığını değerlendirir.
Soruşturma Açılması:
Eğer suç duyurusunda belirtilen iddialar yeterli şüphe oluşturuyorsa, savcı bir soruşturma başlatır. Bu aşamada:
- İlgili kişilerden ifadeler alınır.
- Deliller toplanır ve incelenir.
- Gerekirse bilirkişi raporları talep edilir.
Kovuşturmaya Yer Olup Olmadığına Karar:
Savcı, soruşturma sonunda şu iki karardan birini verir:
- Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK): Eğer yeterli delil bulunamazsa, dosya kapatılır. Ancak yeni delillerin ortaya çıkması durumunda süreç yeniden açılabilir.
- Dava Açılması: Eğer yeterli delil bulunursa, savcı bir iddianame hazırlayarak ilgili ceza mahkemesine sunar.
Mahkeme Süreci:
Savcının iddianame sunması durumunda ilgili ceza mahkemesi iddianameyi kabul eder ve süreç mahkemeye taşınmış olur. Mahkeme, delilleri ve tarafların ifadelerini değerlendirerek suçun işlenip işlenmediğine karar verir.
Karar ve Sonuç:
Mahkeme, suçun işlendiğine kanaat getirirse ceza verir; aksi durumda beraat kararı çıkar.
Suç duyurusundan sonra süreç genellikle birkaç ay ile birkaç yıl arasında değişebilir. Bu süre, suçun niteliği, delillerin toplanma hızı ve dava yoğunluğuna bağlı olarak uzayabilir. Süreci takip etmek için e-Devlet, savcılık veya bir avukat aracılığıyla bilgi alınabilir.
Suç Duyurusundan Sonra Süreç Ne Kadar Sürer ?
Şikayetten sonra adli sürecin ne kadar süreceği, suçun niteliğine, delillerin toplanma süresine, tarafların bulunabilirliğine ve yargı sisteminin işleyişine bağlı olarak değişir. Genellikle süreç şu şekilde ilerler:
Soruşturma Aşaması:
- Suç duyurusunun ardından savcı, iddiaları inceleyerek bir soruşturma başlatır. Bu aşama, genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir.
- Delillerin toplanması, ifadelerin alınması veya bilirkişi raporlarının hazırlanması gerekiyorsa süreç daha uzun sürebilir.
Kovuşturma Aşaması (Dava Açılması):
- Savcı, yeterli delil bulursa iddianame hazırlar ve dava açar. Mahkeme tarihleri belirlendikten sonra kovuşturma süreci başlar.
- Mahkeme süreci suçun karmaşıklığına bağlı olarak birkaç ay ile birkaç yıl sürebilir. Basit dava dosyaları daha kısa sürede sonuçlanırken, ağır ceza gerektiren davalar daha uzun sürebilir.
Sonuç ve Karar:
- Mahkeme, yargılamayı tamamladıktan sonra karar verir. Ancak karara itiraz edilirse, dosya bir üst mahkemeye taşınır ve süreç uzayabilir.
Ortalama Süreler:
- Basit Suçlar: Soruşturma ve dava aşamaları genellikle toplam 6 ay ile 1 yıl arasında tamamlanır.
- Karmaşık veya Ağır Suçlar: Süreç, delillerin toplanması ve mahkeme duruşmalarının yoğunluğuna bağlı olarak birkaç yıl sürebilir.
Savcılığa Gitmeden Suç Duyurusu Nasıl Yapılır ?
Savcılığa gitmeden şikayette bulunmak isteyen kişiler, çeşitli dijital ve alternatif yöntemleri kullanarak bu işlemi gerçekleştirebilir. Bu işlem için kullanılabilecek yollar şunlardır:
- e-Devlet Üzerinden Suç Duyurusu.
- CİMER Üzerinden Suç Duyurusu
- Polis veya Jandarma Aracılığıyla
- Elektronik Posta veya Dilekçe
- Avukat Aracılığıyla
Dijital yöntemler, savcılığa gitme zorunluluğunu ortadan kaldırarak süreci daha hızlı ve kolay hale getirir. Ancak, ciddi durumlarda veya detaylı ifade gerektiren suçlarda yüz yüze başvuru yapmak daha etkili olabilir.
Suç Duyurusu Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?
Suç duyurusu dilekçesinin doğru ve eksiksiz hazırlanması, sürecin hızlı ve etkili bir şekilde ilerlemesi için önemlidir. Suç duyurusu dilekçesi hazırlamanın en önemli noktaları şu şekildedir: (örnek suç duyurusu dilekçesi)
Örnek Suç Duyurusu Dilekçesi
………… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA
KONU : Suç duyurusu/şikâyet
ŞİKAYETÇİ : Ad-Soyad-TC Kimlik No-Adres
VEKİLİ : Av. ………….
ŞÜPHELİ : Ad-Soyad-TC Kimlik No-Adres
SUÇ : Hakaret, Tehdit
SUÇ TARİHİ : …/…/…
SEVK MADDELERİ : 5237 sayılı TCK m. 125/1, 2, m. 106/1-ikinci cümle, 43/1 (her iki suç açısından), m.53, 5271 sayılı CMK m. 325/1
I- AÇIKLAMALAR :
1-) Yukarıda açık kimliği yazılı şüpheli, müvekkilimin komşusudur.
2-) Şüpheliyle aralarında uzun süredir devam eden bir geçimsizlik mevcut olduğundan, kendisiyle görüşmemektedirler. Ancak kısa bir süre önce araç park yeri için tartışma yaşanmıştır.
3-) Bu olaydan sonra, şüpheli …., kendi kullanımında olan 05…. numaralı cep telefonundan whatsapp üzerinden müvekkilimin kullandığım 05…… numaralı hatta hakaret ve tehdit içerikli mesajlar göndermiştir. Bu mesajların bir kısmı hakaret ve tehdit suçlarını oluşturduğundan, şikayet etme zarureti doğmuştur.
4-) Bu bağlamda şüphelinin göndermiş olduğu mesajlardan hakaret ve tehdit içerenleri aşağıda kısaca özetlemek gerekirse;
….. tarihinde gönderdiği mesajda “şerefsiz”
….. tarihinde gönderdiği mesajda “adamsan in aşağı”
….. tarihinde gönderdiği mesajda “o… çocuğusun”
….. tarihinde gönderdiği mesajda “kendini bi bok sanıyorsun”
….. tarihinde gönderdiği mesajda “bir daha karşıma çıkarsan yapacağımı bilirim, ayağını denk al”
….. tarihinde gönderdiği mesajda “ buradan taşınıp, s…. gideceksin. Gitmezsen a…. s…”
İfadelerinde bulunduğu görülmektedir. Söz konusu mesajlara dair whatsapp ekran görüntüleri dilekçe ekinde sunulmuştur (EK-1)
5-) Bu mesajlardan anlaşılacağı üzere şüpheli, müvekkilimi hedef alarak TCK m.
125/1, 106/1-ikinci cümle kapsamında hakaret ve tehdit suçlarını işlemiştir.
6-) Şüpheli, hakaret suçunu TCK m. 43/1 anlamında aynı suç işleme kararı ile farklı zamanlarda birden fazla kez işlediğinden, cezasının bu madde hükmü uyarınca artırılması gerekmektedir.
7-) TCK m. 106/1 hükmüne göre, “Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Ek cümle:12/5/2022- 7406/6 md.) Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikayeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.” TCK m. 125/1 ve 2. fıkra hükümlerine göre de “(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.”
8. Şüphelinin eylemi, yukarıda metni verilen hakaret ve tehdit suçlarını oluşturmaktadır. Bu nedenle, şüpheli hakkında kamu davası açılmak üzere kendisinden davacı ve şikayetçiyiz.
DELİLLER :
-Whatsapp ekran görüntüleri
-Müvekkil ifadesi
SONUÇ ve İSTEM :
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerden dolayı, şüpheli hakkında soruşturma başlatılarak; Hakaret ve tehdit suçlarından kamu davası açılmasını, Vekaleten arz ve talep ederiz. …/…/…
Müşteki Vekili
EK :
1-Whatsapp ekran görüntüsü
2-Vekâletname
