Tazyik Hapsi (Zorlama Hapsi) Nedir? ; Tazyik Hpasi aynı zamanda zorlama hapsi olarak da anılmaktadır. Tazyik hapsi, kişilerin kanundan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sebebiyle bir işi yapmaya veya yapmamaya veya bir şeyi vermeye mecbur bırakılması için uygulanan cezaevi yaptırımıdır.
Tazyik hapsi, İcra ve İflas Kanunu ve diğer kanunlarda düzenlenmekte özellikle nafaka borcunun yerine getirilmemesi ve çocuk teslimi kararlarına aykırı davranılması veya 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunlarca verilen kararların uygulanması amaçlanmaktadır. Zorlama hapsi sanılanın aksine para borcundan kaynaklı olarak uygulanmamakta kanunların kişilere yüklediği yükümlülüklerin yerine getirilmesi sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.
Tazyik hapsine itiraz etmek için ceza hukuku avukatlarımızdan destek almak için hemen iletişime geçin.
Tazyik Hapsi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Tazyik hapsi kişiden kanunlarca beklenen yükümlülüklerini yerine getirmesi için uygulanan bir tür zorlama hapsi olup bu yaptırımın uygulanması şikâyete tabidir. Tazyik hapsi kişilerin yaptırımın uygulanmasına sebep olan yükümlülüğün yerine getirilmesi ile son bulur.
Nafaka Borçlarının Ödenmemesi Sebebiyle
Nafaka borcunu ödemeyen kişiye karşı başlatılan icra takibinden sonra ödeme emri nafaka borçlusuna bizzat tebliğ edilir. Bu tebliğden sonra nafaka borçlusu güncel borcunu ödememekte ısrarcıysa nafaka alacaklısının şikâyette bulunması ile tazyik hapsi yaptırımı uygulanabilir. Bu sebeple uygulanan tazyik hapsi üç ayı geçemez.
Nafaka alacağının, tarafların ve mevcut durumun değişmesi sebebiyle uyarlanması, kaldırılması, azaltılması veya artırılması gerekebilir. Bu durumların varlığında taraflar gerekli davaları açmışlarsa bu davalar tazyik hapsi için bekletici mesele haline gelir ve tazyik hapsi kararı söz konusu davaların sonuna bırakılabilir.
Tedbir Kararına Aykırı Davranılması Halinde
Uzaklaştırma kararı gibi 6284 sayılı kanuna göre hükmedilen ailenin korunması amaçlanan tedbir kararlarına riayet etmeyen kişiler tazyik hapsi yaptırımına tabi tutulabilir.
Çocuk Teslimi Emrine Karşı Gelinmesi
Velayet davaları sonucunda çocuk ve ebeveyn ilişkilerini düzenlemek amacıyla çocuk teslimi hususu önem kazanmaktadır. Uygulamada karşımıza pek çıkmasa da çocuk teslimi yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde de tazyik hapsi uygulanacaktır.
Borçlunun Ödeme Şartını İhlal Etmesi
Borçlu borcunu taksitle ödeme taahhüdünü yerine getirmemiş veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borç ödeme şartlarını haklı bir sebebe dayanmaksızın ihlal etmişse, alacaklının şikâyeti üzerine tazyik hapsine hükmolunabilir. Bu sebeple hükmolunan tazyik hapsi 3 ayı geçemez.
Borçlunun Mal Beyanında Bulunmaması Halinde
Mal beyanında bulunmayan borçluya, alacaklının talebi üzerine beyanda bulununcaya kadar icra mahkemesi hâkimi tarafından bir defalık olmak üzere tazyik hapsi uygulanır. Borçlunun mal beyanında bulunmaması sebebiyle uygulanan zorlama hapsi 3 ayı geçemez.
Hakikate Muhalif Beyanda Bulunması Halinde
Hakkında aciz vesikası alınmış borçlu, asgari ücretin üstünde bir geçim sürdürmesi hali hakikate muhalif beyanda bulunma kapsamındadır. Bu durumda borçlu icra mahkemesince belirlenecek miktarı alacaklıya verilmek üzere icra dairesine iade etmekle yükümlü olur. Söz konusu yükümlülüğe uymayan borçlu tazyik hapsi yaptırımı uygulanacaktır. Hakikate muhalif beyanda bulunan borçlu hakkında 1 yıla kadar tazyik hapsine hükmolunabilir.
Mahkeme Kararına Mazeret Olmaksızın Karşı Gelinmesi
İcra ve İflas Kanunu m.343 gereği yalnızca kendisi tarafından yapılacak olan bir işin yapılmaması yahut bir irtifak hakkının tesisi veya kaldırılması hakkındaki ilam hükümlerine kabul edilebilir mazereti olmaksızın uymayan kişi hakkında, lehine hüküm verilmiş kişinin şikâyeti üzerine tazyik hapsi yaptırımı uygulanacaktır. Bu sebeple uygulanan tazyik hapsi 3 ayı geçemez. Hapis yaptırımının uygulanmasına başlandıktan sonra ilamın gereği yerine getirilirse borçlu tahliye edilecektir.
Tazyik Hapsi, Zorlama Hapsi Nasıl Uygulanır?
Tazyik Hapsinin, Yetkili Mahkeme, Şikâyet Süresi, Yargılama Usulü, Karar
Tazyik hapsi duruşmasının yapılması için görevli ve yetkili mahkeme, icra takibinin yapıldığı yerdeki icra ceza mahkemesidir. Tazyik hapsi dilekçesi ile dava açılır ve bu dilekçe şikâyet hükmündedir. Yukarıda bahsettiğimiz ve kanunlarda düzenlenen diğer sebepler dâhilinde tazyik hapsine hükmolunması gerekiyorsa alacaklının şikâyet süresi üç aydır ve herhalde fiilin öğrenildiği tarihten itibaren bir yıl geçmekle düşer.
Şikâyet, dilekçeyle veya sözlü beyanla yapılabilir. Dilekçeyi veya dava beyanını alan icra mahkemesi duruşma için hemen bir gün belirleyip şikâyetçinin imzasını alır ve borçluya celpname gönderir. İki taraf da belirlenen günde duruşmada bizzat hazır bulunmalıdır. Şikâyetçi belirlenen zamanda gelmez ve vekil de göndermez ise şikâyet hakkı düşer.
İcra mahkemesi iki tarafın ifadelerini ve bütün delillerini ve iddia ve savunmalarını dinledikten sonra nihayet beş gün içinde kararını verir ve kararın bir özetini Cumhuriyet Savcısına bildirir.
Zorlama Hapsi Kararının İnfaz Hükümleri
Tazyik hapsi kararlarının Cumhuriyet başsavcılığınca infazında; icra ceza mahkemesi tarafından verilen karar öncelikle bu kararlara mahsus deftere kaydedilecektir. Bu kararların bir örneği hükümlünün kararda belirtilen adresinde bulunan mahalli kolluk kuvvetlerine veya ilgilinin bu adreste bulunmaması halinde yargı çevresi dışındaki o yer Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir.
Tazyik hapsi kanun hükümlerine göre kaldırılmadığı müddetçe, kurumda yerine getirilir. Tazyik hapsinin infazına başlanmış olsa dahi borçlu, borcunun tamamını veya o tarihe kadar ödemesi gerekli olan borç miktarını öderse tahliye edilir.
Tazyik Hapsine İtiraz
İcra mahkemesinin verdiği tazyik hapsi kararını doğru bulmayan borçlu bu karara karşı, tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde itiraz edebilir.
Mahkeme itirazı incelenmesi üzerine dosyayı o yerde icra mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması halinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için birinci daireye, o yerdeki icra mahkemesinin tek dairesi bulunması halinde asliye ceza mahkemesine, icra mahkemesi hâkimi ile asliye ceza mahkemesinin aynı hâkim olması halinde ise en yakın asliye ceza mahkemesine gönderir. İtiraz bu mahkemelerce incelendikten sonra verilen karar kesin nitelikte olacaktır.
Disiplin Hapsi ve Tazyik Hapsi Farkları
Tazyik hapsi kişilerin kanunlarca yüklenen sorumluluklarını yerine getirmelerini amaçlayan zorlama hapsi olup disiplin hapsi ise kısmi bir düzeni korumayı amaçlayan ve bu amaçla yaptırım altına alınmış bir fiili cezalandırmayı kapsar.
Disiplin hapsi de tazyik hapsinde olduğu gibi seçenek yaptırımlarına çevrilemez, ertelenemez, tekerrüre konu edilemez ve adli sicile işletilemez. Disiplin hapsinin hangi hallerde uygulanacağı ise Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemesi kanununda düzenlenmiştir.
Tazyik Hapsi Hakkında En Çok Sorulanlar
Tazyik Hapsi, Adli Sicil Kayıtlarında Görünür mü?
Tazyik hapsi kişinin kanunlarca beklenen yükümlülüklerini yerine getirmesi için uygulanan bir tür zorlama hapsi olup adli sicile işlenemez.
Nafaka Tazyik Hapsi Şartları Nelerdir?
Herhangi bir nafakaya ilişkin borcunu yerine getirmeyen kişiye tazyik hapsi uygulanabilir. Nafaka borçlusuna uygulanan tazyik hapsi nafaka alacaklısının şikâyeti üzerine uygulanır. Nafaka tazyik hapsi kararları 3 aya kadar verilebilir.
Tazyik Hapsi Hangi Cezaevinde Görülür?
İİK madde 8 gereği, bu kanun gereğince verilen tazyik hapisleri açık kurumlarda, bu kanun dışında kanunlarca düzenlenen tazyik hapisleri ise kapalı kurumlarda infaz edilir.
Tazyik Hapsi Yattıktan Sonra Borç Silinir mi?
Tazyik hapsi ile amaçlanan borçluyu borcunu ödemeye zorlamaktır dolayısıyla tazyik hapsi yattıktan sonra borç silinmez.
Tazyik Hapsi Seçenek Yaptırımlara Çevrilebilir mi?
Tazyik hapsi kişinin kanunlarca beklenen yükümlülüklerini yerine getirmesi için uygulanan bir tür zorlama hapsi olup seçenek yaptırımına çevrilemez.
Tazyik hapsi aynı zamanda ertelenemez, tekerrürde esas alınamaz, ön ödeme kuralları uygulanamaz ve şartlı salıverilme uygulanamaz.
Tazyik Hapsi Örnek Yargıtay Kararları
Yargıtay 16. Hukuk Dairesi, 2011/5256 E. 2011/7699 K.
“.makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez.” şeklindeki düzenleme nazara alındığında, …İcra Ceza Mahkemesince borçlu-sanığın 3 aya kadar tazyik hapsi yerine, 1 ay tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verilmesinde isabet yok ise de…”
Yargıtay 16. Hukuk Dairesi, 2010/9318 E. 2011/3860 K.
“…Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 29.09.2009 gün ve 188-205 sayılı kararında da vurgulandığı üzere, ilk taksitin ödenmemesi üzerine, borçlunun hepsen tazyik ile cezalandırılmasından sonra bu cezanın infazı sırasında söz konusu taksiti ödemesi halinde tahliye edilecek, ancak sonraki taksiti ödememesi durumunda eylemi yeniden yaptırımı gerektirecektir. Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine üç aya kadar tazyik hapsi kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı halinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlal kabahatini oluşturmayacaktır…”
Tazyik hapsi konusunda destek almak ve tazyik hapsine itiraz etmek için Ankara Ceza Avukatı ekibimizle hemen iletişime geçin.
Sıradaki Makelemiz : Ankara Ceza Avukatı
