Adli Para Cezası Affı – 2025

Adli para cezası affı; TBBM’nin cezanın affına ilişkin genel hükümler çerçevesinde mahkemenin kesinleşmiş adli para cezaları bulunan kişiler hakkındaki adli para ceazasını tamamen veya kısmen kaldırmasıdır. (AY m. 87) Ancak; kanun koyucu, mevcut yasal düzenlemelerde adli para cezası affı konusunda doğrudan bir hüküm öngörmemektedir. Bu doğrultuda; adli para cezası affını genel olarak “af” kapsamında Anayasa m. 87 hükmünde düzenlenmiştir.
Bu durum da; kişilerin aklına adli para cezası günlük ne kadar?, adli para cezası hesaplaması nasıl yapılır? gibi sorularını getirmektedir. Ayrıca; hukuki süreçte 2025 yılı için adli para cezası miktarları ve olası yeni düzenlemeler gündeme gelebilmektedir. Bu durum da, 2025 adli para cezası ne kadar? ve adli para cezası affı son dakika gelişmeleri nelerdir? gibi soruları da gündeme getirmektedir. Diğer taraftan; günümüzde teknolojinin gelişmesiyle, kişiler e-devlet adli para cezası sorgulama imkanı araştırmaktadır.
Bu kapsamda; bu yazımızda adli para cezası günlük ne kadar?, 2025 adli para cezası ne kadar? vb. birçok soruya cevap vereceğiz. Ayrıca; adli para cezası hesaplama, e-devlet adli para cezası sorgulama, adli para cezası affı son dakika vb. birçok konuyu açıklayacağız. Dolayısıyla; adli para cezası affına ilişkin konular detaylı bir şekilde ele alarak, adli para cezası affını farklı yönleriyle incelemiş olacağız. Ayrıca; adli para cezası affı hakkında detaylı bilgi almak için ceza huku yazı arşimizi inceleyebilirsiniz. Dilerseniz de, uzman ceza hukuku avukatları ile iletişime geçerek hukuki danışmanlık alabilirsiniz.
Adli Para Cezası Nedir?
Adli para cezası, Türk hukuk sisteminde bir suçun işlenmesi neticesinde mahkemelerin hükmettiği ve failin belirli bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesini gerektiren bir ceza yaptırımı türüdür. Adli para cezası, hapis cezası ile birlikte Türk ceza hukukunun 2 temel ceza yaptırımı türünden biridir. (TCK m. 45) Bu doğrultuda; bir suç karşılığında, kanun koyucu mevzuatta ceza olarak sadece hapis cezası öngörülebileceği gibi, hapis cezası adli para cezası ile seçenek olarak veya bu cezaların her ikisi birlikte de öngörülebilmektedir. (TCK m. 45 Gerekçesi) Bu ceza türünün temel amacı ise, suçu işleyeni cezalandırmak ve gelecekte suç işlemesini caydırmak olup, bazı durumlarda suçtan elde edilen maddi menfaatlerden yoksun bırakma işlevini de yerine getirmektedir.
Bu doğrultuda; kanun koyucu, adli para cezasını Türk ceza mevzuatında düzenlenmiştir. (TCK m. 52) Bu kapsamda; kanun koyucu adli para cezasını kanuni (yasal) tanımını da yapmıştır. Bu doğrultuda; adli para cezası, 500 günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde 730 günden fazla olmamak şartıyla belirlenen tam gün sayısının, 1 gün karşılığı olarak kanun koyucunun belirlediği ile çarpılmasıyla hesaplanan parayı hükümlünün Devlet Hazinesine ödenmesidir. (TCK m. 52/1) Örneğim; bir kişi, trafik kuralını ihlal ettiği için adli para cezasına çarptırılabilir.
Kanun koyucu söz konusu yaptırım “adli para cezası” olarak ifade etmiştir. Böylece; kanun koyucu yaptırımı idari nitelikteki para cezasından farkına açıkça işaret etmek istemiştir. (TCK m. 52 Gerekçesi) Bunun sebebi; adli para cezasının diğer devlet kurumlarının verdiği idari para cezasından farklı bir niteliğe sahip olmasıdır. Çünkü; sadece mahkemeler bir suçun cezası olarak hükmedebilmektedir. Ancak; idare, görev alanına giren konularda idareye özgü yöntemlerle idari işlemlerle idari cezası uygulayabilmektedir. Bu sebeple; idari para cezası mahkeme kararı olmadan idare hükmedebilmektedir. Yani; idari para cezası suç karşılığında verilmemektedir.
Ayrıca; adli para cezası ödenmesi durumunda hapis cezasına çevrilebilmektedir. Ancak; idari para cezası için böyle bir durum söz konusu değildir. Çünkü; idari para cezasının ödenmemesi halinde, ilgili idari kurum genellikle vergi daireleri aracılığıyla Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre tahsil işlemleri başlatmaktadır. Bu temel ayrım, adli para cezasının ceza hukuku kapsamındaki önemini ve potansiyel sonuçlarını açıkça ortaya koymaktadır. Ayrıca; kanuni (yasal) tanımda da ifade edildiği üzere, adli para cezası, suçun mağduruna değil, devlet hazinesine ödenmektedir.
Adli Para Cezası Affı Nedir ?
Adli para cezası affı mahkemeler tarafından çeşitli suçlar karşılığında verilen para cezalarının, devlet tarafından çıkarılan özel bir kanunla kısmen veya tamamen kaldırılması anlamına gelmektedir. Bu tür aflar genellikle toplumsal barışı sağlama, ceza infaz sistemindeki yükü hafifletme veya ekonomik zorluk yaşayan vatandaşlara destek olma gibi amaçlarla gündeme gelmektedir. Adli para cezası affı, hükümlülerin devlete olan borçlarının silinmesi veya yeniden yapılandırılması yoluyla mali bir rahatlama sağlamakta ve kişilerin topluma yeniden entegrasyonunu kolaylaştırabilmektedir.
Af kurumu ise, devletin suç ve cezalara ilişkin egemenlik hakkının bir yansıması olup, temel dayanağı Anayasadır. (AY. m. 87) TBMM, üye tam sayısının ⅗ çoğunluğu gibi nitelikli bir çoğunlukla karar vermek şartıyla, genel af ve özel af ilan etme yetkisi tanımıştır. Ancak bu madde, orman suçlarının af kapsamı dışında tutulacağını da hükme bağlamıştır. Bunun yanı sıra, Cumhurbaşkanına, belirli kişilerin cezalarını sürekli hastalık, sakatlık veya kocama gibi kişisel nedenlerle hafifletme veya kaldırma şeklinde bireysel bir özel af yetkisi vermektedir. (AY. m. 104)
Bu doğrultuda; adli para cezası affı şeklinde gündeme gelen düzenlemeler, eğer sadece para cezasının ödenmesi yükümlülüğünü kaldırıyor veya yapılandırıyorsa ve mahkumiyetin kendisini etkilemiyorsa, bu durum hukuki niteliği itibarıyla TBMM’nin çıkarılabileceği bir özel af kapsamına girmektedir. Genel af ise çok daha geniş sonuçları olan ve suçun kendisini tüm hukuki sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldıran, daha nadir başvurulan bir yoldur.
Adli Para Cezası Affı Son Dakika
Yargı Reformu Paketi, adli para cezalarıyla ilgili önemli bir değişiklik getirmiştir. Bu durumda; adli para cezası affı son dakika düzenlemeleri nelerdir? sorusunu akıllara getirmektedir. Bu paket ile, adli para cezası hesaplanmasındaki günlük miktar artırılmıştır. Böylece, daha önce 20 ila 100 TL arasında belirlenebilen günlük adli para cezası miktarı, 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren 100 ila 500 TL aralığında uygulanmaya başlanmıştır. Bu değişiklik, gelecekte verilecek adli para cezalarının mali yükünün önemli ölçüde artacağı anlamına gelmektedir.
Yargı Paketi’nde adli para cezalarıyla dolaylı olarak ilgili olabilecek diğer değişiklikler de bulunmaktadır. Örneğin, HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ) kararlarına karşı istinaf yoluna başvurma imkanı getirilmiş olup, adli para cezası içeren HAGB kararlarında istinaf kesinlik sınırı 1 Haziran 2024 itibarıyla 3.000 TL’den 15.000 TL’ye çıkarılmıştır. Bu durum, özellikle hapis cezasından çevrilmeyen adli para cezası verilen birçok dosyanın istinaf incelemesine tabi olmayacağı ve kesinleşeceği anlamına gelmektedir. Ayrıca, idari para cezalarına ilişkin sulh ceza hakimliklerince verilen kararlara karşı yapılacak itirazların kesinlik sınırı da 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren 3.000 TL’den 15.000 TL’ye yükseltilmiştir.
Potansiyel 10. Yargı Reformu Paketi’ne gelince, bu paketin içeriği hakkında henüz kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, mevcut tartışmalar ve beklentiler, bu paketin daha çok infaz düzenlemeleri ve denetimli serbestlik sürelerinde değişiklikler içerebileceği yönündedir. Ödenmemiş adli para cezalarının hapis cezasına çevrilmesi veya kamu hizmetinde çalıştırma gibi alternatif yaptırımlara ilişkin düzenlemeler de bu pakette yer alabilmektedir.
Adli Para Cezası Son Dakika 2025
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde de kısa süreli hapis cezalarına seçenek yaptırımların kapsamının genişletilmesi ve adli para cezası miktarlarının yeniden belirlenmesi hedeflenmektedir. Ancak, doğrudan adli para cezalarını kapsayan bir af düzenlemesinin bu pakette yer alıp almayacağı belirsizliğini korumaktadır. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 10. Yargı Paketi’nin 2025 yılı içinde çıkacağını belirtmiş olup, bu pakette arabuluculuk sisteminin etkinleştirilmesi ve sporda şiddetle mücadele gibi konuların yer alması beklenmektedir .
Mevcut tartışmalar ve beklentiler, 10. Yargı Paketi’nin daha çok infaz düzenlemeleri, denetimli serbestlik süreleri ve belirli suçlar için ceza indirimleri gibi konuları içerebileceği yönündedir. Bu tür infaz düzenlemeleri, adli para cezasını ödemediği için hapis cezasına çevrilen kişileri dolaylı olarak etkileyebilir, ancak paketin doğrudan adli para cezalarına yönelik özel bir af veya düzenleme içerip içermeyeceği konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan daha geniş kapsamlı Yargı Reformu Strateji Belgelerinde, adli para cezası miktarlarının yeniden belirlenmesinin öncelikler arasında olduğu belirtilmiştir. Ancak; yukarıda da belirttiğimiz üzere bu hedefin spesifik olarak 10. Yargı Paketi’nde yer alıp almayacağı henüz belli değildir.
Cumhurbaşkanı Af Açıklaması Son Dakika
Adalet Bakanlığı’nın resmi iletişimleri ve Cumhurbaşkanlığı duyurularının özetleri dikkate alındığında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yakın zamanda genel veya geniş kapsamlı özel bir af planlandığına dair resmi bir açıklama bulunmamaktadır.
Hükümetin resmi iletişim kanalları, bilhassa hem mevcut hem de önceki Adalet Bakanları döneminde, genel bir af çalışması yürütüldüğü veya böyle bir niyet olduğu yönündeki iddiaları istikrarlı bir şekilde reddetmektedir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın zamanda duyurduğu önemli politika belgelerinden biri olan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi, yargı sisteminde kapsamlı reformlar, verimlilik artışı ve adli para cezaları ile kısa süreli hapis cezalarına alternatifler gibi belirli hukuki alanlardaki düzenlemelere odaklanmakta , ancak genel veya özel af hükümlerini içermemektedir.
Devam eden Yargı Reformu Paketleri (özellikle 8., 9. ve hazırlıkları süren 10. Paket) etrafındaki tartışmalar, sıklıkla ceza infazı ve denetimli serbestlik kurallarında değişiklikleri gündeme getirse de , bu düzenlemeler resmi olarak aftan ayrı tutulmaktadır. Cumhurbaşkanı’nın (sürekli hastalık, sakatlık veya kocama gibi nedenlerle) bireysel cezaları hafifletme veya kaldırma yetkisi, yasamayla çıkarılan aflardan farklı bir mekanizma olup, bu yetkinin genel af bağlamında daha geniş bir şekilde uygulanacağına dair Cumhurbaşkanı tarafından yapılmış yakın tarihli bir açıklamaya araştırma materyallerinde rastlanmamıştır. (AY m. 104)

Hangi Suçlar Adli Para Cezasına Çevrilir?
Kısa süreli hapis cezalarına (kasten işlenen suçlarda 1 yıl veya daha az, taksirle işlenen suçlarda süre sınırı olmaksızın) alternatif olarak çeşitli yaptırımların uygulanmasına olanak tanır. (TCK m. 50) Bu seçenek yaptırımlardan biri de adli para cezasıdır. Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi, hakimin takdirine bağlı olup, suçlunun kişiliği, sosyal ve ekonomik durumu, yargılama sürecindeki pişmanlığı ve suçun işlenmesindeki özellikler gibi faktörler göz önünde bulundurulur.
Ancak bazı durumlarda çevirme zorunludur :
- Daha önce hapis cezasına mahkum edilmemiş olmak koşuluyla, 30 gün veya daha az süreli hapis cezaları.
- Fiili işlediği tarihte 18 yaşını doldurmamış veya 65 yaşını bitirmiş kişilerin mahkum edildiği 1 yıl veya daha az süreli hapis cezaları.
Bu doğrultuda; hapis cezasının adli para cezasına çevrilebileceği bazı suç türleri şunlardır:
- Kasten işlenen suçlar (hapis cezası 1 yıl veya daha azsa)
- Basit kasten yaralama
- Hırsızlık (özellikle basit hırsızlık)
- Dolandırıcılık (özellikle basit dolandırıcılık; nitelikli dolandırıcılık genellikle hariç tutulur)
- Hakaret
- Mala zarar verme
- İftira Özel hayatın gizliliğini ihlal
- Yalan tanıklık
- İmar kirliliğine neden olma
- Özel belgede sahtecilik
- Tehdit
- Konut dokunulmazlığının ihlali
- İş ve çalışma hürriyetinin ihlali
- Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi
- Kişilerin huzur ve sükununu bozma
- Haberleşmenin engellenmesi
- Kişinin hatırasına hakaret
- Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması
- Verileri yok etmeme
- Cinsel taciz (TCK 105/1 birinci cümle)
- Taksirle işlenen suçlar (hapis cezasının süresine bakılmaksızın çevrilebilir)
- Taksirle yaralama
- Taksirle ölüme neden olma (örneğin trafik kazası, iş kazası)
- Çevrenin taksirle kirletilmesi
- Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması
Adli Para Cezası Hesaplama
Adli para cezası, TCK’ya göre 2 aşamalı bir sistemle hesaplanır. Bu kapsamda; adli para cezası hesaplanırken; öncelikli olarak gün sayısı belirlenir. Daha sonra ise günlük gün miktarı belirlenmektedir.
Öncelikle; mahkeme işlenen suçun niteliğine ve kanundaki yerine göre bir “tam gün” sayısı beklemektedir. Kanunda aksi belirtilmedikçe, bu gün sayısı en az 5 gün, en fazla ise 730 gün olabilir. Hakim, bu gün sayısını belirlerken suçun işleniş biçimi, failin kusur derecesi gibi unsurları dikkate almaktadır. Cezada indirim veya artırım yapılması gerekiyorsa, bu işlemler gün sayısı üzerinden yapılmaktadır. Daha sonra; mahkeme, belirlenen her bir gün için ödenecek para miktarını tayin etmektedir. Bu miktar belirlenirken failin ekonomik ve kişisel durumu göz önünde bulundurulur. Ancak; 1 Haziran 2024’ten önce işlenen suçlar için günlük miktar en az 20 TL, en fazla 100 TL olarak belirlenmektedir. Diğer taraftanda; 1 Haziran 2024 ve sonrasında işlenen suçlar için günlük miktar en az 100 TL, en fazla 500 TL olarak belirlenmektedir. (8. Yargı Paketi Değişikliği) Son olarak, belirlenen toplam gün sayısı ile her bir gün için takdir edilen miktar çarpılarak ödenecek toplam adli para cezası bulunur.
Örneğin; mahkeme bir suç için 150 gün ceza belirlediğini ve failin ekonomik durumunu göz önünde bulundurarak günlük miktarı 120 TL olarak takdir ettiğini varsayalım. Bu durumda; toplam adli para cezası, 18.000 TL olacaktır.
Adli Para Cezası Günlük Ne Kadar?
Adli para cezasının günlük miktarı, mahkeme tarafından failin ekonomik ve kişisel durumu göz önünde bulundurularak belirlenir. Ancak bu miktar, kanunla belirlenen alt ve üst sınırlar arasında olmalıdır.
1 Haziran 2024 ve sonrasında işlenen suçlar için, günlük adli para cezası miktarı en az 100 TL, en fazla 500 TL olarak belirlenmiştir. Bu değişiklik 1 Haziran 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. (8. Yargı Paketi)
1 Haziran 2024 ve öncesinde işlenen suçlar için, uygulanan günlük miktar en az 20 TL, en fazla 100 TL’dir.
50 Gün Adli Para Cezası Ne Kadar?
50 gün adli para cezasının toplam tutarı, mahkemenin belirlediği günlük miktara göre değişir. Bu günlük miktar, suçun işlendiği tarihe göre farklılık gösterir:
Suç 1 Haziran 2024 tarihinden önce işlendiyse; mahkeme, failin ekonomik durumunu göz önünde bulundurarak her bir gün için en az 20 TL, en fazla 100 TL arasında bir miktar belirlemektedir Bu durumda; 50 günlük adli para cezası, en az 50 gün x 20 TL/gün = 1.000 TL en fazla 50 gün x 100 TL/gün = 5.000 TL arasında olacaktır.
Yargı Paketi ile yapılan değişiklikle, suç 1 Haziran 2024 tarihinden veya sonrasında işlendiyse ;mahkeme her bir gün için en az 100 TL, en fazla 500 TL arasında bir miktar belirlemektedir. Bu durumda; 50 günlük adli para cezası, en az 50 gün x 100 TL/gün = 5.000 TL, en fazla 50 gün x 500 TL/gün = 25.000 TL arasında olacaktır. Kesin tutarsa, mahkeme kararında belirtilen günlük miktar üzerinden hesaplanmaktadır.
5000 Gün Adli Para Cezası Ne Kadar?
5000 gün adli para cezasının toplam tutarı, mahkemenin her bir gün için belirlediği miktara ve suçun işlendiği tarihe göre değişiklik göstermektedir.
Suç 1 Haziran 2024 tarihinden önce işlendiyse; mahkeme, failin ekonomik ve kişisel durumunu dikkate alarak her bir gün için en az 20 TL, en fazla 100 TL arasında bir miktar belirlemektedir. Bu durumda; 5000 günlük adli para cezası, en az 5000 gün x 20 TL/gün = 100.000 TL, en fazla 5000 gün x 100 TL/gün = 500.000 TL arasında olacaktır.
Yargı Paketi ile yapılan değişiklik uyarınca; suç 1 Haziran 2024 tarihinde veya sonrasında işlendiyse, mahkeme her bir gün için en az 100 TL, en fazla 500 TL arasında bir miktar belirlemektedir. Bu değişiklik, 1 Haziran 2024’te yürürlüğe girmiştir. Bu durumda 5000 günlük adli para cezası, en az 5000 gün x 100 TL/gün = 500.000 TL, en fazla 5000 gün x 500 TL/gün = 2.500.000 TL arasında olacaktır. Ödenecek kesin miktar, mahkeme kararında belirtilen ve failin ekonomik durumu göz önünde bulundurularak belirlenen günlük tutara göre hesaplanmaktadır.
2025 Adli Para Cezası
2025 yılı itibarıyla, adli para cezasının günlük miktarı, 8. Yargı Paketi ile yapılan ve 1 Haziran 2024 tarihinde yürürlüğe giren değişikliğe göre belirlenmektedir. Buna göre, mahkeme tarafından failin ekonomik ve kişisel durumu göz önünde bulundurularak takdir edilecek günlük adli para cezası miktarı, en az 100 TL, en fazla 500 TL arasında olmalıdır. Hakim, bu yasal sınırlar içinde kalarak, kişinin ödeme gücüne göre her bir gün için ödenecek kesin tutarı belirlemektedir.
Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan 2025-2029 dönemini kapsayan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde, adli para cezası miktarlarının yeniden belirlenmesinin öncelikler arasında olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, 2025 yılı içinde çıkması beklenen 10. Yargı Paketi’ne ilişkin tartışmalar da devam etmektedir. Ancak; şu anki bilgilere göre, 2025 yılı için bu 100-500 TL’lik sınırları değiştiren yeni bir yasal düzenleme yürürlüğe girmemiştir. Dolayısıyla, 2025 yılında işlenen suçlar için geçerli olan günlük adli para cezası alt ve üst limitleri 100 TL ve 500 TL’dir.
Adli Para Cezası Sorgulama
Bir mahkeme tarafından verilen adli para cezası, kararın hukuken kesinleşmesiyle birlikte borç niteliği kazanmaktadır. Karar kesinleştikten sonra, mahkeme, cezanın tahsili için ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı İnfaz Bürosu’na durumu bildirmektedir. İnfaz Bürosu, hükümlüye cezanın ödenmesi için bir “ödeme emri” tebliğ etmektedir. Bu tebligat, borcun resmen tahsilat sürecine girdiğini göstermektedir.
Bu sebeple; adli para cezası borcunun sorgulanması büyük önem taşımaktadır. Çünkü; kişilerin adli para cezası borcu olup olmadığını sorgulama ihtiyacı, çeşitli sebeplerden kaynaklanabilmektedir. Bu doğrultuda; bu sebepler arasında şunlar sayılabilmektedir:
- Geçmişte sonuçlanmış davalar hakkında belirsizlik,
- Ödeme emrinin tebliğ edilip edilmediğinden emin olamama
- Adli sicil temiz kağıdı alma,
- Yurtdışına çıkış gibi resmi işlemler öncesinde herhangi bir borcun bulunmadığından emin olma isteği Türkiye’de adli para cezası borcunu sorgulamak için çeşitli resmi kanallar mevcuttur. Bu kanallar online platformlar ve doğrudan başvuru yöntemlerini içermektedir.
Ayrıca; adli para cezası, idari kurumlar (örneğin, trafik polisi, belediye) tarafından kesilen idari para cezalarından (örneğin, trafik cezaları) farklıdır. En temel fark, adli para cezasının süresinde ödenmemesi durumunda, Cumhuriyet Savcısının kararıyla hapis cezasına çevrilebilmesidir. İdari para cezalarında ise genellikle hapis cezasına çevirme uygulaması bulunmamaktadır. Bu sebeple; kesinleşmiş bir adli para cezasının ödemesi, İnfaz bürosundan alınan belge ile vergi dairesi veznelerine yapılsa da , bu durum GİB’in (Gelir İdaresi Başkanlığı) online sorgulama sistemlerinin bu borçların idari para cezası (trafik cezası gibi) otomatik olarak listelediği anlamına gelmemektedir. Dolayısıyla; GİB’in online portaları, adli para cezası borcunun varlığını veya durumunu sorgulamak için güvenilir bir birincil kaynak değildir. Çünkü; sistem, bu tür borçları sadece İnfaz Bürosu tarafından ödeme için vergi dairesi sistemine resmen işlendikten sonra (veya belki de hiç) gösterebilmektedir. Bu yüzden, sadece GİB online sorgulamasına güvenmek, adli para cezası borcu varken yokmuş gibi yanlış bir sonuca yol açabilmektedir. Bunun sebebi, GİB online sistemleri temel olarak vergi ve trafik cezası borçlarının görünürlüğü için tasarlanmasıdır.
Bu doğrultuda; Türkiye’de adli para cezası sorgulama için çeşitli resmi kanallar mevcuttur. Bu kanallar online platformlar ve doğrudan başvuru yöntemlerini içermektedir.
Aşağıdaki tablo, adli para cezası sorgulama için kullanılabilecek yöntemleri özetlemektedir:
Yöntem | Erişim Türü | Gerekli Bilgi | Ceza Varlığını Gösterir mi? | Ceza Miktarını Gösterir mi? | Ödeme Durumunu Gösterir mi? | Adli Para Cezası İçin Güvenilirlik | İlgili Referanslar |
e-Devlet (Dava Dosyası Sorgulama) | Online | TC Kimlik No, e-Devlet Şifresi | Muhtemel (Dava varsa) | Düşük İhtimal/Belirsiz | Düşük İhtimal/Belirsiz | Düşük-Orta | |
e-Devlet (İcra Dosyası Sorgulama) | Online | TC Kimlik No, e-Devlet Şifresi | Olası (Özel icra dosyası açılmışsa) | Belirsiz | Belirsiz | Düşük-Orta | |
UYAP Vatandaş Portalı | Online | TC Kimlik No, e-Devlet Şifresi vb. | Evet (İlgili dosya içinde) | Yüksek İhtimal (Dosya detaylarında) | Yüksek İhtimal (Dosya detaylarında) | Yüksek | |
GİB / İnteraktif Vergi Dairesi | Online | TC Kimlik No, e-Devlet/GİB Şifresi | Düşük İhtimal (Vergi/Trafik odaklı) | Düşük İhtimal | Düşük İhtimal | Çok Düşük | |
C. Başsavcılığı İnfaz Bürosu | Fiziki (Şahsen/Tel) | TC Kimlik No | Evet | Evet | Evet | Çok Yüksek |
E-devlet Adli Para Cezası Sorgulama
E-Devlet Kapısı, vatandaşların birçok kamu hizmetine tek bir noktadan erişebildiği ana dijital platformdur. Bu kapsamda; e-devlet sisteme giriş için T.C. Kimlik Numarası ve e-Devlet şifresi gereklidir. Alternatif olarak mobil imza, elektronik imza, T.C. Kimlik Kartı veya internet bankacılığı gibi kimlik doğrulama yöntemleri de kullanılabilmektedir. E-Devlet içerisinde ise, Adalet Bakanlığı tarafından sunulan çeşitli hizmetler bulunmaktadır. Adli para cezası sorgulama ile ilgili olarak e- devletteki bazı hizmetlerden yararlanabilirsiniz.
Örneğinde; e- devlet üzerinden vatandaş UYAP’a girerek dava dosyası sorgulama hizmetinden yararlanabilirsiniz. Böylece, taraf olduğu adli ve idari yargıdaki dava dosyalarını listeleyebilirsiniz. Ancak; bu hizmetin, bir dava sonucunda verilen kesinleşmiş adli para cezasının miktarını ve güncel ödeme durumunu net bir şekilde gösterip göstermediği belirsizdir. Bu hizmet daha çok, potansiyel bir para cezasına kaynaklık etmiş olabilecek davaların varlığını tespit etmek için bir başlangıç noktası olarak görülmektedir. Ancak; cezanın mali detayları ve infaz durumu hakkında kesin bilgi vermeyebilir.
Ayrıca; icra dosyası sorgulama hizmetinden de yaralanabilirsiniz. Böylece; adınıza açılmış icra takip dosyalarını sorgulayabilirsiniz. Bir icra dosyasının varlığı ve hangi icra dairesinde olduğu bilgisi edinilebilmektedir. Fakat bu hizmetin, özellikle adli para cezalarının ödenmemesi sebebiyle başlatılan infaz süreçlerini (infaz bürosu tarafından yürütülen) ne ölçüde kapsadığı ve ödeme durumuna dair detaylı bilgi sunup sunmadığı net değildir. Adli para cezasının infazı, başlangıçta infaz bürosu tarafından yönetilmekte ve standart bir icra takibinden farklı işleyebilmektedir. Bu sebeple, e-Devlet’teki genel icra dosyası sorgulama hizmeti, adli para cezası borcunun güncel durumunu öğrenmek için tek başına yeterli olmayabilmektedir.
Adli Para Cezası Geç Ödenirse Ne Olur?
Adli para cezasının kesinleşmesinin ardından, Cumhuriyet Başsavcılığı İnfaz Bürosu tarafından size bir ödeme emri tebliğ edilmektedir. Bu ödeme emrinde belirtilen genellikle tebliğden itibaren 30 gün içinde cezanızı ödemeniz beklenmektedir.
Eğer adli para cezasını size tanınan bu süre içinde ödemezseniz, Cumhuriyet Savcısı hemen hapis cezası kararı vermeden önce bir ara seçenek uygulayabilmektedir. Savcı, ödenmeyen para cezasına karşılık gelen gün miktarınca, sizin kamuya yararlı bir işte çalıştırılmanıza karar verebilmektedir. Bu uygulamada genellikle 2 saatlik çalışma, cezanın 1 gününe karşılık gelmektedir. Kamuya yararlı işte çalışma kararına uymazsanız, yani belirlenen programa katılmamaktadır veya kurallara riayet etmezseniz, Cumhuriyet Savcısı ödenmeyen adli para cezasının kalan kısmının hapis cezasına çevrilmesine karar vermektedir. Hapis cezasının süresi, ödenmeyen para cezasına karşılık gelen gün sayısı kadardır. Ancak, adli para cezasından çevrilen hapis cezasının süresi en fazla 3 yılı geçemez. Birden fazla ceza varsa toplamda 5 yılı geçemez. Ayrıca; bu şekilde çektirilen hapis cezalarında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmamaktadır. Adli para cezası hapse çevrilmiş olsa bile, borcun tamamını ödediğiniz takdirde hapis cezası ortadan kalkmaktadır. Eğer cezaevindeyseniz ve ödemeyi yaparsanız derhal tahliye edilirsiniz. Ödemeyi hapse girmeden önce yaparsanız, hapse girme durumu ortadan kalkmaktadır.
Önemli bir nokta olarak, suç tarihinde 18 yaşını doldurmamış olan çocuklara verilen adli para cezaları ödenmese dahi hapis cezasına çevrilemez. Adli para cezası affı söz konusu olduğunda bu durumlardan hiçbiri gerçekleşmez. Adli para cezası affı hakkında detaylı bilgi için ceza huku yazı arşimizi inceleyebilirsiniz ya da, ceza hukuku alanında avukat ile iletişime geçebilirsiniz.
Zeynep ÜRÜŞAN