İş davası nasıl açılır? sorusu, işçi–işveren arasında yaşanan uyuşmazlıkların arttığı günümüzde en çok merak edilen hukuki konuların başında gelmektedir. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai alacağı, mobbing, işe iade gibi pek çok işçi hakkı, zamanında ve doğru şekilde iş mahkemesinde dava açılması ile güvence altına alınabilir. Ancak iş davası açma süreci, zorunlu arabuluculuk başvurusu, görevli mahkeme seçimi, delillerin hazırlanması ve iş davası için gerekli belgeler gibi aşamaları içerdiğinden profesyonel bir yaklaşım gerektirir. Bu nedenle iş davaları hakkında bilgi sahibi olmak, hak kayıplarının önüne geçmek açısından büyük önem taşır. Bu makalede; iş davası açma süreci, arabuluculuk şartı, dava dilekçesinin nasıl hazırlanacağı ve iş mahkemesinde ilerleyen hukuki prosedürleri adım adım açıklıyoruz.

İş Davası Nedir? Hangi Uyuşmazlıklar İş Mahkemesinde Görülür?

İş davası, işçi ile işveren arasında iş sözleşmesinden veya iş ilişkisinden doğan uyuşmazlıkların çözümü için iş mahkemesinde açılan davaları ifade eder. Bu davalar; işçi alacakları, işe iade, mobbing, fazla mesai, yıllık izin ücreti, kıdem ve ihbar tazminatı gibi konuları kapsar. İş davasının temel amacı, işçinin uğradığı hak kayıplarının giderilmesi ve işverenin hukuka aykırı işlemlerinin denetlenmesidir.

İş mahkemelerinde görülen başlıca uyuşmazlıklar şunlardır:

• Kıdem tazminatı davası
• İhbar tazminatı davası
• İşe iade davası
• Fazla mesai alacağı davası
• Mobbing (psikolojik taciz) davası
• Ücret alacağı, yıllık izin alacağı, ulusal bayram genel tatil ücretleri

Bu nedenle iş mahkemesine başvurmadan önce uyuşmazlığın niteliğini doğru belirlemek, hem dava sürecinin sağlıklı ilerlemesi hem de hakların eksiksiz talep edilebilmesi açısından önem taşır.

İş Davası Açmadan Önce Arabuluculuk Zorunluluğu

İş davası açmadan önce yerine getirilmesi gereken ilk şart, zorunlu arabuluculuk sürecidir. İşçi alacakları, işe iade, tazminat ve benzeri tüm iş uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvuru yapılması yasal bir zorunluluktur.

Arabuluculuk başvurusu, işçinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki adliyede bulunan arabuluculuk bürosuna yapılır. Başvurudan sonra taraflar en fazla üç hafta içinde toplantıya çağrılır. Bu süreçte anlaşma sağlanırsa dava açmaya gerek kalmaz; anlaşma sağlanamazsa arabuluculuk son tutanağı düzenlenir ve iş davası açmanın yolu açılır.

Arabuluculuk aşamasının doğru yürütülmesi, özellikle işçi alacakları davası, işe iade davası ve mobbing davası gibi süreçlerde birçok hak kaybını önleyebilir.

İş Davası Nasıl Açılır? Adım Adım İş Mahkemesine Başvuru Süreci

İş davası açma süreci belirli hukuki aşamalardan oluşur ve her adımın doğru atılması dava sonucunu doğrudan etkiler. İş davası nasıl açılır? sorusunun cevabı şu şekilde özetlenebilir:

1- Görevli ve Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi

İş davalarında görevli mahkeme iş mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise:

• İşçinin çalıştığı yer mahkemesi,
• İşveren merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir.

2- Dava Dilekçesinin Hazırlanması

İş davası dilekçesi; talep edilen alacaklar, deliller, olayın özeti, hukuki dayanaklar ve zamanaşımı süreleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Dilekçedeki hata, davanın reddine veya hak kayıplarına yol açabilir.

3- Arabuluculuk Son Tutanağının Eklenmesi

Arabuluculuk son tutanağı olmadan açılan davalar usulden reddedilir.

4- İş Davasının E-Devlet Üzerinden Açılması

Türkiye’de iş mahkemesi davaları artık UYAP Vatandaş portalı üzerinden e-Devlet ile kolayca açılabilmektedir.

5- Harç ve Masrafların Yatırılması

İşçi alacakları davalarında genellikle nispi harç, işe iade davalarında ise maktu harç alınır.

Bu aşamaların tamamlanmasıyla iş davası resmen açılmış olur ve mahkeme yargılaması başlar.

İş Davası İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Bir iş davası açarken başarı şansı, büyük ölçüde delillerin güçlü ve eksiksiz olmasına bağlıdır. İş mahkemeleri yazılı delile dayanmayı tercih ettiğinden, işçinin elindeki belgeler davanın seyrini doğrudan etkiler. Bu nedenle iş davası açmadan önce tüm evrakların düzenli şekilde hazırlanması gerekir.

İş davası için gerekli belgeler arasında şunlar bulunur:

• İş sözleşmesi (yazılı veya sözlü beyanlar)
• Ücret bordroları
• Puantaj kayıtları
• SGK hizmet dökümü
• Mesai çizelgeleri
• WhatsApp veya e-posta yazışmaları
• Kamera kayıtları veya ses kayıtları (hukuka uygun olanlar)
• Tanık beyanları
• İşten ayrılış bildirgesi
• Arabuluculuk son tutanağı

Özellikle kıdem tazminatı, fazla mesai alacağı, yıllık izin ücreti veya mobbing davası gibi uyuşmazlıklarda delillerin önemi daha da artar. Eksik delille dava açmak, işçinin hak ettiği alacağı tam olarak alamamasına neden olabilir.

İşçi Alacakları Davası Nasıl Açılır?

İşçi alacakları davası; işçinin işveren tarafından ödenmeyen tüm haklarını talep etmek amacıyla açtığı davadır. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, yıllık izin, ulusal bayram genel tatil ücretleri bu alacakların başında gelir.

İşçi alacakları davası açma süreci şu şekildedir:

1. Zorunlu arabuluculuk başvurusu yapılır.
2. Anlaşma olmazsa “son tutanak” alınır.
3. İş mahkemesine hitaben dava dilekçesi hazırlanır.
4. Alacak kalemleri ayrı ayrı ve açık şekilde belirtilir.
5. Deliller (bordro, tanık, yazışmalar vb.) sunulur.
6. Harçlar yatırılarak dava açılır.

İşçi alacakları davalarında zamanaşımı süresi 5 yıldır, fakat bu süre alacağın türüne göre değişebilir. Bu nedenle hak kaybı yaşamamak için sürelere dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca davanın doğru hesaplama ile açılması için iş hukuku konusunda uzman bir avukatla çalışmak büyük avantaj sağlar.

İşe İade Davası Nasıl Açılır? Şartları ve Süreler

İşe iade davası, iş sözleşmesi işveren tarafından geçerli bir sebep olmaksızın feshedilen işçinin, işe geri dönmek ve boşta geçen süre ücretini almak için açtığı davadır. Bu dava en hızlı hareket edilmesi gereken iş davalarından biridir.

İşe iade davası açmanın şartları şunlardır:

• İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalı,
• İşçi en az 6 aylık kıdeme sahip olmalı,
• Fesih geçerli ve haklı bir nedene dayanmamalı,
• İş sözleşmesi belirsiz süreli olmalı.

Süreler:

• İşçi fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 30 gün içinde arabuluculuğa başvurmalıdır.
• Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa işçi, verilen son tutanağın ardından 2 hafta içinde işe iade davası açabilir.

İşe iade davası kazanıldığında işçi;

• 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti,
• 4–8 ay arasında işe başlatmama tazminatı,
• Sosyal güvenlik primlerinin yatırılması
  gibi önemli haklar elde eder.

Mobbing (Psikolojik Taciz) Nedeniyle Dava Nasıl Açılır?

Mobbing, yani psikolojik taciz; işçinin çalışma ortamında sistematik baskıya, küçük düşürmeye, dışlamaya veya ayrımcılığa maruz bırakılmasıdır. Mobbingin ispatı diğer iş davalarına göre daha zordur; bu nedenle belge ve tanık desteği büyük önem taşır.

Mobbing davası nasıl açılır?

1. Öncelikle mobbingin kronolojik olarak kaydedilmesi gerekir (yazışmalar, e-postalar, mesajlar).
2. Tanık beyanları toplanmalıdır.
3. Arabuluculuk sürecine başvurulur.
4. Anlaşma sağlanamazsa iş mahkemesine mobbing davası açılır.

Mahkemeler mobbing iddiasını değerlendirirken; işçinin yaşadığı psikolojik baskıyı, işyerindeki davranışların sürekliliğini ve işyerinin genel çalışma düzenini dikkate alır. Mobbing davası sonunda işçi manevi tazminat, ücret kaybı, haklı fesih tazminatları gibi önemli kazanımlar elde edebilir.

İş Davası Ne Kadar Sürer? Yargılama Süresi ve Etkileyen Faktörler

İş davası ne kadar sürer sorusu, iş mahkemesine başvurmadan önce işçilerin en çok merak ettiği konular arasındadır. İş davalarının süresi; delillerin niteliğine, bilirkişi raporlarına, tanıkların dinlenme durumuna ve mahkemelerin iş yüküne göre değişiklik gösterebilir.

Genel olarak:

• İşçi alacakları davaları 6 ay – 1,5 yıl,
• İşe iade davaları 2 – 6 ay,
• Mobbing davaları 1 – 2 yıl sürebilmektedir.

Davanın hızlı sonuçlanmasını etkileyen önemli unsurlar şunlardır:

• Delillerin eksiksiz sunulması
• Tanıkların duruşmaya zamanında gelmesi
• Bilirkişi raporunun netliği
• Arabuluculuk tutanağının hukuka uygun olması

İyi hazırlanmış bir dava dosyası, işçinin haklarına daha kısa sürede kavuşmasını sağlar.

İş Davasında Avukat Tutmak Zorunlu mu? Avukatın Rolü Nedir?

İş davası açmak için avukat tutmak zorunlu değildir; ancak iş hukuku teknik detaylar, süreler, hesaplamalar ve ispat kuralları içerdiği için avukat desteği büyük avantaj sağlar. Bir işçi avukatı, dava dilekçesinin hazırlanmasından delillerin toplanmasına, bilirkişi raporuna itirazdan duruşma takibine kadar tüm süreçleri profesyonel şekilde yürütür.

Avukat desteği özellikle şu davalarda kritik önem taşır:

• Kıdem tazminatı davası
• İşe iade davası
• Fazla mesai davası
• Mobbing davası
• Yıllık izin ve ücret alacağı davaları

Doğru şekilde hazırlanmayan bir dava dilekçesi hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle haklarını tam olarak almak isteyen işçilerin uzman bir iş hukuku avukatından destek alması önerilir.

İş Davası Açarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İş davası açma süreci doğru yönetilmediğinde işçi önemli hak kayıpları yaşayabilir. Bu nedenle dava açmadan önce bazı kritik noktaların bilinmesi gerekir. Öncelikle tüm delillerin eksiksiz toplanması, zamanaşımı sürelerinin takip edilmesi ve arabuluculuk başvurusunun usulüne uygun yapılması büyük önem taşır.

İş davası açarken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Arabuluculuk süreci tamamlanmadan dava açılamayacağını unutmamak
• İşçi alacakları için zamanaşımı sürelerini doğru hesaplamak
• Fazla mesai, yıllık izin veya mobbing iddialarını destekleyen belgeleri toplamak
• Dava dilekçesini açık, anlaşılır ve hukuki dayanaklarıyla hazırlamak
• Yetkili iş mahkemesinde dava açmak
• Hatalı hesaplamaların önüne geçmek için profesyonel destek almak

Bu adımların dikkatle uygulanması, iş davası sürecinin sağlıklı ilerlemesini sağlar ve işçinin haklarını eksiksiz biçimde almasına yardımcı olur.

Sıkça Sorulan Sorular – İş Davası Süreci

Aşağıda iş davası açmak isteyen işçilerin en çok merak ettiği sorulara yanıtlar bulunmaktadır:

İş davası ne kadar sürer?

İşçi alacakları davaları genellikle 6 ay ile 1,5 yıl arasında sürer. İşe iade davaları ise daha hızlı sonuçlanır ve 2–6 ay içinde tamamlanabilir.

Arabuluculuk olmadan iş davası açılır mı?

Hayır. Zorunlu arabuluculuk, iş davası açmanın ön koşuludur. Arabuluculuk son tutanağı olmadan açılan davalar usulden reddedilir.

İşçi avukatı tutmak zorunlu mu?

Zorunlu değildir; ancak iş hukukundaki teknik süreçler, süreler ve hesaplamalar nedeniyle avukat desteği işçinin hak kaybı yaşamamasını sağlar.

 İşe iade davası kazanılırsa işçi hangi hakları alır?

4 aylık boşta geçen süre ücreti, 4–8 ay arası iş güvencesi tazminatı ve SGK primlerinin işveren tarafından yatırılması gibi önemli haklara kavuşur.

Fazla mesai alacağı için iş davası nasıl açılır?

Önce arabuluculuğa başvurulur. Anlaşma olmazsa iş mahkemesine deliller (puantaj, tanık beyanı, yazışmalar) ile fazla mesai davası açılabilir.

Mobbing davasında ispat nasıl sağlanır?

Yazışmalar, e-postalar, tanık beyanları ve psikolojik rapor gibi belgeler mobbingin ispatında önemli delillerdir.

İş Davası Açmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

İş davası nasıl açılır? sorusunun en doğru yanıtı; delillerin eksiksiz hazırlanması, sürecin zamanında başlatılması ve hukuki adımların profesyonel şekilde takip edilmesiyle hakların etkin biçimde korunabileceğidir. Zorunlu arabuluculuk sürecinin doğru yönetilmesi, dava dilekçesinin özenle kaleme alınması ve iş mahkemesine sunulacak delillerin güçlü olması, iş davasının başarıyla sonuçlanmasında belirleyici rol oynar.

İş davası süreci, iş hukuku açısından teknik detaylar içerdiğinden, hak kaybı yaşanmaması için bu sürecin bilinçli şekilde yürütülmesi büyük önem taşır. Kıdem tazminatı, fazla mesai, mobbing veya işe iade gibi uyuşmazlıklarda doğru strateji ile hareket eden işçiler, yasal haklarına çok daha hızlı ve eksiksiz şekilde kavuşabilir.

Bu noktada, sürecin her aşamasının titizlikle yönetilmesi adına profesyonel destek almak işçiye ciddi avantaj sağlar. Haklarınızı güvence altına almak, dava sürecini sağlam bir temele oturtmak ve en doğru adımları atmak için Reform Hukuk’un iş hukuku alanındaki uzmanlığından yararlanabilir, sorularınız için güvenle iletişime geçebilirsiniz.

Reform Hukuk, işçi uyuşmazlıklarında çözüm odaklı yaklaşımı ve deneyimiyle sürece güçlü bir rehberlik sağlar.