Yurt dışında bir üniversite veya yükseköğretim kurumundan mezun olan kişiler için Türkiye’de mesleki faaliyet gösterebilmenin temel şartlarından biri, YÖK tarafından verilen denklik belgesidir. Ancak her başvuru olumlu sonuçlanmaz. Özellikle tıp, hukuk, diş hekimliği, eczacılık gibi düzenlemeye tabi meslek gruplarında denklik başvurularının reddi, mezunlar açısından ciddi mağduriyetlere neden olabilmektedir. İşte bu noktada devreye diploma denklik davası girer.
Diploma denklik davası, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından verilen denklik reddi, kısmi denklik ya da program dışı değerlendirme kararlarına karşı açılan idari davalardır. Bu dava türü, yalnızca kişisel mağduriyeti gidermekle kalmaz; aynı zamanda YÖK’ün objektif olmayan veya hatalı değerlendirmelerini yargı denetimine taşımak adına da büyük önem taşır.
Bu makalede, denklik davası nedir, nasıl açılır, hangi belgeler gereklidir, hangi alanlarda daha sık görülür, dava süresi ne kadardır gibi sorulara yanıt verilecek; özellikle sağlık alanındaki diploma denklik davaları ile ilgili detaylı bilgilere yer verilecektir. Ayrıca YÖK kararlarına karşı etkili itiraz yolları, emsal Danıştay kararları ve denklik davası dilekçe örneği gibi bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.
Yurt Dışı Diploma Denklik Davası
Yurt dışında bir üniversiteden mezun olan bireylerin Türkiye’de mesleklerini icra edebilmeleri için Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından verilen denklik belgesini almaları gerekir. Bu belge, yurtdışında alınan diplomanın, Türkiye’deki bir yükseköğretim programına denk olduğunu gösterir. Ancak her denklik başvurusu olumlu sonuçlanmaz. YÖK, bazı durumlarda başvuruyu reddedebilir ya da sadece kısmi denklik verebilir. İşte bu durumlarda yurt dışı diploma denklik davası açma hakkı doğar.
Denklik davası, idare mahkemelerinde açılan bir iptal davasıdır. Davanın konusu, YÖK’ün verdiği red, kısmi denklik veya program dışı değerlendirme gibi kararlarının iptali talebidir. Davacı, ilgili kararın hukuka aykırı olduğunu, işlemin objektif kriterlere dayanmadığını veya usule uygun şekilde yapılmadığını ileri sürerek mahkemeden YÖK kararının kaldırılmasını ister. Bu davalar, özellikle tıp, diş hekimliği, hukuk ve mühendislik gibi alanlarda mezun olan bireyler açısından oldukça yaygındır.
Yurt dışı diploma denklik davası açılmadan önce, YÖK tarafından verilen kararın tebliğ alınması gerekir. Tebliğ tarihinden itibaren genellikle 60 gün içinde dava açma süresi başlar. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Sürenin kaçırılması durumunda dava açma imkânı ortadan kalkar. Bu nedenle başvurucuların hukuki danışmanlık alarak hareket etmeleri önem arz eder.
Diploma Denklik Başvurusunda Verilen Kararlar Nelerdir?
Yurt dışında bir yükseköğretim kurumundan mezun olan kişilerin, Türkiye’de mesleki faaliyetlerde bulunabilmesi için YÖK’e denklik başvurusu yapması gerekir. Bu başvuru sonucunda Yükseköğretim Kurulu, ilgili başvuruyu inceler ve çeşitli kriterlere göre değerlendirme yaparak farklı türde kararlar verebilir. Bu kararlar, başvuran kişinin kariyer planlaması ve hukuki hakları açısından büyük önem taşır.
1. Tam Denklik Kararı
Başvurunun YÖK tarafından uygun görülmesi hâlinde, başvuru sahibine tam denklik verilir. Bu durumda diploma, Türkiye’deki eşdeğer bir üniversite programıyla denk kabul edilir. Kişi, Türkiye’de ilgili alanda mesleki faaliyetlerde bulunabilir. Bu en olumlu ve istenen sonuçtur.
2. Kısmi Denklik (Şartlı Denklik)
Bazı durumlarda YÖK, denklik için bazı ek şartlar öngörebilir. Örneğin belirli derslerin tamamlanması, denklik sınavına girilmesi ya da staj yapılması gibi koşullar getirebilir. Bu durumda denklik, ancak belirtilen koşulların yerine getirilmesi hâlinde kazanılmış olur. Uygulamada bu tür kararlar sık görülmekte olup, sıklıkla dava konusu edilmektedir.
3. Program Dışı Değerlendirme
YÖK bazı durumlarda, mezun olunan bölümün Türkiye’deki hiçbir programa denk gelmediğini belirterek program dışı değerlendirme kararı verebilir. Bu karar da fiilen denkliğin verilmemesi anlamına gelir ve genellikle iptali için denklik davası açılır.
4. Red Kararı
Başvurunun tamamen reddedildiği durumdur. Bu ret, genellikle üniversitenin tanınmaması, programın yeterli bulunmaması ya da eğitimin yüz yüze yapılmaması gibi gerekçelere dayanır. YÖK’ün red kararı, doğrudan idari yargı yoluna konu olabilecek işlemler arasındadır.
Denklik Reddine İtiraz
YÖK tarafından verilen denklik red kararı, yurt dışında mezun olmuş bireyler açısından mesleki ve akademik geleceklerini doğrudan etkileyen kritik bir durumdur. Red kararları genellikle üniversitenin tanınmaması, eğitim süresinin yetersiz görülmesi, uzaktan eğitimle alınmış diplomaların geçersiz sayılması veya programın Türkiye’deki eşdeğeriyle uyumsuz bulunması gibi gerekçelere dayanır. Ancak bu kararlar her zaman hukuka uygun olmayabilir.
Denklik reddine karşı bireylerin yapabileceği ilk şey, itiraz yoluna başvurmaktır. YÖK, denklik ret kararına karşı iç hukuk yolları kapsamında bir yeniden inceleme süreci öngörmektedir. Ancak bu iç itiraz mekanizması bağlayıcı ve zorunlu olmayıp, doğrudan idare mahkemesinde dava açmak da mümkündür. Bu nedenle, itirazın sonuçsuz kalması durumunda veya zaman kaybı yaşanmaması isteniyorsa, doğrudan iptal davası yoluna gidilmesi stratejik bir tercihtir.
Red kararına karşı dava açmak isteyen kişiler, kararın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde bulunduğu ildeki yetkili idare mahkemesine başvurmalıdır. Bu süreçte, kararın hukuki gerekçelerinin eksikliği, objektif değerlendirme yapılmadığı, üniversitenin tanındığına dair belgeler veya emsal kararlar, davanın lehe sonuçlanmasını sağlayabilir. Bu nedenle sürecin mutlaka denklik davası alanında tecrübeli bir avukat eşliğinde yürütülmesi önerilir.
YÖK Denklik Davası Nasıl Açılır?
YÖK tarafından verilen denklik reddi, kısmi denklik veya program dışı değerlendirme kararlarına karşı açılacak dava, bir idari işlem iptal davasıdır. Bu dava, idare mahkemelerinde yürütülür ve bireyin eğitim hakkını koruma altına almayı hedefler. Ancak bu davaların etkili ve usulüne uygun şekilde açılması için dikkat edilmesi gereken bir dizi hukuki ayrıntı mevcuttur.
1. Dava Açma Süresi ve Tebligat
YÖK tarafından verilen karar, başvuru sahibine tebliğ edildiği andan itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü niteliktedir ve geçirilmesi halinde dava hakkı sona erer. Kararın tebliğ tarihi, sürenin başlangıç noktasıdır. Bu nedenle tebliğ belgesi ve tarih mutlaka dosyada yer almalıdır.
2. Yetkili Mahkeme
YÖK’ün merkezi Ankara’da olduğu için, YÖK işlemlerine karşı açılacak davalarda yetkili mahkeme Ankara İdare Mahkemeleridir.
3. Dava Dilekçesi ve Deliller
Dava dilekçesinde, YÖK kararının hukuka aykırılığı açıkça ve somut biçimde belirtilmelidir. Üniversitenin tanınırlığını kanıtlayan belgeler, eğitim süresinin yeterli olduğunu gösteren transkript ve müfredatlar, varsa daha önce verilmiş emsal denklik kararları, davayı güçlendiren unsurlar arasındadır. Dava dilekçesi sade, teknik ve hukuki dayanaklarla donatılmış olmalıdır.
Denklik Davası Avukatı
Denklik davaları, sıradan bir idari işlem iptal davasından farklı olarak hem akademik hem de uluslararası düzeyde teknik bilgi gerektirir. Bu nedenle bu tür davalarda denklik davası konusunda uzman bir avukatla çalışmak, davanın başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Yanlış hazırlanan bir dilekçe, eksik sunulan belgeler ya da sürenin kaçırılması, hak kaybına yol açabilir.
Denklik davası avukatları, başvuru sürecinden dava dilekçesinin hazırlanmasına, delillerin toplanmasından idare mahkemesi sürecinin yönetilmesine kadar tüm aşamalarda başvuru sahibine rehberlik eder. Özellikle tıp, diş hekimliği, hukuk ve mühendislik gibi alanlarda eğitim almış kişiler açısından bu tür davalar daha da teknik hâle gelmektedir. Müfredat, transkript, klinik uygulama saatleri gibi ayrıntılar, yalnızca hukuki bilgi değil aynı zamanda akademik analiz de gerektirir.
Avukatın, YÖK içtihatlarına, Danıştay kararlarına, ilgili yönetmelik ve kanunlara hâkim olması gerekir. Ayrıca daha önce açılmış benzer davalara dair emsal kararları kullanarak mahkemeyi ikna etmesi beklenir. Denklik davası avukatı, yalnızca dava sürecini yürütmekle kalmaz; aynı zamanda stratejik olarak hangi itirazların öne çıkarılması gerektiğini, ne zaman ek belge sunulması gerektiğini bilir. Bu da çoğu zaman davanın seyrini etkiler.
Sağlık Diploması Denklik Sorunu
Tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hemşirelik gibi sağlık alanlarında yurt dışından mezun olan kişilerin denklik süreci, diğer alanlara göre daha karmaşık ve titiz bir denetime tabidir. Bu alanlar doğrudan insan sağlığıyla ilişkili olduğu için YÖK, mezun olunan üniversitenin eğitim müfredatını, klinik uygulama saatlerini, öğretim yöntemlerini ve akademik kadrosunu detaylı şekilde incelemektedir. Bu da sağlık diploması denklik sorunu yaşayan kişi sayısını artırmaktadır.
Yurt dışı sağlık fakültelerinde eğitim gören birçok kişi, mezuniyet sonrasında Türkiye’de mesleğini icra etmek için denklik başvurusu yapmakta; ancak çoğu zaman “klinik uygulama yetersizliği”, “müfredat uyumsuzluğu” ya da “uzaktan eğitimle alınmış diploma” gerekçeleriyle ret ya da kısmi denklik kararı ile karşı karşıya kalmaktadır. Hâlbuki aynı üniversitelerden mezun olan bazı kişilere tam denklik verilmiş olması, idarenin uygulamasında çelişki ve eşitsizlik olduğunu ortaya koymaktadır.
Sağlık diploması denklik sorunu yaşayan bireylerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta, kararın gerekçesine göre strateji belirlemektir. Eğer klinik uygulama saatleri gerekçe gösterilmişse, bu saatlerin karşılandığını gösteren resmi belgelerle savunma yapılmalıdır. Eğer müfredat farkı ileri sürülmüşse, Türkiye’deki eşdeğer fakültelerle karşılaştırmalı analiz hazırlanmalıdır. Gerekirse akademik görüş alınabilir, YÖK’e sunulacak uzman görüşleri davayı güçlendirebilir. Bu tür davalarda bilimsel içerikli hukuki destek, kararın iptali açısından büyük avantaj sağlar.
Denklik Davası Ne Kadar Sürer?
Denklik davasının süresi, birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu tür davalar idari yargı kapsamında görülür ve özellikle YÖK gibi merkezi bir kurumun işlemlerine karşı açıldığı için dosyanın kapsamı genellikle geniştir. Bu durum, davanın tamamlanma süresini uzatabilir. Ancak ortalama süreleri ve etkenleri aşağıda detaylıca açıklayalım.
1. İlk Derece Mahkemesi Süreci
YÖK’e karşı açılan denklik davaları çoğunlukla Ankara İdare Mahkemeleri‘nde görülmektedir. İlk derece mahkemelerinde bir denklik davası, genellikle 6 ila 12 ay içinde sonuçlanır. Bu süreçte mahkeme, davacının sunduğu belgeleri inceler, gerekirse bilirkişi raporu alır ve YÖK’ten savunma ister. Eğer yürütmenin durdurulması talep edildiyse, bu konuda daha kısa sürede (yaklaşık 1–2 ay içinde) karar verilir.
2. İstinaf ve Temyiz Aşamaları
İlk derece mahkemesinin kararına karşı taraflar istinaf yoluna başvurabilir. Ankara Bölge İdare Mahkemesi, bu tür davaları genellikle 4 ila 8 ay içinde sonuçlandırmaktadır. Ancak dava konusu teknik bir akademik değerlendirme içeriyorsa, bilirkişi atanması ve ek raporlar süreci uzatabilir.
İstinaf sonrası karar kesinleşebilir. Ancak bazı durumlarda Danıştay’a temyiz yoluna da başvurulabilir. Bu da ek olarak 6 ila 12 ay sürebilir. Yani bir denklik davasının tamamı ortalama 1,5 ila 2 yıl sürebilir.
3. Hızlandırma Yolları
- Yürütmenin durdurulması talebi, süreci hızlandırarak kısa sürede fiilen mesleğe başlama imkânı sağlayabilir.
- Belgelerin eksiksiz ve açık şekilde sunulması, mahkemenin karar vermesini kolaylaştırır.
- Dava dilekçesinin profesyonel hazırlanması ve emsal kararlara yer verilmesi, süreçte zaman kazandırır.
Denklik davasının süresi, başvurunun kalitesi, mahkemenin iş yükü ve karşı tarafın savunma taktiğine göre değişir. Ancak sabırlı, planlı ve profesyonel bir süreç yönetimiyle olumlu sonuç almak mümkündür.
Denklik Davasında Emsal Kararlar ve Danıştay İçtihatları
Denklik davalarında emsal kararlar, benzer durumda olan kişilere rehberlik etmekle kalmaz, aynı zamanda mahkemelerin bakış açısını anlamak açısından da büyük önem taşır. Özellikle Danıştay içtihatları, yerel idare mahkemelerinin kararlarını yönlendiren ve dava sürecine ışık tutan bağlayıcı nitelikte kararlardır.
Diploma Denklik Davalarında Emsal Kararların Kapsamı
Denklik davalarında verilmiş olan kararlar, genellikle şu durumları kapsar:
- Aynı üniversitenin benzer programından mezun olan kişilere denklik verilmiş olması,
- YÖK’ün aynı gerekçelerle farklı kararlar vermesi (birine denklik verip diğerine vermemesi),
- Uzaktan eğitim gerekçesiyle ret verilen kararlara karşı açılan ve lehe sonuçlanan davalar,
- Müfredat uyumsuzluğu iddiasının bilirkişi incelemesiyle çürütüldüğü dosyalar.
Danıştay’ın Yerleşik İçtihatlarında Diploma Denklik Davaları Uygulamaları
Danıştay, denklik davalarında şu prensipleri sıklıkla vurgular:
- Eğitim kurumunun tanınırlığı varsa ve akademik içerik büyük ölçüde örtüşüyorsa denklik verilmelidir.
- Benzer durumdaki bireyler arasında farklı uygulamalar yapılması eşitlik ilkesine aykırıdır.
- YÖK’ün denklik değerlendirmelerinde nesnel kriterlere dayalı karar vermesi gerekir.
- Kurum içi görüşler ve mütalaalar, mutlak karar dayanağı olamaz; objektif ölçütlerle desteklenmelidir.
Yurt Dışı Denklik Başvurusunda Avukatın Rolü
Yurt dışında eğitim alıp Türkiye’de mesleki faaliyet yürütmek isteyen bireyler, diploma denklik sürecinde hem teknik hem de hukuki engellerle karşılaşabilmektedir. Bu noktada denklik sürecine hâkim bir avukatın rehberliği, sadece dava aşamasında değil, daha en baştan başvuru sürecinde bile kritik öneme sahiptir.
1. Başvuru Sürecinde Danışmanlık
Birçok kişi denklik başvurusunu bireysel olarak yaparken belge eksikliği, yanlış çeviri ya da uygun olmayan format nedeniyle ret kararı ile karşılaşır. Avukat, başvuru sahibine:
- Mezun olunan üniversitenin tanınırlık durumunu kontrol etme,
- Eğitim süresinin ve ders içeriklerinin yeterliliğini belgeyle ispatlama,
- Gerekli evrakları eksiksiz hazırlama ve tercümelerini denetleme,
- Ön değerlendirme kararına göre strateji belirleme
konularında yardımcı olur. Böylece henüz dava açılmadan sorunlu başvuruların önüne geçilebilir.
2. Ret Kararından Sonra Strateji Belirleme
YÖK tarafından verilen red, kısmi denklik ya da program dışı denklik kararına karşı izlenecek yol, kararın içeriğine göre şekillendirilmelidir. Avukat, ret kararını analiz eder ve:
- Hangi hukuki gerekçeye dayanılacağını,
- Hangi akademik belgelerin güçlendirme sağlayacağını,
- Kararın hangi idare mahkemesinde iptal edilebileceğini belirler.
Bu noktada, yargı sürecinin yalnızca hukuki değil aynı zamanda akademik bir teknik analiz süreci olduğunu da göz önünde bulundurur.
3. Mahkeme Sürecinin Etkin Takibi
Avukatın görevi yalnızca dilekçe yazmakla sınırlı değildir. Dava süresince:
- Mahkemeye sunulacak delilleri planlamak,
- YÖK’ten gelen savunmalara karşı beyanda bulunmak,
- Gerekirse bilimsel görüş ya da bilirkişi taleplerini yönlendirmek
gibi işlemleri yürütür.
Ayrıca, avukatlar Danıştay içtihatlarına, geçmiş emsal kararlara ve YÖK uygulamalarına hâkim oldukları için, mahkemeyi ikna etme becerileri çok daha yüksek olur. Başarılı bir denklik davası, çoğu zaman baştan doğru adımlarla başlatılmış bir hukuki süreçtir.
Denklik Davasında Sık Yapılan Hatalar
Denklik davaları, idari yargı sisteminin en teknik ve özen isteyen dava türlerinden biridir. Bu süreçte yapılan basit hatalar bile kişinin yıllar süren emeğini ve mesleki kariyerini riske atabilir. Özellikle yurt dışında eğitim alıp Türkiye’de çalışmak isteyenler açısından, denklik davasında yapılan hatalar geri dönülmez sonuçlara yol açabilir. Aşağıda bu hataları başlıklar hâlinde inceledik:
1. Dava Süresini Kaçırmak
En yaygın ve en kritik hatalardan biri, YÖK kararının tebliğinden sonra 60 günlük dava açma süresinin geçirilmesidir. Bu süre hak düşürücü olduğundan, sürenin kaçırılması hâlinde dava açma hakkı tamamen ortadan kalkar. Tebliğ tarihi iyi tespit edilmeli ve dava bu süre içinde açılmalıdır. “Tebliğ gelmedi” savunması, somut belgeyle desteklenmedikçe mahkemece kabul edilmez.
2. Eksik veya Uygunsuz Belgelerle Başvuru
Davaya konu olan diploma, transkript, müfredat, ders içerikleri, üniversitenin tanınırlık belgesi gibi belgelerin eksik sunulması ya da yalnızca Türkçe olmayan versiyonlarının dava dosyasına eklenmesi, delil yetersizliği nedeniyle davanın reddine neden olabilir. Belgeler noter onaylı çevirilerle birlikte sunulmalı ve gerektiğinde bilimsel görüşlerle desteklenmelidir.
3. Genel İtirazlar Yerine Somut Dayanaklarla Savunma Yapmamak
Bazı başvurucular, “Benim diplomam değerlidir” gibi soyut beyanlarla dava açar. Oysa mahkemelerin ikna olması için objektif kriterlere, emsal kararlara ve bilimsel dayanaklara ihtiyaç vardır. Müfredat karşılaştırması, klinik uygulama saatlerinin kanıtı, diğer mezunlara verilen denklik kararları gibi somut belgeler sunulmadan yapılan savunmalar etkisiz kalır.
Denklik Davası İçin Gerekli Belgeler
Denklik davası, yalnızca hukuki bir süreç değil; aynı zamanda akademik yeterliliğin belgeye dayalı olarak ispatlanmasını gerektiren teknik bir davadır. Bu nedenle dava dilekçesinin içeriği kadar, dosyaya eklenen belgeler de mahkemenin kararını doğrudan etkiler. Belgelerin eksiksiz ve usulüne uygun biçimde hazırlanması, davacının iddiasının güçlenmesini sağlar ve mahkemeyi ikna etme sürecinde kritik rol oynar.
1. YÖK’ün Denklik Red Kararı
Davanın temelini oluşturan belge, YÖK’ün diploma denklik başvurusuna ilişkin verdiği ret, kısmi denklik veya program dışı değerlendirme karar yazısıdır. Kararın resmî tebligat tarihini içermesi gerekir çünkü 60 günlük dava açma süresi bu tarihle başlar. Tebligat belgesi, başvuru sahibine ne zaman ulaştığını ispat açısından önemlidir.
2. Diploma ve Transkript
Yurtdışındaki üniversiteden alınan diploma ve not döküm belgesi (transkript), mutlaka noter onaylı Türkçe tercümeleriyle birlikte dosyaya eklenmelidir. Eğitim süresi, ders içerikleri ve başarı durumu bu belgelerden anlaşılır. Mahkemeye sunulan versiyonların okunaklı ve eksiksiz olması gerekir.
3. Ders İçerikleri ve Müfredat
YÖK’ün en sık başvurduğu red gerekçelerinden biri, Türkiye’deki programla uyumsuz müfredat yapısıdır. Bu nedenle mezun olunan programın ders saatleri, içerikleri ve uygulamalı ders oranlarını içeren belgeler, orijinal dilinde ve Türkçe tercümeli olarak dosyaya eklenmelidir. Tercihen okuldan alınan resmî imzalı ve kaşeli belgeler kullanılmalıdır.
4. Üniversitenin Tanınırlık Belgeleri
Üniversitenin Eğitim Bakanlığı, YÖK, UNESCO veya ENIC-NARIC gibi kurumlar tarafından tanındığını gösteren belgeler, denklik davasında önemlidir. Ayrıca mezun olunan kurumun uluslararası akreditasyon belgeleri de dosyaya eklenerek üniversitenin bilimsel yeterliliği vurgulanabilir.
Denklik Davası Kazanılırsa Ne Olur?
Denklik davasının başarıyla sonuçlanması, yurt dışında eğitim alan bireyler için yalnızca hukuki bir zafer değil; aynı zamanda mesleki, sosyal ve ekonomik anlamda da önemli bir kazanım anlamına gelir. Mahkeme, YÖK’ün verdiği denklik red veya kısıtlama kararını iptal ettiğinde bu kararın hukuken geçersiz olduğu hüküm altına alınmış olur. Peki, denklik davası kazanıldığında süreç nasıl işler?
1. YÖK’ün Kararı Hükümsüz Hale Gelir
İdare mahkemesi, YÖK’ün verdiği ret, kısmi denklik ya da program dışı değerlendirme kararını iptal ettiğinde, bu karar sanki hiç verilmemiş gibi sayılır. Bu durumda YÖK, aynı gerekçeye dayanarak yeni bir ret kararı veremez. Mahkeme kararı bağlayıcıdır ve idareyi yeniden işlem yapmaya zorlar. Bu da fiilen denklik hakkının kazanıldığı anlamına gelir.
2. Tam Denklik Belgesi Verilmesi Gerekir
Dava sonucunda verilen iptal kararı doğrultusunda, YÖK yeni bir işlem yaparak tam denklik belgesini düzenlemekle yükümlüdür. Bu süreçte yeni bir başvuru yapılmasına gerek kalmadan, mevcut dosya üzerinden işlem devam eder. Genellikle mahkeme kararının tebliğinden sonra 30 gün içinde YÖK, yeni denklik belgesini düzenler.
3. Mesleki Faaliyetlerin Önü Açılır
Tam denklik belgesi alındıktan sonra kişi, Türkiye’de mesleğini icra etmek için gerekli diğer işlemleri tamamlayabilir. Örneğin:
- Tıp fakültesi mezunuysa T.C. Sağlık Bakanlığı’na başvurarak pratisyen ya da uzmanlık süreci başlatabilir.
- Hukuk mezunuysa staj başvurusu ve ruhsat sürecine geçebilir.
- Diş hekimliği, eczacılık, mimarlık gibi düzenlemeye tabi mesleklerde odalara kayıt yapılabilir.
Bu belge sayesinde kişi artık Türkiye’deki vatandaşlarla eşit haklara sahip olur ve yurt dışı eğitimi bir engel olmaktan çıkar.
4. Geriye Dönük Hak Talebi Mümkün Olabilir
Bazı durumlarda kişi, denklik reddi nedeniyle çalışamadığı sürelere ilişkin zararlarının tazminini de talep edebilir. Bu durumda tam yargı davası açılarak, hem maddi hem de manevi tazminat istenebilir. Özellikle hak kaybı büyük olan, yıllarca bekletilen ya da açıkça haksız işleme maruz kalan kişiler için bu yol değerlendirilebilir.
Denklik Davası ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Denklik davası nedir, kimler açabilir?
Denklik davası, YÖK’ün yurtdışı diplomasına ilişkin red, kısmi denklik veya program dışı değerlendirme kararlarının iptali amacıyla açılan bir idari davadır. Yurt dışında lisans ya da yüksek lisans eğitimi almış, ancak denklik başvurusu olumsuz sonuçlanan herkes denklik davası açabilir.
Denklik davası ne kadar sürer?
Bir denklik davası ilk derece mahkemesinde ortalama 6 ila 12 ay, istinaf süreciyle birlikte toplamda 1.5–2 yıl arasında sürebilir. Ancak yürütmenin durdurulması kararı alınırsa çok daha kısa sürede fiilen mesleki faaliyetlere başlanabilir.
Denklik davası kazanılırsa YÖK belge vermek zorunda mı?
Evet. Mahkeme, YÖK’ün ret kararını iptal ederse, YÖK bu kararı uygulamakla hukuken yükümlüdür. Aynı gerekçeye dayanarak yeniden ret veremez. Mahkeme kararı doğrultusunda tam denklik belgesi düzenlenmesi gerekir.
Hangi belgelerle denklik davası açılır?
Diploma, transkript, ders içerikleri, YÖK red kararı, üniversitenin tanınırlık belgeleri, noter onaylı tercümeler, emsal kararlar gibi belgelerle dava açılır. Belgelerin eksiksiz ve usulüne uygun sunulması, denklik davasının kazanılma ihtimalini artırır.
YÖK denklik reddine karşı önce itiraz mı, dava mı açılmalı?
YÖK iç itiraz yolu vardır ancak zorunlu değildir. Dileyen başvuru sahibi, iç itirazla zaman kaybetmeden doğrudan idare mahkemesinde denklik davası açabilir. Süre kaybı yaşanmaması açısından bu tercih edilebilir.
Sağlık alanında denklik davaları daha mı zor kazanılır?
Evet, tıp, diş hekimliği, eczacılık gibi alanlarda denklik süreçleri daha teknik ve hassastır. Ancak klinik saatleri ve müfredat uyumunu ispatlayan güçlü belgelerle bu davalar da başarıyla sonuçlandırılabilir.
Denklik davası için avukat tutmak zorunlu mu?
Zorunlu değildir, ancak şiddetle tavsiye edilir. Denklik davası akademik içerik ve idare hukuku bilgisi gerektirir. Bu nedenle uzman bir denklik davası avukatı ile süreci yürütmek hem süre hem de başarı açısından büyük avantaj sağlar.
Denklik davasını kazandıktan sonra başka işlem yapılır mı?
Hayır. Genellikle mahkeme kararı YÖK’e tebliğ edilir ve kurum otomatik olarak denklik belgesi düzenlemek zorundadır. Ancak belge teslimi gecikirse idareye yazılı başvuru yapılması önerilir.
