Emsal Kararlarİdare Hukuku

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddine İtiraz ve İptal Davası

Güncel 2024

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddine İtiraz ve İptal Davası , kamu sektöründe çalışan bir kimsenin, eşinin işi nedeniyle idareden tayin talebinde bulunmasını, yani görevli bulunduğu yerin değiştirilmesini ifade eder. Günümüzde kamuya bağlı şekilde çalışıp da eşinin tayin yerine veya özel sektörde çalışması halinde sigorta primlerinin yatırıldığı yere tayin talepleri artmış bulunmaktadır.
Genelde iki eşin de kamuda çalışması halinde tayin talebine ilişkin sorunlarla pek karşılaşılmamaktadır. Nitekim kamu idaresi, eşlerden birinin görev yerini değiştirirken kamuda çalışan diğer eş için de öncesinde gerekli önlemleri almaktadır. Ancak bununla birlikte kamuda çalışan bir kimsenin özel sektörde çalışan biri ile evlenmiş olması halinde eşler çalışma yeri konusunda problemler ile karşılaşabilmekte ve buna bağlı olarak aile birliğinin bozulmasına kadar problemler büyüyebilmektedir.

Bu yazımızda sizlere; eş durumu nedeniyle tayin talebinin nasıl yapılacağını, eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddolunması halinde hangi davanın nasıl açılacağını, eş durumundan tayin isteme şartlarının neler olduğunu ve benzeri konuları açıklayacağız.

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddine İtiraz ve İptal Davası
Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddine İtiraz ve İptal Davası

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Anayasal Dayanağı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre aile, toplumun temelidir ve eşler arasında eşitlik ilkesine dayanır. Toplumun temeli olan ailenin birlik ve bütünlüğü, Devletin sağlıklı bir şekilde büyümesi için en temel gerekliliklerden biridir.

Anayasamızın 41/2 maddesi:

“Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.”

Maddeden de anlaşılacağı üzere Devlet, ailenin huzur ve refahı için gerekli olan tedbirleri alır. Ailenin huzur ve refahı, o ailenin birlik ve bütünlüğünden bağımsız düşünülemez. Ailenin dağılması ve eşlerin farklı yerleşim yerlerinde yaşaması halinde toplumun ve dolayısıyla Devletin de temeli zarar görmüş olacaktır.

Anaysamızın 41/3 maddesi:

“Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.”

Görüldüğü üzere her çocuk, başkaca yüksek bir yarar bulunmadıkça hem annesiyle hem de babasıyla doğrudan ilişki sürdürme hakkına sahiptir. Dolayısıyla anne ve babanın işleri dolayısıyla farklı yerlerde ikamet etmeleri halinde çocuğun anne babasıyla ilişki sürdürme hakkı zedelenmiş olacak olup çocuk için önüne geçilmesi zor sorunlar meydana gelebilecektir.

Netice itibariyle hem anne baba hem de çocuk için oldukça önemli olan aile birliği ve bütünlüğü, Anayasamızda korunma altına alınmış olup ihlal edilemez. Dolayısıyla eşinin işi nedeniyle tayin talebi durumu da Anayasal bir hakka dayanmaktadır.

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebi Şartları Nelerdir?

Eş durumu nedeniyle tayin talebine ilişkin temel düzenleme, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu m.72’de düzenleniştir. Söz konusu düzenleme:

“Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır.” şeklindedir.

Görüldüğü üzere eş durumu nedeniyle atama yapılabilmesi için:

  • Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak bir atamanın olması gerekmektedir.
  • Aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmış olmalıdır.
  • Memur olan diğer eşin de isteği olmalıdır

Bununla birlikte söz konusu hükmün devamında yer alan ifadeye göre, yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun açık bulunan bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere izin verilebilir.

İzin verilenlere, aylık ve diğer ödemelerine karşılık olarak, aylık (taban ve kıdem aylığı dahil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının kanuni kesintiler düşüldükten sonraki net miktarının, eşleri;

  • Olağanüstü Hal Bölgesine dahil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara % 60’ı,
  • Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 50’si
  • Kalkınmada 2 nci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 25’i kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir.
  • Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır.

Yukarıda sayılan çalışanların kadroları, eşlerinin görevlendirme süresiyle sınırlı olmak suretiyle saklı tutulur. Ancak, bu süre memuriyet süresi boyunca 4 yılı hiçbir surette geçemez. Bu çalışanların kademe ilerlemesi;emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. Ancak ücretsiz izin verilen çalışanların, bu sürelerinin emeklilikten sayılabilmesi için kesenek ve kurum karşılıklarının her ay kendileri tarafından T.C. Emekli Sandığına yatırılması gerekmektedir.

Aile Birliği Mazeretine Dayanan Yer Değişikliği Talebinde Gerekli Olan Belgeler:

  • Memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet sözleşmesi ile işverene bağlı olarak halen çalıştığına ya da eşinin milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter görevlerinde bulunduğuna ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yükümlüdür.
  • Yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi

Aile Birliği Mazeretine Dayalı Yer Değişikliği Nasıl Yapılır?

Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 14.maddesine göre aile birliği mazeretine dayanarak gerçekleştirilen yer değişikliği memurun;

  • Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere
  • Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halinde, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere
  • Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere
  • Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere
  • Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere Atamalarının yapılması suretiyle gerçekleştirilir.

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptali Davası Nedir?

Kişi, eşinin durumu nedeniyle tayin talebinde bulunur ve tayin talebi de reddolunursa bu halde söz konusu idari işlemin iptali için 60 gün içerisinde İdare Mahkemesinde “İptal Davası” açabilecektir. Eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddinin iptali davasında mahkeme, davacının iddialarını haklı ve yerinde görürse davaya konu idari işlemin iptaline karar verir. Yukarıda eş durumu nedeniyle tayin talebine ilişkin usul ve şartları açıklamıştık. Söz konusu açıklamalara göre kişinin eş durumu nedeniyle tayin talebine hak kazanamamış olması halinde mahkeme davaya konu talebi reddeder.

Eş Durumu Tayini Davası Emsal Kararlar 2023

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebi Emsal Karar – Bölge İdare Mahkemesi Kararı – İzmir BİM, 1. İDD, E. 2017/214 K. 2017/153 T. 21.2.2017

“…Hukuki durumları (statüleri) 657 sayılı Kanun, özel yasalar ve kurumsal nitelikte yasa ve yönetmeliklerle düzenlenmiş olan kamu görevlilerinin bu statüde kaldıkları sürece, görevlerine ilişkin olarak, öncelikle söz konusu Yasa ve Yönetmelikte düzenlenmiş bulunan kurallara uymakla bu kuralların ve kamu hizmetinin gereklerine uygun davranmakla yükümlü olduklarının kabulü gerekmektedir. Aksi halin, yani statünün gereklerinin ikinci sıraya alınmasının, kamu hizmetlerini yürütmek amacı ile kurulmuş olan kamu kurumlarının görevlerini yerine getirmekte zorlanmalarına, giderek görevlerini aksatmalarına neden olabileceği ve personelin istihdamı konusunda genel kabul görmüş, coğrafi bölge esası, ihtiyaca göre istihdam ve personelin birimler arasında dengeli dağılımı gibi belirli ilkelerin uygulanmasını engelleyecektir.

Bu bağlamda, idarece eş durumu başvuruları değerlendirilirken, sunulan kamu hizmetinin niteliği ve bu hizmetten yararlanacakların durumunun da değerlendirilmesi gerektiği, başvurunun doğrudan atama sonucunu doğurmayacağı da açıktır.

Bu durumda, yukarıda anılan hükümler ile aile birliğinin sağlanması ile kamu hizmetlerinin yürütülmesi arasında bir denge kurulmaya çalışıldığı, başka bir deyişle aile birliği ilkesinin kamu hizmetlerini aksatacak şekilde kullanılması amacının güdülmediği açık olup, anılan hükümlerin kamu hizmetlerinin yürütülmesine engel olacak şekilde kullanılmaması gerektiğinde kuşku bulunmamaktadır. Dava konusu işlemin, eşit ve dengeli sağlık hizmeti vermenin ön şartı olarak kabul edilen sağlık personelinin yurt genelinde dengeli ve adil dağılımının sağlanması kapsamında kamu yararı, hizmet gerekleri ve her iki ilin hemşire ihtiyacı gözetilerek tesis edildiğinin anlaşılması nedeniyle, davacı talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulüne, Aydın 2. İdare Mahkemesinin 05/10/2016 gün ve E:2016/445, K:2016/888 sayılı istinaf başvurusuna konu kararının kaldırılmasına…”

Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebi Emsal Karar Anayasa Mahkemesi Kararı – 1. B., B. 2019/39998 T. 8.12.2022

…Başvurucunun eşinin aynı ilçede uzun süredir özel veteriner olarak çalıştığı, çocuklarının öğrenimine burada devam ettiği gözetildiğinde, başvurucunun ailesinden ve sosyal çevresinden çok uzak bir yere atamasının yapılarak burada yeniden bir düzen kurmasının beklenmesinin aile ilişkilerinin sürdürülmesi bağlamında başvurucuya aşırı bir külfet yükleyeceği açıktır. Mahkemenin başvurucunun Sakarya ili hudutlarında başka bir birim emrinde görevlendirilmesine ilişkin sonraki tarihli rapor ile başvurucunun ailesinin bulunduğu Sakarya ili ile Erzurum ili arasındaki uzaklığın dikkate alınması suretiyle daha yakın bir yere yapılacak atamanın aile birliğinin korunmasına yönelik etkileri konusunda hiçbir tartışma yapmadığı ve bir gerekçe ortaya koymadığı vurgulanmalıdır. Bu nedenle derece mahkemesi karar gerekçesinin atama işlemiyle güdülen kamu yararı meşru amacı ile başvurucunun aile hayatına saygı hakkı arasında adil denge kurulmasına yönelik ilgili ve yeterli unsurlara sahip olmadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bireysel başvuruya konu olayda aile hayatına saygı hakkı kapsamındaki pozitif yükümlülüklerinin kamu makamlarınca yerine getirilmediği sonucuna ulaşılmıştır (benzer yöndeki değerlendirmeler için bkz. Nurbani Fikri, § 57; Süleyman Baran, B. No: 2015/11941, 9/10/2019, § 46).

Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir…”

Sıradaki Makelemiz : Ankara Ceza Avukatı

Reform Avukatlık Bürosu

Avukat Nalan KURU ve Av. Gökhan Yılmaz tarafından 2015 yılında kurulmuş olup, Çankaya/Ankara’da bulunan avukatlık ofisinde faaliyet göstermektedir. Reform Ankara Hukuk Bürosu özellikle kamu hukuku ve özel hukuk alanında tecrübeli kadrosuyla hukuki ihtilafların çözümü noktasında hizmet vermektedir. Mesleğimizi yapmaktayken ön yargısız bir şekilde, dürüst , şeffaf , hızlı , iletişim halinde ve sonuç odaklı hareket etmekteyiz. Reform Hukuk ve Danısmanlık Bürosu Ankara , uzun yıllara dayanan tecrübesi ile gerek ulusal gerekse uluslararası alanda faaliyet gösteren müvekkillerine hukukun birçok farklı alanında danısmanlık ve dava takibi hizmetleri veren bir hukuk bürosudur. Büromuz farklı uzmanlık alanlarında akademik basarı göstermis profesyonel avukatlardan olusmaktadır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
ARAYIN