Yıllık İzin Süreleri Ve Tazminatı

İlgili Yazımızın İçeriği
ToggleYILLIK İZİN SÜRELERİ VE TAZMİNATI
Yıllık İzin Süresi, çalışanların yıl içinde çalışmış oldukları süreler de hesaba katıldığında fiziksel ve ruhsal sağlıklarının korunması, geri döndüklerinde daha verimli ve aktif çalışabilmeleri, aile ve sosyal yaşam kalitelerinin artabilmesi açısından işçiler için getirilmiş olan bir haktır.
Yıllık izin hakkını kullanan işçi, ücretini almaya devam eder. Başka bir ifade ile işveren, işçinin yıllık izin hakkını kullandığı günlerin ücretini ödemeye devam etmek zorundadır.
İşe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Yıllık izin hakkı, işçinin en temel haklarından biri olup Anayasa ile de güvence altına alınmıştır. İş Kanununda yer alan hükme göre de işçi, yıllık izin hakkından vazgeçemez.
Bununla birlikte birtakım işler, yıllık izin hükümlerine tabi değildir. Bunlar:
- Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik işler
- Kampanya işleri
YILLIK İZİN SÜRESİ
ÇALIŞMA SÜRESİ |
YILLIK İZİN SÜRESİ |
1 yıldan 5 yıla kadar |
En Az 14 Gün |
5 yıldan fazla 15 yıldan az |
En Az 20 Gün |
15 yıl ve daha fazla |
En Az 26 Gün |
- Bununla birlikte yeraltı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılır.
- 18 ve daha küçük yaşta olan işçilere verilecek olan izin süresi ile 50 ve daha yüksek yaşlardaki işçilere verilecek olan izin süresi 20 günden az olamaz.
- Yıllık izin süreleri kanunda asgari olarak bu şekilde düzenlenmiş olmakla birlikte iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleriye de artırılabilirler.
YILLIK İZİN SÜRELERİ HESAPLAMA
İşçinin yıllık ücretli izne hak kazanabilmesi için en az 1 çalışmış olması gerekir demiştik. Sözkonusu bu asgari 1 yılın hesaplanmasında işçinin, aynı işverenin farklı işyerlerinde çalışmış olduğu süreler de hesaba alınır.
İşçinin, takip eden diğer hizmet yıllarına ilişkin yıllık izin hakkı süresinin hesabı yapılırken bir önceki yıllık izin hakkının doğduğu gün başlangıç esas alınır ve devam eden hizmet yılı için yıllık ücretli izin hakkı hesaplanır.
SIKÇA SORULAN SORULAR
İşçi, Yıllık İznini Ne Zaman Kullanabilir?
İşçi, hesaplanacak her hizmet yılına karşılık hak kazandığı yıllık izin hakkını, gelecek hizmet yılı içinde kullanır.
Yıllık izin hakkının hesabı gerçekleştirilirken; haftasonu, hastalık, askerlik, bayram gibi birtakım süreler de hesaba katılabilir mi?
Aşağıda sayılan süreler, yıllık izin hakkının hesabı gerçekleştirilirken gözönüne alınır:
- İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler
- Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler ( Bu durumda, 1 yıl içerisinde 90 günü aşan kısmın süresi hesaba alınmaz.)
- Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın 15 günü (Bu durumda işçinin yeniden işe başlama şartı bulunmaktadır.)
- Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler
- İşçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçirilen süreler
- İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler
- İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler
- Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler
- Demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler
- Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri
- Röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler
- İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler
- İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde verilen üç gün ile eşinin doğum yapması hâlinde izin olarak verilen beş gün
- İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde izin olarak verilen on gün
- İşveren tarafından verilen diğer izinler
- İşçinin hak kazanıp da kullanmış olduğu yıllık izin süresi
Yıllık İzin Hakkımı Tam Kullanabilir Miyim?
Yıllık izin hakkınızı dilediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Yıllık izin, işveren tarafından bölünemez, parça parça kullandırtılamaz. Ancak yıllık izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler hâlinde kullanılabilir.
Yıllık izin süresinin hesabında, işveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
İznimi Kullanırken Bayrama Denk Gelirsem Ne Olur?
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında, izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
Tatil için Yolda Geçirdiğim Süre İzinden Mi Sayılır?
Yıllık izin hakkını, işyerinin görece uzağında kullanacak olan işçilere istemde bulunmaları ve bu durumu belgelemeleri şartıyla işveren, 4 güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.
İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösteren izin kayıt belgelerini tutmak zorundadır. Bu zorunluluk, kanunla getirilmiş olup emredici niteliktedir, aksi taraflarça kararlaştırılamaz. İzin kayıt belgelerinin kaybolmasından veya zarara uğramasından işveren sorumludur.
YILLIK İZİN ÜCRETİ
Yıllık izin dönemine ilişkin ücret, işveren tarafından, yıllık izin hakkını kulanan işçiye izne başlamadan önce ödenmek zorundadır.
Günlük, haftalık veya aylık belirli bir ücret almayıp da komisyon, prim benzeri ücret ile çalışan işçilere verilecek olan yıllık izin ücretinin hesabı yapılırken, son bir yıllık sürenin fiili çalıştığı günlere bölünmesi ile çıkan sonuç esas alınır.
Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.
Yıllık İzni Kullanırken Başka Bir İşte Çalışma
Kimi zaman işçiler, yıllık izin haklarını kullanırken izin süreleri boyunca ücret karşılığı başka işlerde çalışabilmektedir. Bu durumda izin süresi içinde işçiye ödenen ücret, işveren tarafından geri alınabilir.
İş Sözleşmesinin Bitmesi Halinde Kullanılmayan Yıllık İzinler Ne Olur?
İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.