Öğretmenlik mülakatı iptal davası, öğretmen adaylarının sözlü mülakatlarda yaşanan usulsüzlük, objektiflik eksikliği ve liyakat ilkesine aykırılıklar nedeniyle başvurdukları en önemli hukuki yoldur. Mülakatlarda yazılı sınav puanlarıyla uyumsuz düşük not verilmesi, mülakatın kısa ve yetersiz yapılması, komisyon üyelerinin tarafsızlığına ilişkin şüpheler ve tutanak eksiklikleri; adayların idare mahkemelerinde iptal davası açmalarına yol açmaktadır.
Bu davalar, yalnızca bireysel mağduriyetlerin giderilmesi için değil, aynı zamanda kamu hizmetine girişte eşitlik ve adalet ilkelerinin korunması açısından da kritik bir rol üstlenmektedir. Danıştay ve Anayasa Mahkemesi kararlarında da vurgulandığı üzere, mülakat puanlamalarının nesnel kriterlere dayanması zorunludur. Bu nedenle, öğretmenlik mülakatı iptal davası, adayların haklarını korumak için en etkili yollardan biridir.
Öğretmenlik Mülakatı Nedir ve Neden Tartışmalı?
Öğretmenlik mülakatı, KPSS yazılı sınavında başarılı olan adayların Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sözlü sınavla değerlendirilmesi sürecidir. Amaç; adayın mesleki bilgisi, iletişim becerisi ve öğretmenlik mesleğine uygunluğunu ölçmektir. Ancak uygulamada bu sınav, çoğu zaman objektiflikten uzak olduğu gerekçesiyle eleştirilmektedir.
Yazılı sınavda yüksek puan alan adayların mülakatta düşük puan verilerek elenmesi, kamuoyunda mülakat adaletsizliği tartışmalarını büyütmektedir. Adayların önemli bir kısmı bu sonuçlara karşı mülakat itirazı yaparak haklarını aramakta, sonuç alınamadığında ise öğretmenlik mülakatı iptal davası yoluna başvurmaktadır.
Bu yönüyle öğretmenlik mülakatı, yalnızca bir değerlendirme yöntemi değil, aynı zamanda öğretmenlik mülakatı itiraz ve iptal davalarıyla yargı denetimine taşınan en tartışmalı süreçlerden biri haline gelmiştir.
Öğretmenlik Mülakat Sınavının İlanı
Öğretmenlik mülakat sınavı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından duyurulur ve adaylar için resmi internet siteleri üzerinden ilan edilir. İlanda; mülakata girecek adayların listesi, sınav yeri ve tarihi açıkça belirtilir. Bu süreçte adayların haklarını koruyabilmesi için ilanların düzenli takip edilmesi son derece önemlidir.
Ancak uygulamada bazı ilanların geç yapılması, adaylara yeterli hazırlık süresi tanınmaması ya da ilan edilen listelerde hatalar bulunması, ciddi hukuki tartışmalara neden olmaktadır. Bu tür durumlar, adaylara itiraz hakkı tanımakta ve gerekirse öğretmenlik mülakatı iptal davası açma sürecini gündeme getirmektedir.
Ayrıca, sınav sonuçlarının ilanı da ayrı bir tartışma konusudur. Mülakat sonuçlarının yazılı sınav puanlarıyla orantısız biçimde düşük verilmesi, adayların mülakat itiraz süresi içinde başvuru yapmalarına ve haklarını aramalarına yol açmaktadır.
Öğretmenlik Mülakatı Hangi Durumlarda İptal Edilebilir?
Öğretmenlik mülakatı iptal kararları, idari yargı tarafından belirli hukuki sebeplere dayanılarak verilmektedir. Adayların yaptığı mülakat itirazı reddedildiğinde ya da sonuçsuz kaldığında, mahkemeler tarafından değerlendirilen başlıca iptal nedenleri şunlardır:
- Usule aykırılıklar: Komisyonun usulüne uygun oluşturulmaması, tutanakların düzenlenmemesi veya eksik tutulması, mülakat süresinin olağan dışı kısa olması.
- Objektiflik eksikliği: Yazılı sınavda yüksek puan alan adayların mülakatta düşük puan verilerek başarısız gösterilmesi.
- Şeffaflık sorunları: Mülakatın kamera kaydı alınmadan yapılması, değerlendirme kriterlerinin belirsiz olması.
- Komisyon tarafsızlığı: Komisyon üyelerinin adayla olan yakınlıkları veya siyasi/kişisel saiklerle hareket ettikleri şüphesi.
- Nesnel ölçüt yokluğu: Puanlamanın yalnızca subjektif kanaatlere dayanması.
Danıştay’ın emsal kararlarında, mülakat puanlarının yazılı sınav sonuçlarıyla uyumlu olması gerektiği vurgulanmaktadır. Anayasa Mahkemesi de kamu hizmetine girme hakkının, keyfi değerlendirmelerle kısıtlanamayacağını belirtmiştir. Bu sebeplerle, hukuka aykırı görülen durumlarda öğretmenlik mülakatı iptal davası aday lehine sonuçlanabilmektedir.
Öğretmenlik Mülakatı İptal Davası Nedir?
Öğretmenlik mülakatı iptal davası, mülakat sınavının hukuka aykırı şekilde yapıldığını iddia eden adayların, idari yargıda açtıkları iptal davasıdır. Bu dava ile adaylar, yapılan sözlü mülakatın geçersiz kılınmasını ve işlemin iptalini talep ederler.
Mülakat sonuçlarının objektif kriterlere dayanmaması, yazılı sınav ile mülakat arasında aşırı puan farkı olması, komisyonun tarafsızlığına gölge düşüren durumlar ya da usul eksiklikleri, iptal davası açma hakkını doğuran temel sebeplerdir.
Dava süreci, çoğunlukla şu şekilde işlemektedir:
- Adayın önce mülakat sonucuna itiraz etmesi,
- İtirazın reddi ya da cevapsız kalması durumunda idare mahkemesinde dava açılması,
- Davada, işlemin iptali ve yürütmenin durdurulması talep edilmesi.
Bu nedenle öğretmenlik mülakatı iptal davası, yalnızca bireysel bir hak arama yöntemi değil; aynı zamanda idarenin keyfi uygulamalarına karşı yargısal denetim aracıdır.
Öğretmenlik Mülakatı İptal Davasının Yasal Dayanağı
Öğretmenlik mülakatı iptal davası yasal dayanağı, başta Anayasa ve ilgili kanun hükümlerine, ayrıca yüksek yargı kararlarına dayanmaktadır.
- Anayasa’nın 10. maddesi – Eşitlik ilkesi: Devlet organları ve idare, tüm işlemlerinde eşitlik ilkesine uygun hareket etmek zorundadır. Mülakatlarda ayrımcılık yapılması ya da objektif olmayan değerlendirme eşitlik ilkesine aykırıdır.
- Anayasa’nın 70. maddesi – Kamu hizmetine girme hakkı: Her Türk vatandaşı kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Bu hakkın, keyfi mülakat değerlendirmeleriyle engellenmesi Anayasa’ya aykırılık oluşturur.
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK): Liyakat ve kariyer ilkesi kamu görevlisi alımlarının temelini oluşturur. Objektif kriterlere dayanmayan mülakat uygulamaları bu ilkelere aykırıdır.
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK): İdari işlemlere karşı iptal davası açma süresini ve usulünü düzenler. Mülakat iptal davaları da bu kanun çerçevesinde açılır.
- Danıştay Kararları: Danıştay, mülakatın yalnızca yazılı sınavı destekleyici nitelikte olabileceğini, yazılı sınav sonuçlarını etkisiz kılacak ölçüde farklı puanlama yapılamayacağını içtihat etmiştir.
- Anayasa Mahkemesi Kararları: AYM, kamu görevine girme hakkının mülakat adı altında keyfi uygulamalarla engellenemeyeceğini, şeffaf ve nesnel ölçütlerin zorunlu olduğunu vurgulamıştır.
Dolayısıyla, hukuka aykırılıklar içeren sözlü sınav sonuçlarına karşı açılan öğretmenlik mülakatı iptal davaları, güçlü bir anayasal ve yasal temele dayanmaktadır.
Sözleşmeli Öğretmenlik Mülakat Sonucuna İtiraz
Sözleşmeli öğretmenlik mülakat itirazı, adayların mülakat sonuçlarına karşı başvurabilecekleri ilk idari yoldur. MEB tarafından açıklanan sözlü sınav sonuçlarına adayların belirlenen süre içerisinde itiraz etme hakkı vardır. Genellikle bu süre 5 ila 10 gün arasında değişmektedir ve ilan edilen sonuçların tebliği ile işlemeye başlar.
İtiraz sürecinde adayların dikkat etmesi gereken hususlar:
- İtiraz dilekçesi yazılı olarak sunulmalıdır.
- Dilekçede, yazılı sınav ve sözlü mülakat puanı arasındaki uyumsuzluk, mülakatın çok kısa sürmesi, komisyon üyelerinin tarafsızlığına ilişkin şüpheler ve tutanak eksiklikleri ayrıntılı olarak belirtilmelidir.
- İtiraz başvurusu, idarenin değerlendirmesi sonucunda kabul edilebilir ya da reddedilebilir.
İtirazın reddedilmesi veya sonuç alınamaması halinde adayların önünde idare mahkemesinde mülakat iptal davası açma yolu bulunmaktadır. Bu nedenle itiraz süreci, hukuki mücadelenin ilk ve zorunlu adımı niteliğindedir.
Öğretmenlik Mülakatı İptal Davası Nasıl Açılır?
Öğretmenlik mülakatı iptal davası nasıl açılır sorusu, sözlü sınavda haksızlığa uğradığını düşünen öğretmen adaylarının en çok merak ettiği konudur. Bu dava, idare mahkemesinde iptal davası türünde açılmaktadır ve izlenecek hukuki prosedür şu şekildedir:
- İtiraz Başvurusu: Öncelikle adayın mülakat sonucuna yazılı olarak itiraz etmesi İtiraz reddedildiğinde veya idare cevap vermediğinde dava yolu açılır.
- Dava Açma Süresi: 2577 sayılı İYUK’a göre, mülakat sonucunun ilanından veya itirazın reddinden itibaren 60 gün içinde dava açılması zorunludur. Bu süre hak düşürücü niteliktedir.
- Yetkili Mahkeme: Dava, mülakatın yapıldığı yer idare mahkemesinde açılır.
- Dava Dilekçesi: Dilekçede mülakatın hukuka aykırılığı ayrıntılı şekilde anlatılmalı; yazılı sınav ve sözlü sınav puan farkları, komisyonun tarafsızlığına dair şüpheler ve usulsüzlükler delil olarak sunulmalıdır.
- Yürütmenin Durdurulması: Aday, davada ayrıca “yürütmenin durdurulması” talep ederek mülakat sonucunun dava süresince askıya alınmasını isteyebilir. Bu talep kabul edilirse adayın atama süreci durur ve dava sonuçlanıncaya kadar mağduriyetin önüne geçilir.
- Dava Süreci: Mahkeme, dosyayı inceleyerek taraflardan savunma alır ve gerekli gördüğü hallerde bilirkişi veya uzman görüşüne başvurabilir.
Sonuçta, mülakatın objektif kriterlere dayanmadığı tespit edilirse, öğretmenlik mülakatı iptal davası aday lehine sonuçlanır ve işlem iptal edilir.
Öğretmenlik Mülakatı İptal Davasında Delil Toplama
Öğretmenlik mülakatı iptal davasında delil, adayın açtığı davada başarı şansını belirleyen en önemli unsurdur. İdari yargıda delil, idari işlemin hukuka aykırılığını göstermek amacıyla sunulur ve mahkemeler bu delillere dayanarak karar verir.
Başlıca kullanılabilecek deliller şunlardır:
- Mülakat tutanakları: Sözlü sınavın hangi sorularla yapıldığı ve komisyon üyelerinin değerlendirmeleri önemlidir. Tutanak eksik veya usulsüz düzenlenmişse bu, iptal gerekçesi olabilir.
- Yazılı sınav ve mülakat puan farkı: Yazılı sınavda çok yüksek puan alıp mülakatta aşırı düşük not verilmesi, Danıştay’ın birçok kararında iptal nedeni sayılmıştır.
- Kamera kaydı eksikliği: Mülakatın kayıt altına alınmaması, şeffaflık ve denetim açısından ciddi bir sorun olarak gösterilmektedir.
- Emsal Danıştay ve Anayasa Mahkemesi kararları: Daha önce iptal edilen mülakat davalarına ilişkin kararların dilekçeye eklenmesi davayı güçlendirir.
- Tanık beyanları: Aynı dönemde mülakata giren adayların beyanları, sürecin adil yürütülmediğini ortaya koyabilir.
Mahkeme, delilleri değerlendirirken objektiflik, eşitlik ve liyakat ilkelerini esas alır. Yeterli delil sunulduğunda, öğretmenlik mülakatı iptal davası aday lehine sonuçlanabilir.
Öğretmenlik Mülakat İptal Davalarında Yargı Kararları
Mülakat iptal davaları yargı kararları, öğretmen adaylarının açtıkları davalarda mahkemelerin hangi gerekçelerle iptal kararı verdiğini göstermesi bakımından büyük önem taşır.
- Danıştay Kararları: Danıştay, öğretmenlik mülakatlarında yazılı sınav puanı ile sözlü sınav puanı arasında makul bir denge olması gerektiğini defalarca vurgulamıştır. Yazılıda çok yüksek puan almış bir adayın, mülakatta aşırı düşük puan verilerek başarısız gösterilmesi hukuka aykırı kabul edilmiştir. Ayrıca, mülakatın yalnızca yazılı sınavı destekleyici bir değerlendirme aracı olabileceği, tek başına belirleyici olamayacağına karar verilmiştir.
- Bölge İdare Mahkemeleri Kararları: Yerel idare mahkemeleri ve bölge idare mahkemeleri, mülakatlarda tutanakların usulüne uygun tutulmaması, değerlendirme kriterlerinin belirsizliği, komisyon tarafsızlığına ilişkin şüpheler gibi nedenlerle iptal kararları vermiştir.
- Anayasa Mahkemesi Kararları: AYM, kamu hizmetine giriş hakkının objektif ölçütlere dayalı olarak sağlanması gerektiğini, mülakatların keyfi uygulamalarla bu hakkı sınırlayamayacağını vurgulamıştır. Ayrıca şeffaflık, eşitlik ve liyakat ilkelerinin kamu personeli alımlarında vazgeçilmez olduğunun altı çizilmiştir.
Bu yargı kararları, öğretmen adaylarının açacakları davalar için hem emsal teşkil etmekte, hem de mülakat sisteminin geleceği üzerinde doğrudan etkili olmaktadır.
Öğretmenlik Mülakatı İptali Davası Dilekçe Örneği
Öğretmenlik mülakatı iptali dilekçe örneği, adayların idare mahkemesinde açacakları davada en önemli araçtır. Dilekçede; davanın konusu, dayandığı yasal gerekçeler ve deliller açık şekilde belirtilmelidir.
Bir dava dilekçesinde yer alması gereken unsurlar:
- Mahkeme başlığı: Yetkili idare mahkemesi belirtilir.
- Davacı bilgileri: Ad, soyad, T.C. kimlik numarası, adres.
- Davalı idare: Milli Eğitim Bakanlığı.
- Davanın konusu: “Öğretmenlik mülakatı sonucunun iptali talebinden ibarettir.”
- Olaylar: Yazılı sınav ve mülakat puanları arasındaki fark, komisyonun tarafsızlığına ilişkin şüpheler, usule aykırılıklar anlatılır.
- Hukuki sebepler: Anayasa’nın 10. ve 70. maddeleri, 657 sayılı DMK, İYUK ve Danıştay kararları.
- Deliller: Mülakat tutanakları, puan tablosu, emsal yargı kararları.
- Sonuç ve talep: Mülakat işleminin iptali ve yürütmenin durdurulması istenir.
Öğretmenlik Mülakatı İptal Davası Dilekçe Örneği
………. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA
DAVACI : (Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres)
DAVALI : Milli Eğitim Bakanlığı – ANKARA
DAVA KONUSU: …/…/20.. tarihinde yapılan öğretmenlik mülakat sınavında
tarafıma verilen puanın hukuka aykırı olması nedeniyle
mülakat işleminin iptali ve yürütmenin durdurulması talebimizdir.
AÇIKLAMALAR:
1- Davacı olarak 20.. yılında yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda (KPSS) … puan aldım ve başarılı olarak öğretmenlik ataması için sözlü mülakata girmeye hak kazandım. Ancak …/…/20.. tarihinde gerçekleştirilen mülakatta … puan verilerek başarısız sayıldım.
2- Yapılan mülakat yalnızca birkaç dakika sürmüş, mesleki bilgi, alan bilgisi ve pedagojik yeterlilik açısından ölçme yapılmamıştır. Komisyon tarafından sorulan sorular mesleki yeterlilikle ilgisiz olup değerlendirme nesnel kriterlere dayanmamıştır.
3- KPSS yazılı sınavında yüksek başarı elde etmiş olmama rağmen, sözlü mülakatta çok düşük puan verilmesi; Anayasa’nın 10. maddesinde yer alan “eşitlik ilkesi”ne ve 70. maddede güvence altına alınan “kamu hizmetine girme hakkı”na açıkça aykırıdır.
4- Öğretmenlik mülakatı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda düzenlenen liyakat ve kariyer ilkelerine uygun olarak yürütülmelidir. Oysa yapılan uygulamada objektiflikten uzak, subjektif kanaatlerle puanlama yapılmıştır.
5- Mülakat sırasında tutulan sınav tutanakları usulüne uygun düzenlenmemiştir. Bu durum, işlemin yargısal denetimini imkânsız hale getirmekte ve şeffaflık ilkesine aykırı bir uygulama oluşturmaktadır.
6- Danıştay’ın yerleşik içtihatlarında, sözlü mülakatların yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte olması gerektiği, yazılıda yüksek puan alan adayların mülakatta başarısız gösterilmesinin hukuka aykırı olduğu defalarca vurgulanmıştır.
7- Yukarıda açıkladığım nedenlerle; öğretmenlik mülakat sınavında tarafıma verilen puanın nesnel, ölçülebilir ve hukuka uygun kriterlere dayanmadığı açık olup, işlemin iptali zorunlu hale gelmiştir.
HUKUKİ SEBEPLER:
T.C. Anayasası (m.10, m.70), 657 sayılı DMK, 2577 sayılı İYUK,
Danıştay ve Anayasa Mahkemesi kararları ile ilgili mevzuat.
DELİLLER:
– KPSS sonuç belgesi,
– Öğretmenlik mülakat sonucu puan tablosu,
– Mülakat tutanakları (varsa),
– İtiraz dilekçesi ve idarenin cevabı,
– Emsal Danıştay kararları,
– Tanık beyanları (gerekirse),
– Diğer yasal deliller.
SONUÇ VE TALEP:
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle;
– …/…/20.. tarihinde yapılan öğretmenlik mülakatında tarafıma verilen puanın ve buna dayalı olarak tesis edilen başarısızlık işleminin iptaline,
– Telafisi güç zararların önlenmesi amacıyla öncelikle “yürütmenin durdurulmasına”,
– Yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı idare üzerine bırakılmasına karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim.
Tarih: …/…/20..
Davacı
Ad Soyad
İmza
Bu dilekçe taslağı, adayların idare mahkemesinde açacağı davalarda kullanılabilecek kapsamlı bir örnektir. Tabii ki her somut olayın kendine özgü koşulları vardır; bu yüzden dilekçenin mutlaka adayın kişisel durumuna göre özelleştirilmesi ve avukat desteğiyle düzenlenmesi önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Öğretmenlik mülakat iptal davası sıkça sorulan sorular, adayların en çok merak ettiği hukuki süreçlere açıklık getirir:
Öğretmenlik mülakatı iptal davası nasıl açılır?
Mülakat sonucuna itirazın reddi veya cevapsız kalınması halinde aday, bulunduğu yer idare mahkemesinde 60 gün içinde iptal davası açabilir.
Mülakat sonuçlarına itiraz süresi nedir?
İtiraz süresi genellikle 5 ila 10 gün olup, MEB tarafından ilan edilen sonuçların duyurulmasıyla işlemeye başlar.
Öğretmenlik mülakatı iptal davası ne kadar sürer?
İdare mahkemelerinde dava süreci ortalama 6 ay ile 1 yıl arasında sonuçlanabilir. Bölge idare veya Danıştay’a taşınması halinde bu süre daha da uzayabilir.
Öğretmenlik mülakatı iptal davası kazanıldığında ne olur?
Mülakat işlemi iptal edilir. Aday, yeniden değerlendirmeye alınabilir veya atama sürecine dahil edilir.
Mülakat kayıtları olmadan dava açılabilir mi?
Kamera kaydı bulunmaması iptal gerekçesi olabilir. Ayrıca tutanak eksiklikleri, yazılı–sözlü puan farkı ve emsal kararlar da delil olarak kullanılabilir.
Mülakat sonuçlarının düşük verilmesi dava nedeni midir?
Özellikle yazılı sınav ile mülakat arasında açıklanamayacak derecede yüksek fark olması, yargı tarafından iptal gerekçesi kabul edilmektedir.
Bu dilekçe taslağı, adayların Öğretmenlik mülakatı iptal davası ile ilgili idare mahkemesinde açacağı davalarda kullanılabilecek kapsamlı bir örnektir. Tabii ki her somut olayın kendine özgü koşulları vardır; bu yüzden dilekçenin mutlaka adayın kişisel durumuna göre özelleştirilmesi ve avukat desteğiyle düzenlenmesi önemlidir.
Sıradaki Makalelerimiz :
