Askeri Ceza Kanunu 79. Madde

Askeri Ceza Kanunu 79. madde ; askerlik hizmetinden kaçınmak amacıyla kişinin kendisini askerliğe yaramayacak hale getirmesi suçunu düzenleyen bir hukuk normudur. Bu doğrultuda; kanun koyucu, ASCK m. 79 hükmünde bu suçun unsurları ve şartlarını belirlemiştir. Böylece; Anayasal bir ödev olan vatan hizmetinin eksiksiz yerine getirilmesini ve TSK’nın personel temin sisteminin devamlılığını korumayı amaçlamıştır.

Bu ceza, askerlikten kurtulmak için kendini kasten sakatlayan, sağlığını bozan veya başkası aracılığıyla bu hale getirten yükümlülerin cezalandırılmasını sağlar. Böylece; kanun koyucu, ASCK m. 79 hükmünde fiilin ağırlığına ve işlendiği koşullara göre değişen hapis cezaları öngörmektedir. Bu durum da; kişilerin aklına “hangi eylemler kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçunu oluşturur?” veya “kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçunun cezaları nelerdir?” gibi soruları getirmektedir. Diğer taraftan; bu suçun oluşumu için özel kastın varlığı zorunludur ve fiilin işlendiği zaman ve yere göre cezayı ağırlaştıran nitelikli halleri bulunmaktadır. Bu durum da, verilecek cezanın miktarını doğrudan etkileyecektir.

Bu sebeple; bu yazımızda “kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçunun unsurları nelerdir?” ve “seferberlikte kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçunun cezası nedir?” gibi birçok soruya cevap vereceğiz. Ayrıca; suçun “askerliğe yaramayacak hal”, “kast” hükümleri ve “rıza” gibi konuları açıklayacağız. Dolayısıyla; kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçuna ilişkin konuları detaylı bir şekilde ele alarak, konuyu farklı yönleriyle incelemiş olacağız.

Ayrıca; kendini askerliğe yaramayacak hale getirenlerin cezası ve askeri hukuk hakkında detaylı bilgi almak için askeri hukuk yazı arşivimizi inceleyebilirsiniz. Dilerseniz de, deneyimli askeri hukuk avukatları ile iletişime geçerek hukuki danışmanlık alabilirsiniz.

Askeri Ceza Kanunu 79. madde Nedir?

Kanun koyucu, ASCK m. 79’te kendini askerliğe yaramayacak hale getirme cezasını düzenlemiştir..  Böylece; ilgili madde, söz konusu kanunun “Askeri Suçlar ve Kabahatler ve Cezalar” başlıklı 1. Kısmının “Askeri Suçlar” başlıklı 3. Babında, “Kendini askerliğe yaramayacak hale getirmek ve askerlikten kurtulmak için hile kullanmak” başlıklı 4. Faslında yer almaktadır. Bu doğrultuda; kanun koyucu, ASCK m. 79’u şu şekilde ifade etmiştir:

Bu sebeple; Askeri Ceza Kanunu madde 79 , askerlik hizmetinden kaçınmaya yönelik eylemleri yaptırım altına alarak, TSK’nın personel temin sisteminin devamlılığını ve dolayısıyla devletin savunma gücünü korumak için hukuki bir güvence sağlamaktadır.

Kendini Askerliğe Yaramayacak Hale Getirenlerin Cezaları Nelerdir?

Askeri Ceza Kanunu m. 79, kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçunun cezalarını düzenler. Bu doğrultuda; suçun cezaları, eylemin niteliğine ve barış zamanında, seferberlikte veya düşman karşısında işlenmesine göre değişiklik gösterir :

• Suçun temel halinde 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
• Suçun neticesi sebebiyle ağırlaşmış halinde, ceza 7 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
• Suçun seferberlik halinde işlenmesi durumunda 10 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
• Suçun düşman karşısında işlenmesi halinde ise en ağır yaptırım olan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası uygulanır.

Askeri Ceza Kanunu 79. Madde Açıklaması Nedir?

Bu madde, kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçunu düzenler ve askerlikten kurtulmak amacıyla kendine zarar veren yükümlülerin hapis cezası ile cezalandırılmasını sağlar. Dolayısıyla; bu suç, askeri ceza hukuku doktrininde “sırf askeri suç” olarak değil, “kısmen askeri suç” olarak tanımlanır. Bu suçu yalnızca “asker kişiler” değil, askerlik çağına girmiş sivil yükümlüler de işleyebilir. Bu nedenle, suçun faili ancak askerlik yükümlüsü olan kişiler olabileceğinden, suç “özgü suç” niteliği taşır. Dahası, suç, failin eylemi sonucunda “askerliğe elverişsiz” hale gelmesiyle tamamlanır. Böylece, kendini askerliğe yaramayacak hale getirme suçu, “icrai hareketli” ve “neticeli” bir suçtur.

Çünkü; suçun oluşması için şu şartların bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir:

• Failin askerlik yükümlüsü olması (asker veya sivil),
• Kendini sakatlaması, askerliğe yaramayacak hale getirmesi veya rızasıyla bu hale getirtmesi,
• Bu eylemi “askerlikten kısmen veya tamamen kurtulmak” özel kastıyla işlemesi,
• Eylem sonucunda “askerliğe elverişsizlik” neticesinin ortaya çıkması.

Ayrıca; kanun koyucu suçun barış zamanında, seferberlikte veya düşman karşısında işlenmesine farklı cezalar öngörmüştür. Böylece, bu suçun seferberlikte veya düşman karşısında işlenmesi halinde daha ağır hapis cezaları söz konusu olabilir. Bunun sebebi, kanun koyucunun seferberlik ve savaş halini, askeri gücün ve personel mevcudunun korunmasının en üst düzeyde olması gereken ve bu konudaki zafiyetin telafisi imkânsız zararlara yol açabileceği bir durum olarak görmesidir. Bu dönemlerde işlenen bir suçun, devletin savunma gücü üzerindeki olumsuz etkisi barış zamanına göre çok daha ağır kabul edilir, bu nedenle daha caydırıcı bir ceza öngörülmüştür.

Bu doğrultuda; madde ile korunan hukuki değer, failin kendi vücut bütünlüğü değil, TSK’nın personel temin sisteminin devamlılığı ve devletin savunma gücüdür. Bu suç, anayasal bir ödev olan vatan hizmetinden hileli yollarla kaçınılmasını engeller. Bu düzenleme, ordunun insan kaynağı bütünlüğünü ve operasyonel gücünü korur. Böylece, askeri hizmetin etkinliği ve devletin savunma kabiliyeti güvence altına alınır.

Askerliğe Yaramayacak Hal Nedir?

Askeri Ceza Kanunu 79. madde kapsamında “Askerliğe yaramayacak hal”, söz konusu suçun zorunlu neticesidir. Bu durum, failin eylemi sonucunda, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği uyarınca yetkili bir askeri sağlık kurulu tarafından “askerliğe elverişsiz” olduğuna dair kesin bir rapor düzenlenmesi anlamına gelir.

Suçun tamamlanmış sayılabilmesi için bu neticenin gerçekleşmesi şarttır. Eğer fail, askerlikten kurtulma amacıyla kendine zarar verir ancak bu eylemi sonucunda “askerliğe elverişsiz” raporu alamazsa, fiil teşebbüs aşamasında kalmış sayılır.

Kendini Askerliğe Yaramayacak Hale Getirme Suçunda Askerin Kastı Nedir?

Bu suçun manevi unsuru, “özel kasttır”. Failin eylemini bilerek ve isteyerek (genel kast) gerçekleştirmesi suçun oluşumu için yeterli değildir. Kanun, failin bu eylemi “askerlik hizmetinden kısmen veya tamamen kurtulmak” amacıyla işlemesini aramaktadır. Bu özel amaç olmadan suç oluşmaz.

Örneğin, bir anlık bunalım sonucu intihar amacıyla kendine zarar veren veya dikkatsizlik sonucu yaralanan bir askerin eylemi, bu suçun manevi unsurunu taşımadığı için Askeri Ceza Kanunu 79. madde kapsamında değerlendirilmez. Yargılamalarda bu özel kastın varlığı, failin olay öncesi ve sonrası davranışları, eylemin niteliği gibi çevresel delillerle ispatlanmaya çalışılır.

Kendini Askerliğe Yaramayacak Hale Getirme Suçunda Askerin Rızası Nedir?

Bu suçta “rıza”, bir hukuka uygunluk nedeni veya cezayı ortadan kaldıran bir durum değil, aksine suçun işleniş biçimlerinden biridir. Askeri Ceza Kanunu 79. maddesi , suçu oluşturan seçimlik hareketler arasında “kendi rızasıyla bu hale getirtme” eylemini de saymıştır. Bu durumda fail, askerliğe elverişsiz hale gelme sonucunu doğuracak fiilin bir başkası tarafından kendi üzerinde icra edilmesine rıza göstermektedir.

Örneğin, para karşılığında bir arkadaşına kolunu kırdıran yükümlü, rıza gösterdiği için bu suçun faili olur. Fiili bizzat gerçekleştiren diğer kişi ise ASCK m. 80 uyarınca ayrıca cezalandırılır.

Askeri Ceza Kanunu 79. Madde Emsal Kararlar

Askeri Yargıtay 4. Daire, 2017/57 E., 2017/91 K., 07.03.2017 T.  -Askeri Ceza Kanunu Madde 79

“Sanık eylemi ile neticede askerliğe elverişsiz hale gelmişse de, sanığın eylemini karın bölgesini hedef alarak gerçekleştirmesi ve ardından hayati tehlike geçirmesi, olay öncesinde sanığın olayla uyumlu askerlikten kurtulmak yönünde bir beyanının ya da aynı yönde başkaca bir delilin bulunmaması karşısında, sanığın eylemini şüpheden uzak bir biçimde, doğrudan kendini askerliğe elverişsiz hale getirmek kastı ile gerçekleştirdiği söylenemeyeceğinden, Askeri Savcının temyiz sebeplerinin reddiyle sanık hakkında, atılı suçtan dolayı tesis edilen beraat hükmünün onanmasına karar verilmiştir.”

Askeri Yargıtay 2. Daire, 2017/28 E., 2016/175 K., 02.03.2016 T. – Askeri Ceza Kanunu 79. Maddesi

“Dosya kapsamındaki delillerden, sabah saatlerinde evin salonunda yaşanan olayın nasıl gerçekleştiğine ilişkin sanığın savunmaları haricinde delil bulunmadığı, sanığın bağırması üzerine eşinin gelerek müdahalede bulunduğu ve daha sonra komşularına haber verilerek sanığın hastaneye götürüldüğü görülmektedir. Sanık tüm aşamalardaki savunmalarında, olayın uyku sersemliği ile yaşandığını, silahı bilerek ateşlemediğini beyan etmiştir.

Olay sonrası müdahale eden tanıklara ve hastanede tedavisini gerçekleştiren doktorlara da olayın bilerek gerçekleştiğine ilişkin bir beyanda bulunmadığı görülmektedir. Sanığın eşi, yakın arkadaşları ve amiri konumunda olan tanıkların beyanlarından; … askerlik mesleğini yapmak istemediğine ilişkin davranışlarının, bu yönde şikâyet veya beyanlarının bulunmadığı, amirlerinin de sanık ile ilgili bu yönde bir gözleminin bulunmadığı görülmektedir. Diğer taraftan, olay tarihinde sanığın zorunlu hizmet süresini tamamlamış olması nedeniyle isteği halinde TSK’dan ayrılabileceği anlaşılmaktadır. Bu deliller karşısında, … sanığın kasten kendini yaraladığına ilişkin somut ve şüpheden uzak delil bulunmadığından, sanığın eylemini askerlik vazifesinden kısmen ya da tamamen kurtulma gayesi ile yaptığını kesin bir şekilde söylemek mümkün görülmemektedir.”

Asker Ceza Kanunu 79. Madde  ile ilgili emsal karar aramak için tıklayınız.

Av. Zeynep ÜRÜŞAN

SIRADAKİ MAKALEMİZ : 

• Sözleşmeli Er Sözleşme Fesih Davası 
• 6413 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu
• Atamaya Esas Rapor 
• Subay ve Astsubay Güvenlik Soruşturması 
• 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş Kanunu