TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği , Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde görev yapan personel ile öğrenciler ve adaylarının, görevlerini yerine getirmeye elverişlilik açısından sağlık durumlarını belirlemek ve barış ile savaş dönemlerinde uygulanacak sağlık işlemlerine ilişkin esasları düzenlemektir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği Nedir ?
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde görev yapan ya da görev yapmaya aday olan askerî–sivil personelin, öğrencilerin ve askerlik yükümlülüğü bulunan vatandaşların sağlık durumlarını değerlendirmeye yönelik bir düzenlemedir. TSK Sağlık Şartları Yönetmeliğinin amacı ;
Görev yapacak kişilerin sağlık açısından uygunluğunu tespit etmek,
Hangi hastalık veya sağlık durumlarının göreve engel olacağını belirlemek,
Barış ve savaş dönemlerinde uygulanacak sağlık işlemlerini düzenlemektir.
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği Kimleri Kapsamaktadır ?
Yeni TSK Sağlık Yönetmeliğinin 2. Maddesinde söz konusu yönetmeliğin kimleri kapsadığı konusunda kapsamlı açıklamaya gitmiştir. Buna göre ;
TSK Sağlık Yönetmeliği;
Bu Yönetmelik; Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı mensubu olan personeli, öğrencileri ve bunların adaylarını kapsar.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği
Jandarma Sağlık Yeteneği Yönetmeliği
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 2. Maddesi uyarınca Jandarma Genel Komutanlığı bünyesine alınacak personel, öğrenciler ve bunların adaylarının ve Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görev yapan personelin sağlık yeteneklerini tespit etmek ve barışta ve savaşta yapılacak sağlık işlemlerini düzenlemektir. Bu sebeple Jandarma Sağlık Yeteneği Yönetmeliği denilmek suretiyle kastedilen TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliğidir.
Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 2. Maddesi uyarınca Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesine alınacak personel, öğrenciler ve bunların adaylarının ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde görev yapan personelin sağlık yeteneklerini tespit etmek ve barışta ve savaşta yapılacak sağlık işlemlerini düzenlemektir. Bu sebeple Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği denilmek suretiyle kastedilen TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliğidir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler
9 Ekim 2024 Tarihli Değişiklik
13 Eylül 2025 Tarihli Değişiklik
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği Hastalıklar Listesi
TSK Sağlık Yönetmeliği Skolyoz Dereceleri
A) Göreve Engel Olmayan (A Dilimi) Durumlar
- Omurgada hafif eğrilik ve şekil bozuklukları.
- Göğüs kafesinde hafif kunduracı göğsü, güvercin göğsü gibi bozukluklar.
- Ağrı, his veya hareket kısıtlılığı yapmayan spina bifida occulta, hiatus sakralis, 1. derece spondilolistezis, sakralizasyon, lumbalizasyon gibi durumlar.
- İyileşmiş omur kırıkları (tek veya çoklu).
- Tek seviyeli omurga ankilozu veya cerrahi artrodez.
- Semptom vermeyen tek seviyeli disk hernisi veya başarılı disk ameliyatları.
- Klinik ve laboratuvar olarak remisyona girmiş romatizmal hastalıklar.
- Not: Hava Harp Okulu için spina bifida occulta engel kabul edilir.
B) Göreve Engel Teşkil Eden (B Dilimi) Durumlar
- Skolyozda 26–45° torakal, 21–50° lomber eğrilikler.
- Anormal kifoz ve lordoz değerleri (bölgesine göre belirlenmiş dereceler).
- Hareket kısıtlılığı, ağrı veya stabilite bozukluğu yapan spina bifida, spondilolistezis, ileri romatizmal hastalıklar (ankilozan spondilit vb.).
- Omur hareketini %25’ten fazla kısıtlayan travmatik/ dejeneratif hastalıklar.
- Göğüs kafesinin ileri derecede şekil bozuklukları.
- İki seviyeli disk hernisi ameliyatları, spinal stenozlar, başarısız omurga cerrahileri.
- İki seviyeli ankiloz ya da çoklu cerrahi girişimler.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’ne göre omurga ve omurilik hastalıkları farklı dilimlerde değerlendirilir. A Dilimi, hafif şekil bozuklukları veya hareket kısıtlılığına yol açmayan durumları kapsar ve bu kişiler genellikle göreve devam edebilir.
B Dilimi, orta derecede skolyoz, kifoz, lordoz, hareket kısıtlılığı yapan spina bifida, spondilolistezis, romatizmal hastalıklar veya iki seviyeli disk ameliyatları gibi daha ileri problemlerde kullanılır ve genelde göreve engeldir. C Dilimi, diğer dilimlerdeki hastalıkların tedavi veya iyileşme (nekahet) sürecini ifade eder. D Dilimi ise en ağır gruptur; omurgada ileri derecede eğrilikler ve şekil bozuklukları, ciddi hareket ve his kaybı yapan sakralizasyon, lumbalizasyon, spina bifida, kötü huylu tümörler, çok seviyeli laminektomiler, tedavisi imkânsız disk hernileri, omurga hareketlerini %50 ve üzerinde kısıtlayan hastalıklar bu gruba girer ve kesinlikle “askerliğe elverişsiz” kabul edilir.
- A Dilimi: Hafif, görev yapmaya engel olmayan durumlar.
- B Dilimi: Orta derecede bozukluklar → genelde uygun değil.
- C Dilimi: Tedavi ve iyileşme sürecinde olanlar.
- D Dilimi: İleri derecede bozukluklar ve tümörler → kesin olarak görev yapamaz.
Sağlık Nedeniyle Elenme İşlemine Karşı İptal Davası
İptal davası, idarenin hukuka aykırı olarak tesis ettiği işlemlerin ortadan kaldırılması amacıyla idari yargıda açılan bir dava türüdür. Subay, astsubay veya uzman erbaş adaylarının sağlık raporları sebebiyle elenmeleri ya da “geçirilmiş nevrotik bozukluk, skalyoz” gibi sağlık gerekçeleriyle adaylıklarının sonlandırılması durumunda, bu işleme karşı menfaati ihlal edilen adaylar iptal davası açabilmektedir. Bu dava, işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde yetkili idare mahkemesinde açılır ve dava sonucunda işlemin hukuka aykırılığı tespit edilirse, adayın yeniden değerlendirilmesi veya haklarının iadesi mümkün olabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
TSK sağlık yönetmeliği A dilimi nedir?
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde “A Dilimi”, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda görev yapacak personelin veya askerlik yükümlülüğü bulunan kişilerin sağlık yönünden tam ve sorunsuz şekilde görev yapmaya elverişli olduğunu gösteren gruptur.
A Diliminin Özellikleri ; Kişinin herhangi bir sağlık engelinin bulunmadığını ifade eder.Tüm sınıf, branş ve görevlerde sınırlama olmaksızın görev yapabileceğini gösterir. Hem barış hem de savaş şartlarında, düzenli görev yapmaya uygun kabul edilir. Askeri okul adayları, öğrenci adayları ve yeni personel alımlarında aranan en ideal sağlık durumu bu dilimdir. Diğer Dilimlerle Farkı B, C ve D dilimleri genellikle belirli rahatsızlıklar veya kısıtlılıklar içerir. A Dilimi ise en üst düzey sağlık yeterliliğini ifade eder, yani kişinin askerlik hizmeti veya profesyonel görevleri için tam uygun olduğu anlamına gelir.
TSK Sağlık Şartları Yönetmeliği 63. Madde Neyi Düzenler ?
Dalgıç ve kurbağa adam ihtisasına sahip subay ve astsubayların periyodik sağlık kurulu muayeneleri ile basınç odası testleri iki yılda bir gerçekleştirilir. Yapılan muayeneler sonucunda, belirtilen özel şartlar ve sağlık kriterleri dışında kalan rahatsızlıkları olan ve Hastalık ve Arızalar Listesi’nin (A) diliminde değerlendirilen subay ve astsubaylar görevlerini sürdürmeye devam ederler. Özetle Dalgıç (birinci sınıf dalgıç, sualtı taarruz, sualtı savunma, mayın harbi dalgıcı) ve kurbağa adam özel ihtisaslı subay ve astsubayların periyodik muayeneleri hakkındaki düzenlemedir.
TSK Sağlık Yönetmeliği 2025 Göz Dereceleri
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin 9. bölüm 71. maddesine göre dış kaynaktan alınacak subay ve astsubay adaylarında renk körlüğü bulunmamalı, her iki gözün görme keskinliği tashihli veya tashihsiz ayrı ayrı tam (10/10) olmalıdır. Ayrıca adaylarda her bir göz için 1.00 diyoptriye kadar miyopi veya hipermetropi ile 1.00 diyoptriyi geçmeyen astigmatizma kabul edilmekte, bu sınırların aşılması durumunda özellikle muharip sınıflarda subay ve astsubay adaylığına engel teşkil etmektedir. Çizelgede (+) işareti bulunanlar “Olur” kararı alırken, (–) işareti olanlar ve B ile D dilimlerinde yer alanlar için “Olamaz” kararı verilmektedir. · Her iki gözde 1.25 diyoptri ve üzerindeki miyopi, hipermetropi veya astigmatizma, muharip sınıflar için subay/astsubay adaylığını engeller. Yardımcı sınıflar içinse bazı esneklikler bulunabilir ancak muharip sınıflar çok daha sıkı göz şartlarına tabidir.
Jandarma Astsubay Sağlık Yönetmeliği ?
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin 2. maddesi uyarınca, Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görev yapacak veya aday olarak alınacak personel ile öğrencilerin sağlık durumlarının tespit edilmesi ve barış ile savaş dönemlerinde uygulanacak sağlık işlemlerinin düzenlenmesi amaçlanmaktadır. Dolayısıyla, uygulamada kullanılan “Jandarma Sağlık Yeteneği Yönetmeliği” ifadesi aslında TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’ni ifade etmektedir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde A6/F4 Nedir ?
Vatandaşlarımız arasında “göz çizdirme” ya da “lazer göz ameliyatı” olarak bilinen Excimer Lazer operasyonu, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde A6/F4 maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Bu düzenlemeye göre söz konusu operasyon, askerî okullara fark edilmesi durumunda giriş için engel teşkil eden bir durumdur.
TSK sağlık yönetmeliği B ve D dilimi nedir?
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde B dilimi, orta düzey sağlık sorunlarını kapsar ve genellikle muharip sınıflarda subay/astsubay adaylığına engel olurken, bazı yardımcı sınıflarda sınırlı kabul edilebilir; örneğin orta dereceli skolyoz, belirli seviyede kifoz veya lordoz, iki seviyeli disk hernisi ameliyatı ya da hareketi %25’ten fazla kısıtlayan romatizmal hastalıklar bu gruba girer. D dilimi ise askerî görev yapmaya kesin engel olan ileri düzey sağlık problemlerini içerir ve her durumda “askerliğe elverişsiz” sayılır; ileri derecede omurga eğrilikleri, ciddi his ve hareket kaybı yapan spina bifida veya spondilolistezis, kötü huylu omurga tümörleri, tedavisi imkânsız disk hernileri ve omurga hareketlerini %50’den fazla kısıtlayan rahatsızlıklar bu gruba örnektir.
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği 16A1 Kodu Ne Demektir ?
16A1 Kodu, TSK Sağlık Yönetmeliği Hastalıklar Listesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bölümünün 16. maddesinin A bendenin 1. fıkrasını belirtmekte olup madde düzenlemesi şu şekildedir ;
“Geçirilmiş nevrotik bozukluklar (anksiyete, depresif, obsesif spektrum, travma ve
strese bağlı bozukluklar, somatoform, dissosiyatif, yeme bozuklukları ve bunların alt tipleri).
Hayır, tamamen kalktığına dair resmi bir bilgi bulunmuyor; ancak 10 Ekim 2024 tarihli Resmî Gazete’de yapılan değişikliklerle “Geçirilmiş nevrotik bozukluk (Madde 16/A-1)” hükmüne ilişkin değerlendirme kriterlerine açıklama eklenmiştir.
Subay, Astsubay, Uzman Erbaş Olarak Alınmaya Engel Teşkil Eden Geçirilmiş Nevrotik Bozukluk(Madde 16 /A-1)
Yeni açıklamalarda öne çıkan şartlar şunlardır:
-
Geçmiş psikiyatrik tanının reaktif, tekrarlamayan nitelikte olması
-
Tedavinin üç aydan kısa sürede olması
-
Son 3 yıl içinde psikiyatrik tanı/tedavi kaydının bulunmaması
Yani düzenleme tamamen kaldırılmamış, ancak eski mutlak engel hükmü yumuşatılmış ve değerlendirmeye kriterler eklenmiştir.
Geçirilmiş nevrotik bozukluk askerlik için engel midir?
Geçirilmiş nevrotik bozukluklar (anksiyete, depresif, obsesif, travma ve strese bağlı bozukluklar, somatoform, dissosiyatif, yeme bozuklukları) geçmişte askerlik için doğrudan engel sayılırken, yapılan son düzenlemelerle bu hüküm yumuşatılmıştır; artık bu tür rahatsızlıkların askerlik açısından engel teşkil edip etmeyeceği, bozukluğun reaktif ve tekrarlamayan nitelikte olup olmadığına, tedavi süresinin üç aydan kısa sürmesine ve son üç yıl içerisinde herhangi bir tanı ya da tedavi kaydının bulunup bulunmamasına bağlı olarak değerlendirilmektedir; dolayısıyla süreğen ya da tekrarlayan nevrotik bozukluklar askerlik için engel kabul edilirken, kısa süreli, tamamen iyileşmiş ve sonradan tekrarlamayan durumlar askerlik için engel sayılmamaktadır.
F43 uyum bozukluğu askerliğe engel mi?
Askerlik hizmetinin gerektirdiği uyum becerisini sağlayamadığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, Jandarma Genel Komutanlığında veya Sahil Güvenlık Komutanlığında bulunmasının psikiyatrik açıdan belirgin derecede risk yarattığı veya yaratacağı kanaatine varılan, uyum sürecindeki bozulmanın ruhsal muayene bulguları ve/veya psikometrik değerlendirme ve/veya kıta işlevsellik belgeleri ile değerlendirildiği olgular. ” yer almaktadır.
