İmar affı, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesi kapsamında, ruhsatsız veya ruhsat ve eki şartlarına aykırı şekilde inşa edilmiş yapıların legal statüye kavuşturulması amacıyla getirilen bir düzenlemedir. Bu düzenleme, devlet ile vatandaş arasında “uzlaşma” sağlayarak, yapıları sistemde kayıtlı hale getirir ve hukuki güvenceye kavuşturur.
Yaygın olarak imar barışı veya kaçak yapıların kayıt altına alınması olarak da anılan bu sistem, kaçak, iskan belgesiz ya da mevzuata aykırı inşa edilen binaların yasal statü kazanmasını sağlar. Aynı zamanda yapı yasallaştırma işlevi de görerek, yapı sahiplerine mülkiyet haklarını kullanabilme imkânı sunar.
İmar Affı Nedir?
İmar affı, ruhsatsız, imar planına aykırı veya yapı ruhsatı olsa dahi projesine uygun inşa edilmemiş binaların hukuki statü kazanmasını sağlayan, geçici nitelikte bir düzenlemedir. Bu düzenleme ile yapı sahipleri, belirli bir başvuru süresi içinde müracaat ederek yapı kayıt belgesi alabilir ve bu belge sayesinde yapının yıkım veya para cezası riskinden korunabilir. Temel amaç, devlet ile vatandaş arasındaki imar kaynaklı uyuşmazlıkları sonlandırmak ve şehir planlamasında kayıt dışı yapıları kayıt altına almaktır.
Halk arasında imar barışı olarak bilinen bu uygulama, özellikle geçmiş yıllarda izinsiz olarak yapılmış ve tapu kayıtlarına işlenmemiş taşınmazların yasallaştırılmasına imkân verir. Böylece yapı sahipleri, mülkiyet hakkı konusunda daha güvenli bir pozisyona gelir ve binalarıyla ilgili resmi işlemlerini kolayca yapabilir. Bu kapsamda kaçak yapıların kayıt altına alınması da mümkün hale gelir.
İmar affı yalnızca belirli tarihlerde ve kanunla getirilen sürelerde uygulanır. Bu nedenle, “sürekli bir hak” değil, devletin belirli şartlar altında sunduğu geçici bir fırsattır. Uygulamanın detayları, hangi yapıların kapsama girdiği ve başvuru süreçleri ilgili yasa ve yönetmeliklerde açıkça belirlenir. Dolayısıyla vatandaşların başvuru süresi, kapsam şartları ve ödeme yükümlülükleri konusunda güncel bilgileri takip etmesi önemlidir.
İmar Barışına Nasıl Başvuru Yapılır ?
İmar affı kapsamında imar barışı başvuruları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının belirlediği kuruluşlar vasıtasıyla veya e-Devlet sistemi üzerinden yapılmaktadır. Başvuru yapabilmek için e-Devlet şifresine sahip olmak gerekir. Başvuru ekranına giriş yaptıktan sonra, yapı sahibinin kimlik bilgileri, yapının konumu, metrekaresi, yapı sınıfı ve diğer teknik bilgiler sisteme girilir. Bu aşamada beyan esas alınır; ancak yanlış beyanın tespiti halinde başvurunun geçersiz sayılacağı unutulmamalıdır.
Başvuruda en kritik adım, yapı için ödenecek kayıt bedelinin hesaplanmasıdır. Bu bedel, yapının bulunduğu arsa veya arazi değeri ile yapı maliyet bedelinin belirli oranlarda toplanması ile ortaya çıkar. Yapı kayıt belgesi ücreti, başvuru sırasında online olarak görülebilir ve ödeme, bankalar veya e-Devlet üzerinden yapılabilir. Ödemelerin tamamlanmaması halinde başvuru geçersiz sayılır ve imar affı avantajlarından yararlanılamaz.
Başvuru sürecinde, kaçak yapıların kayıt altına alınması için gerekli belgelerin eksiksiz ve doğru şekilde sisteme yüklenmesi gerekir. Başvuru onaylandıktan sonra sistem tarafından yapı kayıt belgesi verilir. Bu belge, yapının yıkımını ve idari para cezalarını önler, ayrıca mülkiyetle ilgili tapu işlemlerinin yapılabilmesini sağlar. Ancak bu belge, yapıyı tamamen imar planına uygun hale getirmez; yalnızca geçmişteki aykırılıkların affedilmesini sağlar.
Yapı Kayıt Belgesi Nedir, Ne İşe Yarar?
Yapı kayıt belgesi, imar affı kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılara verilen, bu yapıların yıkılmasını ve idari para cezası uygulanmasını engelleyen resmi bir belgedir. Bu belge, yapıların hukuki güvence altına alınmasını sağlar ve devlet kayıtlarına resmî olarak işlenmesine imkân verir. Ancak yapı kayıt belgesi, imar planına uygunluk anlamına gelmez; yalnızca geçmişteki aykırılıkların affedildiğini ve mevcut haliyle kullanılabileceğini gösterir.
İmar barışı kapsamında verilen bu belge, vatandaşların tapu işlemleri ve mülkiyet haklarını daha güvenli şekilde kullanabilmelerine yardımcı olur. Yapı kayıt belgesi sayesinde, tapuda cins değişikliği, kat mülkiyeti tesisi gibi işlemler yapılabilir. Özellikle kaçak yapıların kayıt altına alınması amacıyla düzenlenen bu belge, ekonomik değeri yüksek bir hukuki kazanım olarak görülmektedir.
Belgenin en önemli işlevlerinden biri, yapı sahibinin mülkiyet hakkını korumasıdır. Bu belge sayesinde, belediyeler veya diğer kamu kurumları tarafından yapılabilecek yıkım kararları ve idari para cezaları uygulanamaz. Ancak yapı kayıt belgesi, imar planı değişikliği veya yeni inşaat ruhsatı hakkı vermez. Dolayısıyla, imar affı başvurusu ile alınan bu belge, yalnızca mevcut yapının korunmasına ve yasallaştırılmasına yöneliktir.
Yapı Kayıt Belgesi Nasıl Alınır?
Yapı kayıt belgesinin nasıl alınacağı ile ilgili esaslar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar çerçevesinde belirlenmiştir. (Bu Usul ve Esaslar, 3194 sayılı İmar Kanununun geçici 16 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.) Buna göre ;
MADDE 4 – (1) Yapı Kayıt Belgesi 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için verilir. Yapı Kayıt Belgesi için müracaatın 31/10/2018 tarihine kadar yapılması ve Yapı Kayıt Belgesi bedelinin 31/12/2018 tarihine kadar ödenmesi gerekir. Başvuru ve ödeme süresini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(2) Yapı Kayıt Belgesi için yapı maliklerinden herhangi birisi veya vekili tarafından, e-Devlet üzerinden Yapı Kayıt Sistemindeki Yapı Kayıt Belgesi formunun doldurulması suretiyle müracaatta bulunulabileceği gibi kurum ve kuruluşlara başvurulmak suretiyle de müracaatta bulunulabilir.
(3) Müracaatın e-Devlet üzerinden yapılması durumunda, Yapı Kayıt Belgesi formunun eksiksiz olarak doldurulmasından ve Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılmasından sonra, Yapı Kayıt Sistemi tarafından oluşturulan Yapı Kayıt Belgesi talepte bulunan yapı sahibince e-Devlet üzerinden alınır.
(4) Müracaat kurum ve kuruluşlara yapılmış ise, Yapı Kayıt Belgesi formu müracaat sahibinin beyanına göre eksiksiz olarak doldurulur, Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılması sağlanır, Yapı Kayıt Belgesi formu sistem üzerinden onaylanmak üzere Müdürlüğe gönderilir ve formun Müdürlükçe onaylanmasından sonra bir örneği talepte bulunan yapı sahibine verilir.
(5) Yapı Kayıt Belgesi; yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılarda yapının tamamı için yapı kullanma izni bulunan yapılarda ise ruhsat ve eklerine aykırılık hangi bağımsız bölümde/bölümlerde yapılmış ise o bağımsız bölümler için ayrı ayrı veya yapının tamamı tek bir malike ait ise ve aykırılık bütün bağımsız bölümlerde yapılmış ise yapının tamamı için düzenlenir.
Yapı Kayıt Belgesi Bedeli ve Ödenmesi
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar çerçevesinde ;
MADDE 5 – (1) Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beş oranındadır. Yapı Kayıt Belgesi bedeli belirlenirken;
a) Yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri, ilgili belediyesinden temin edilen arsa ve arazi asgari metrekare birim değerleri esas alınmak suretiyle hesaplanır. Arsa emlak vergi değeri hesaplanırken;
1) Hazineye ve belediyelere ait taşınmazlar üzerinde inşa edilmiş yapılar için yapının oturum alanına karşılık gelen arsa payı üzerinden,
2) Parsel üzerinde birden fazla yapı bulunması durumunda, sadece Yapı Kayıt Belgesi müracaatında bulunulan yapıya isabet eden arsa payı üzerinden,
3) Hisseli taşınmazlarda, yapı malikine ait hisse oranı üzerinden, hesaplama yapılır.”
c) Yapı Kayıt Belgesi bedeli; yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri ile binanın toplam yapı alanı dikkate alınarak hesaplanacak yapı yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, yapının konut veya ticaret olarak tek kullanımlı veya karma kullanımlı olup olmadığı da gözetilerek ve karma kullanımlı yapılarda konut ve ticari olarak kullanılan alanların arsa oranları ayrı ayrı dikkate alınarak konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beş katsayısı ile çarpılması suretiyle belirlenir.
ç) İbadethaneler ile merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin ticari maksatla kullanılmayan yapıları için belge bedeli alınmaz.
(2) Yapı malikleri;
a) Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılardaki aykırılıklarda, birinci fıkranın (c) bendi uyarınca yapının tamamı için hesaplanan Yapı Kayıt Belgesi bedeline, kendi bağımsız bölümünün kullanım durumuna göre eşit olarak katılmak zorundadır. Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılardaki aykırılıklarda, Yapı Kayıt Belgesi bedelinin tamamı ödenmeden Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmez. Yapı Kayıt Belgesi bedelinin tamamını ödeyen yapı maliki genel hükümler çerçevesinde diğer yapı maliklerinden kendi paylarına düşen miktarı talep etme hakkına sahiptir.
b) Yapı kullanma izni bulunan yapılardaki aykırılıklarda, aykırılıktan dolayı meydana gelen alan da dâhil olmak üzere, kendi bağımsız bölümünün alanının, bağımsız bölümü ile aynı kullanıma sahip bölümlerin alanının toplamına oranının birinci fıkranın (c) bendi uyarınca kendi bağımsız bölümü ile aynı kullanıma sahip bölümler için hesaplanan Yapı Kayıt Belgesi bedeli ile çarpılması suretiyle hesap edilen bedeli ödemek zorundadır.
Yapı kullanma izni bulunan yapılardaki aykırılıklarda, aykırılık hangi bağımsız bölüm/bölümler ile ilgili ise o bölüm/bağımsız bölümlerin yapı maliklerinin, kendi bağımsız bölümleri için ödenmesi gereken bedeli ödemeleri durumunda aykırılığı olan bağımsız bölüm belirtilerek Yapı Kayıt Belgesi düzenlenir.
Bağımsız bölümünde aykırılık olmasına rağmen kendi bağımsız bölümüne düşen bedeli ödemeyen ve aykırılığı olan bağımsız bölümünü gösteren Yapı Kayıt Belgesi almayanlar aynı binada başka bir bağımsız bölüm için düzenlenen Yapı Kayıt Belgesinden faydalanmaz.
c) Yapı kullanma iznine göre tek bağımsız bölüm olarak kullanılan; alışveriş kompleksi, hastane, otel, fabrika, imalathane ve benzeri yapılardaki aykırılıklarda, yapı yaklaşık maliyet bedeli aykırılıktan dolayı meydana gelen alan üzerinden hesap edilir. Yapılan aykırılık neticesinde herhangi bir alan kazanılmamış ise veya kazanılan alan 1000 m2 ve/veya bu miktarın altında ise yapı yaklaşık maliyet bedeli 1000 m2’den hesap edilir.”
(3) Yapı Kayıt Belgesi bedeli, genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilmek üzere, Hazine ve Maliye Bakanlığının merkez muhasebe birimi hesabına yatırılır.
İmar Affından Yararlanabilecek Kişiler Kimlerdir?
İmar affı, belirli şartları taşıyan yapı sahiplerine yönelik bir düzenlemedir. İmar barışı kapsamında başvuru yapabilecek kişiler, yapı ruhsatı olmayan veya ruhsatına aykırı şekilde inşa edilmiş yapıları bulunan malik ya da hissedar durumundaki kişilerdir. Bu kişilerin başvuru sırasında taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkını belgelemeleri gerekir. Miras kalan, hisseli ya da paylı taşınmazlarda ise tüm maliklerin onayı alınarak başvuru yapılabilir.
Başvuru hakkı yalnızca konut sahipleriyle sınırlı değildir; işyeri, depo, tarım amaçlı yapılar gibi farklı kullanım amacına sahip taşınmazlar da imar affı kapsamında değerlendirilebilir. Önemli olan, yapının kanunda belirtilen tarih aralığında inşa edilmiş ve başvuru şartlarına uygun olmasıdır. Bu noktada, kaçak yapıların kayıt altına alınması amacıyla düzenleme yapılması, ticari işletmelerin de bu haklardan faydalanabilmesini sağlamaktadır.
Ayrıca, kooperatifler, şirketler ve kamu kurumları da, mülkiyetlerinde bulunan ve kanun kapsamına giren yapılar için yapı kayıt belgesi başvurusu yapabilir. Ancak her başvuruda olduğu gibi, başvuru sahibinin beyanlarının doğru ve belgelerinin eksiksiz olması zorunludur. Yanlış veya yanıltıcı beyan durumunda, alınan belge iptal edilir ve yapılan ödemeler iade edilmez. Bu nedenle, imar affı sürecinde hukuki danışmanlık almak, başvurunun reddedilmesini önlemek açısından önemlidir.
İmar Barışından Yararlanamayacak Yapılar
Her kaçak yapı imar affından yararlanamaz; bunun için bazı şartların sağlanması gerekir. Öncelikle, binanın 31 Aralık 2017 tarihinden önce inşa edilmiş olması zorunludur. Ayrıca, yapının inşa edildiği taşınmazın maliki ile yapının sahibi aynı kişi olmalıdır. İmar affı, Hazine’ye ait sosyal donatı alanları üzerinde bulunan yapılar için geçerli değildir. Boğaziçi sahil şeridinde yer alan yapılar da bu kapsamın dışında tutulur. Aynı şekilde, Tarihi Yarımada ile Sultanahmet-Süleymaniye çevresindeki yapılar imar affından yararlanamaz. Son olarak, Gelibolu tarihi alanında bulunan yapılar da bu düzenlemenin dışında bırakılmıştır.
Her ne kadar imar affı birçok yapı için yasal güvence sağlasa da, bazı yapı türleri bu düzenlemenin kapsamı dışında bırakılmıştır. Öncelikle, Boğaziçi Kanunu kapsamında koruma altında olan alanlar, sit alanları ve özel çevre koruma bölgelerinde inşa edilmiş ruhsatsız yapılar imar barışı başvurusu yapamaz. Bu alanlar, kültürel ve doğal mirasın korunması amacıyla özel mevzuata tabidir ve kaçak yapıların yasallaştırılması mümkün değildir.
Ayrıca, sosyal donatı alanları olarak planlanmış yerlerdeki (örneğin okul, hastane, park gibi kamuya ayrılmış alanlar) kaçak yapılar da imar affı kapsamına girmez. Yine, askeri yasak bölgelerde veya güvenlik açısından kritik alanlarda bulunan yapılar için yapı kayıt belgesi düzenlenmez. Bu kısıtlamalar, şehir planlamasının temel prensipleri ve kamu yararının korunması amacıyla getirilmiştir.
Bunun dışında, başvuru tarihinde inşaatı henüz tamamlanmamış olan yapılar, yani kaba inşaat seviyesini geçmemiş binalar da imar barışı düzenlemesinden yararlanamaz. Çünkü imar affı yalnızca mevcut ve kullanıma hazır yapılar için geçerlidir. Bu nedenle, başvuru yapmadan önce yapının fiziki durumu, konumu ve hukuki statüsü mutlaka incelenmelidir. Yanlış başvuru hem zaman hem de maddi kayıp anlamına gelir.
Ayrıca Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlarda bulunan yapılar da imar affından faydalanamayacaktır.
İmar Barışı Ne Zaman Çıktı?
Türkiye’deki ilk geniş kapsamlı imar affı uygulaması, 1984 yılında yürürlüğe giren 2981 sayılı “İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Hükümler Hakkında Kanun” ile başlamıştır. Bu kanun, imar mevzuatına aykırı şekilde inşa edilmiş gecekondu ve kaçak yapıların yasal statüye kavuşturulmasını hedeflemiş; 1980’lerde hız kazanan kentleşme süreci ve yaygınlaşan gecekondu olgusunun doğurduğu mülkiyet sorunlarına çözüm üretmeyi amaçlamıştır.
2981 sayılı düzenleme, Türkiye’de “ilk imar affı” olarak kabul edilmekte olup, sonraki yıllarda benzer nitelikte 20’nin üzerinde imar affı ve barışı düzenlemesi hayata geçirilmiştir. Bu sürecin son önemli örneği ise, 6 Haziran 2018 tarihinde yayımlanan ve “İmar Barışı” olarak adlandırılan yasa olmuştur. 24 Haziran 2018 genel seçimleri öncesinde yürürlüğe giren bu düzenleme, geçmişteki uygulamalara benzer şekilde ruhsatsız veya imar planına aykırı yapıların kayıt altına alınmasını sağlamıştır.
2025 İmar Affı Çıkacak Mı?
Vatandaşların en çok merak ettiği konulardan biri, 2025 yılında yeni bir imar affı düzenlemesinin gelip gelmeyeceğidir. İmar barışı gibi geniş kapsamlı bir düzenleme, geçmişte milyonlarca yapıyı kayıt altına almış ve mülkiyet sorunlarını çözmüştü. Ancak şu an için 2025 yılına ilişkin kesinleşmiş bir yasa veya resmi karar bulunmamaktadır. Bu nedenle, herhangi bir yeni düzenleme ancak TBMM tarafından çıkarılacak bir kanunla yürürlüğe girebilir.
Hükümetin gündeminde zaman zaman kaçak yapıların kayıt altına alınması yönünde yasal düzenleme hazırlıkları yer alsa da, bu süreçte kamuoyunun beklentileri ve imar planı disiplininin korunması dengeli şekilde değerlendirilmektedir. Geçmiş deneyimler, imar affı düzenlemelerinin özellikle seçim öncesi dönemlerde gündeme geldiğini gösterse de, bu her zaman kesin bir gösterge değildir.
Olası bir yapı kayıt belgesi düzenlemesi 2025’te gündeme gelirse, kapsama alınacak tarih, başvuru şartları, ücret oranları ve kapsam dışı bırakılacak yapılar yasa metninde net olarak belirtilecektir. Bu nedenle, resmi açıklamalar yapılmadan önce kesin bilgi vermek mümkün değildir. Vatandaşlarımız genelde internet ortamı üzerinden imar affı son dakika veya imar barışı son dakika, imar barışı çıktı mı gibi cümlelerle güncel gelişmeleri takip etmeye çalışmaktadır. Güncel gelişmeleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın duyurularından ve Resmî Gazeteden takip etmek gerekir. imar affı konusundaki son dakika haberleri, başvuru planı olanlar için kritik öneme sahiptir.
Yapı Kayıt Belgesi İle İlgili Merak Edilenler ?
Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların, Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlar Bakanlığa tahsis edilir. Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin 31/12/2019 tarihine kadar yapacakları satın alma talepleri üzerine taşınmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Bu durumda elde edilen gelirler bu maddenin ikinci fıkrasına göre genel bütçeye gelir kaydedilir.
Ayrıca bu gelirler hakkında 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin beşinci fıkrası, yapı ve tesisler hakkında ise onbirinci fıkrası hükmü uygulanmaz. (Ek cümleler:4/7/2019-7181/14 md.) Yapı kayıt belgesine konu taşınmaz için 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre tapu tahsis belgesi alınması ve bu belgeye esas arsa bedellerinin ödenmiş olması hâlinde bu madde uyarınca ayrıca satış bedeli alınmaz.
Yapı kayıt belgesi alınan taşınmazların satışa konu edilen kısımlarından yapı kayıt belgesi tarihi ile satış tarihi arasındaki dönem için ecrimisil alınmaz, tahakkuk ettirilen ecrimisiller terkin edilir, satış tarihi itibarıyla tahsil edilen ecrimisil tutarı satış bedelinden mahsup edilir, bu tutardan fazlası iade edilmez. (2)
Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların belediyelere ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bedeli ilgili belediyesine ödenmek kaydıyla taşınmazlar rayiç bedel üzerinden belediyelerce doğrudan satılır.
Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlarda bulunan yapılar ile Hazineye ait sosyal donatı için tahsisli araziler üzerinde bulunan yapılar bu madde hükümlerinden yararlandırılmaz.
Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerlidir. Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanır. Yapının depreme dayanıklılığı hususu malikin sorumluluğundadır.
Bu madde hükümleri, 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununda tanımlanan Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesi içinde ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alan ile İstanbul tarihi yarımada içinde ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanlarda ve ayrıca 19/6/2014 tarihli ve 6546 sayılı Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirlenmiş Tarihi Alanda uygulanmaz.
İmar Barışı Başvuru Ücreti Ne Kadar? Nasıl Hesaplanır?
İmar affı kapsamında imar barışı başvurularında ödenecek yapı kayıt bedeli, kanunla belirlenen formüle göre hesaplanır. Bu bedel; arsa veya arazi rayiç bedelinin %3’ü ile yapı yaklaşık maliyet bedelinin %3’ünün toplanması ile bulunur. Arsa rayiç bedeli, belediyelerden öğrenilebilir; yapı yaklaşık maliyet bedeli ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın her yıl yayımladığı birim fiyat cetvellerine göre belirlenir. Ayrıca ticarette % 5’i olacak şekilde belirlenir.
Örneğin, arsa rayiç bedeli 500.000 TL ve yapı yaklaşık maliyet bedeli 300.000 TL olan bir konut için hesaplama şu şekilde yapılır: Arsa rayiç bedelinin %3’ü 15.000 TL, yapı maliyet bedelinin %3’ü ise 9.000 TL’dir. Bu iki tutar toplandığında ödenecek yapı kayıt belgesi bedeli 24.000 TL olur. Bu ödeme yapılmadan başvuru tamamlanmış sayılmaz ve belge alınamaz.
Başvuru ücretinin doğru hesaplanması, hem kaçak yapıların kayıt altına alınması sürecinde hem de olası hukuki ihtilaflarda önemlidir. Yanlış beyan ile düşük bedel ödenmesi, başvurunun iptal edilmesine neden olabilir. Ayrıca, ödenen bedellerin iadesi mümkün olmadığından, başvuru öncesinde rayiç bedel ve yapı maliyet bilgilerini doğru şekilde tespit etmek gerekir. Bu nedenle, imar affı sürecinde uzman desteği almak hem maddi hem de hukuki açıdan avantaj sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
2025’te yeni bir imar affı olacak mı?
Şu an için 2025 yılına yönelik kesinleşmiş bir imar affı düzenlemesi bulunmamaktadır. Yeni bir imar barışı ancak TBMM tarafından çıkarılacak bir kanunla yürürlüğe girebilir. Güncel gelişmeler için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı açıklamaları ve Resmî Gazete takip edilmelidir.
Yapı kayıt belgesi almak için başvuru nereye yapılır?
Yapı kayıt belgesi başvuruları yalnızca e-Devlet üzerinden yapılır veya Başvuru formuna, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen kurumlar vasıtasıyla yapılır.
İmar barışı başvuru ücreti nasıl hesaplanır?
Başvuru ücreti, arsa rayiç bedelinin %3’ü ile yapı yaklaşık maliyet bedelinin %3’ünün toplanmasıyla bulunur. ( ticariler için bu oran yüzde 5 )
İmar affından kimler yararlanabilir?
İmar affı, mülkiyet hakkına sahip olan veya hissedar olan, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapı sahipleri tarafından kullanılabilir. Şirketler, kooperatifler başvuru yapabilir.
İmar affı tüm kaçak yapıları kapsar mı?
Hayır. Koruma alanlarında, sit bölgelerinde, sosyal donatı alanlarında ve askeri yasak bölgelerde bulunan yapılar kapsam dışıdır.
Yapı kayıt belgesi alınca ruhsat alabilir miyim?
Yapı kayıt belgesi sadece mevcut aykırılıkların affını sağlar. Yeni ruhsat veya imar planı değişikliği hakkı vermez.
Kaçak yapı affı en son ne zaman yapıldı?
En son imar barışı düzenlemesi 2018’de yürürlüğe girdi ve 2019’da sona erdi. Bu dönemde milyonlarca yapı kayıt altına alındı.
Kaç defa imar affı çıktı?
Türkiye’de imar affı ilk kez 1948’de uygulandı, ardından günümüze kadar doğrudan imar affına ilişkin 14 kanun, imar affı anlamına gelen 4 kanun ve imar affının sürelerinin uzatılmasına ilişkin 3 kanun çıkarıldı.
