Chargeback kuralı, kredi kartı sahiplerinin yapmış oldukları bir işlemle ilgili sorun yaşaması durumunda işlem ücretinin iadesini talep etmelerini yarayan mekanizmadır. Bu kural, tüketici haklarını korumayı amaçlayan uluslararası kredi kartı sistemleri tarafından ortaya konulmuş ve genellikle Visa, Mastercard ve American Express gibi kart şirketleri tarafından uygulanır.
Chargeback kuralı ( ters ibraz) , kart sahiplerinin yetkisiz işlemler, sahtekarlık, işlemin yanlış tutarda yapılması veya satıcının söz verdiği hizmet ya da ürünü teslim etmemesi gibi durumlarda zarar görenlerin haklarını aramaları için tüketici lehine geliştirilmiş bir yoldur. Chargeback kuralı, Özellikle online alışverişlerde yaşanabilecek sorunlara karşı etkin bir koruma sağlar.
Chargeback Kuralı ( Ters İbraz) Çerçevesinde İade Süreci
Chargeback süreci genellikle belirli adımlardan oluşur:
Tüketici veya kart sahibi, itiraz etmek istediği işlemle ilgili bankasına başvurur.
Banka, kart sahibinden işlemle ilgili bilgi ve kanıt talep eder.
Banka, talebi inceleyerek işlemin gerçekten itiraza uygun olup olmadığına karar verir. Gerekirse, satıcıdan ek belgeler ve dokümanlar istenir.
Banka, incelemesini tamamladıktan sonra başvurunun reddine veya kabulüne yönünde bir karar verir . Eğer kart sahibinin talebi haklı bulunursa, üret iadesi gerçekleştirilir. İtiraz reddedilirse, kart sahibi itirazını yeniden değerlendirmek üzere farklı yargı merciine taşıyabilir.
Chargeback ( Ters İbraz ) Kaç Günde Sonuçlanır ?
Süreç, hem kart sahibinin hem de satıcının haklarını dengede tutacak şekilde tasarlanmıştır ve genellikle 30 ila 90 gün arasında sonuçlanır.
Yargıtay 19. Hukuk dairesi 2016/1953E , 2017/2895K 10.04.2017 Tarihli Kararı
Davacı, ….. sitesinden toplam 11.900,48 TL tutarlı 2 ayrı alışveriş yaptığını, alışverişinde davalı banka tarafından verilmiş kredi kartını kullandığını, satın aldığı ürünlerin teslim edilmemesi üzerine davalı bankaya başvurarak Chargeback kuralı ( ters ibraz ) gereğince ödediği bedelin kredi kartına iadesini talep ettiğini ancak davalı bankanın haksız yere talebi reddettiğini ileri sürerek, 11.900,48 TL’nin yasal faiziyle iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, satım ilişkisinin tarafı olmayan müvekkili bankaya husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, yapılan yargılama ve benimsenen bilirkişi raporlarına göre, bankanın chargeback kuralını işletmesi gerekirken işletmeyerek kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, 8.898,03 TL ve 2.996,49 TL tutarlı alışveriş bedellerinin taksit ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 10/04/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Chargeback kuralı ( ters ibraz ) ile ilgili yargı mercilerinde çok sayıda dava görülmektedir. Yargıtay, bu davalarda genellikle kart sahibinin tüketici haklarını korumaya yönelik kararlar vermektedir. Özellikle kart sahibinin itiraz süreci içerisinde belgeleri eksiksiz sunması ve bankayla iletişimi sürdürmesi, hukuki olarak da çözümü kolaylaştırmaktadır.
Yargıtay’ın öne çıkan kararlarında, özellikle satıcının söz verdiği hizmeti ya da ürünü teslim etmediği durumlarda kart sahibinin lehine karar verildiği görülmüştür. Bu nedenle, chargeback sürecinde belgelerin eksiksiz ve zamanında sunulması kritik bir öneme sahiptir.
Chargeback Kuralı Hukuki Dayanak
Chargeback kuralı mekanizmasının hukuki dayanağı, uluslararası kredi kartı kuralları ve yerel tüketici koruma kanunlarına dayanmaktadır. Söz konusu kural çerçevesinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler, tüketicilerin bu haklardan faydalanabilmesi için önemli hukuki zemin sunar.
Ayrıca, kredi kartı şirketlerinin belirlediği global kurallar, bankaların ve tüketicilerin uyması gereken protokolleri belirler. Bu kurallar, hem tüketicinin hem de satıcının haklarını koruyacak bir çerçeve sunar.
Chargeback kuralı, tüketicilerin finansal işlemlerde yaşayabileceği sorunlara karşı çok yönlü bir koruma mekanizması sunar. Hem kart sahibi veya tüketiciye hem de satıcı tarafının haklarını dikkate alan bu sistem, güvenilir bir ticaret ortamı yaratılmasına katkı sağlar. Bahis chargeback dilekçe örneği ile ilgili detaylı bilgi için lütfen hukuk büromuzla iletişime geçiniz.
