YÖK Denklik Reddine İtiraz ve Dava Dilekçesi Örneği

Yurtdışında alınan diplomanın Türkiye’de geçerli olması için YÖK’e yapılan denklik başvurusu bazı durumlarda reddedilebilmektedir. Bu durumda adaylar, denklik reddi dava dilekçesi örneği üzerinden idari yargıya başvurarak hakkını arayabilir ve ayrıca YÖK denklik itiraz dilekçesi ile yeniden inceleme talebinde bulunabilir. Denklik reddi; hatalı değerlendirme, eğitim türünün yanlış sınıflandırılması veya eksik inceleme gibi hukuki sakatlıklar içeriyorsa, idare mahkemesinde dava açılarak işlem iptal ettirilebilir. Bu rehberde, denklik red kararına karşı izlenecek yol, itiraz süreci ve örnek dilekçe metinleri detaylı şekilde açıklanmaktadır.
Denklik Reddi Nedir?
Yurtdışında tamamlanan yükseköğretim programlarının Türkiye’de geçerli olabilmesi için Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) yapılan denklik başvurusu bazı durumlarda olumsuz sonuçlanabilmektedir. Bu duruma denklik reddi denir.
Denklik reddi; başvurunun eksik değerlendirilmesi, eğitim türünün yanlış sınıflandırılması, akademik içerik uyumsuzluğu veya belge doğrulama sorunları gibi gerekçelerle ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda adayın hukuki olarak iki temel hakkı bulunmaktadır:
- YÖK denklik reddine itiraz
- İdari yargıda denklik reddi davası açmak
Özellikle YÖK tarafından yapılan değerlendirmede, eğitimin gerçekte örgün olmasına rağmen hatalı şekilde “açık öğretim” veya “uzaktan eğitim” kapsamında sınıflandırılması gibi durumlarda, başvurucunun YÖK denklik itiraz dilekçesi sunarak süreci yeniden değerlendirilmesini sağlaması mümkündür.
Kısacası, denklik reddi nihai bir karar değildir; uygun hukuki yollar kullanıldığında, kararın düzeltilmesi ve denklik belgesinin alınması mümkündür.
YÖK Denklik Reddine Nasıl İtiraz Edilir?
YÖK tarafından verilen denklik red kararına karşı ilk başvuru yolu itiraz mekanizmasıdır. Bu aşamada aday, yapılan değerlendirmenin hatalı olduğunu, eğitimin niteliği, içeriği ve yönteminin yanlış yorumlandığını veya incelemenin eksik bırakıldığını belirterek yeniden inceleme talep eder.
İtiraz hakkı, denklik sürecinin en kritik aşamalarından biridir ve doğru hazırlanmış bir YÖK denklik itiraz dilekçesi, çoğu durumda yargıya gitmeden sorunun çözümlenmesini sağlayabilir.
İtiraz dilekçesinde özellikle şu hususlara yer verilmelidir:
- Eğitim türünün yanlış değerlendirilmesi (örneğin örgün eğitim alan adayın “açık öğretim” olarak değerlendirilmesi)
- Transkript ve ders içeriklerinin eksik incelenmesi
- Üniversitenin eğitim modeli hakkında yanlış bilgi/eksik bilgi
- Uluslararası anlaşmalar (özellikle Lizbon Sözleşmesi) gereğince bilimsel değerlendirme zorunluluğu
- Denklik reddi gerekçelerinin hukuka uygun olmadığına dair açıklamalar
Bu aşama, dava sürecine hazırlık açısından da önemlidir, çünkü idareye sunulan belgeler ve savunmalar sonradan mahkeme dosyasına da dayanak oluşturur.
Denklik İtiraz Süresi Kaç Gündür?
Denklik red kararına karşı 30 gün içinde itiraz edilmelidir. Bu süre, kararın bildirilmesinden itibaren işlemeye başlar.
Herhangi bir cevap verilmezse, belirli süre sonunda zımni ret oluşur ve bu durumda idari yargı yolu açılır. Zımni reddin oluşması, idare mahkemesinde denklik davası açılabilmesi için hukuki temel oluşturur.
İtiraz Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
- YÖK online başvuru sistemi üzerinden dilekçe
- Diploma ve transkript
- Ders içerikleri (gerekirse çeviri ile birlikte)
- Üniversitenin eğitim sistemini gösterir belgeler
- Gerekirse ilgili ülke makamlarından alınan resmi yazılar
- Önceki değerlendirme yazısı (ret gerekçesi)
Başvuru dosyasının güçlü hazırlanması, itiraz sonucunu doğrudan etkileyen faktördür. Bu nedenle sürecin disiplinli yönetilmesi ve belgelerin eksiksiz sunulması önemlidir.
Denklik Yeniden İnceleme Başvurusu
İtiraz aşamasının ardından YÖK tarafından verilen karar hâlen düzeltilmemişse, adayın başvurabileceği ikinci idari yol denklik yeniden inceleme talebidir. Bu süreç, özellikle yanlış değerlendirildiği düşünülen eğitim türü, ders içerikleri veya program yapısı hakkında yeni deliller ve resmi belgeler sunma fırsatı sağlar.
Yeniden inceleme başvurusu;
- Eğitim kurumunun resmi açıklamaları
- Transkriptte yer alan ders içeriklerinin ayrıntılı sunumu
- Eğitim sürecinin yüz yüze, karma veya özel sistem olduğunu gösteren belgeler
- Uluslararası tanıma anlaşmalarına atıflar
ile desteklendiğinde başarı şansı önemli ölçüde artmaktadır.
Bu aşama, denklik reddi dava dilekçesi örneği kısmında da görüleceği üzere, ileride açılacak davaya da doğrudan katkı sağlar; çünkü mahkeme, kişinin idari başvuruları tüketip tüketmediğini ve idarenin değerlendirmesindeki eksiklikleri inceleyecektir.

Denklik Red Kararına Karşı Dava Açma
Eğer hem itiraz hem yeniden inceleme sonucunda olumsuz karar alınmışsa veya idarece belirlenen sürede cevap verilmemişse, artık idari yargı yoluna başvurulabilir.
Yabancı diploma sahipleri bu aşamada, idare mahkemesinde denklik davası açarak ret işleminin iptalini talep ederler.
Bu dava, genellikle şu iddialara dayanır:
- YÖK’ün eksik inceleme yapması
- Eğitim türünün objektif olarak araştırılmaması
- Transkript ve müfredatın değerlendirilmemesi
- Uluslararası tanıma ilkelerinin ihlali
- Lizbon Sözleşmesi’nin uygulanmaması
- Programın gerçekte örgün/eşdeğer olmasına rağmen aksi kabul edilmesi
Aday, davada yürütmenin durdurulmasını da talep edebilir. Özellikle mesleğe başlama zorunluluğu bulunan sağlık, hukuk ve mühendislik gibi alanlarda bu talep, hak kaybını önlemek için önemlidir.
Yetkili Mahkeme
- Denklik davaları İdare Mahkemelerinde açılır.
Dava Açma Süresi
- Ret kararının tebliğinden itibaren 60 gündür.
Denklik Reddi Dava Dilekçesi Örneği
YÖK tarafından verilen denklik reddi kararına itiraz edilmesine rağmen olumlu sonuç alınamayan durumlarda, idari yargı yoluna başvurularak işlemin iptali talep edilebilir. Bu aşamada denklik reddi dava dilekçesi örneği, sürecin başarılı ilerlemesi açısından kritik öneme sahiptir.
Aşağıda, akademik ve hukuki çerçevede hazırlanmış, denklik reddi dava dilekçesi örneği yer almaktadır. Bu dilekçe taslağı, YÖK denklik itiraz dilekçesi sonrasında dava açmayı düşünen adaylara rehber niteliğindedir.
ANKARA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
DAVACI :
VEKİL :
DAVALI : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK)
KONU : Müvekkilin yurtdışında aldığı diplomaya ilişkin denklik başvurusunun reddine yönelik idari işlemin iptali istemidir.
OLAYLAR VE GEREKÇELER
- Müvekkil, yurtdışında yer alan bir yükseköğretim kurumundan (U-01) lisans düzeyinde öğretim görmüş ve mezun olmuştur. Mezuniyete ilişkin diploma ve transkriptleri ile birlikte denklik başvurusu yapılmıştır.
- Davalı idare, yapılan inceleme sonucunda müvekkilin eğitimini “açık öğretim”/devam zorunluluğu bulunmayan bir sistemde aldığı gerekçesiyle başvuruyu reddetmiştir. Reddedilen kararda, başvurunun inceleme usul ve esaslarına aykırı olarak, ilgili eğitim türünün değerlendirilmesi bakımından yeterli araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır.
- Oysa U-01 nezdinde uygulanan eğitim modeli, ülkesine özgü olarak “tam zamanlı”, “yarı zamanlı” ve “uzaktan” şeklinde sınıflandırılmakta; bu sınıflandırma, ülkemizdeki tanım kalıplarıyla birebir örtüşmemektedir. Müvekkil fiilen yüz yüze derslere katılmış, sınavlara bizzat girmiş ve eğitimini öğretim elemanlarıyla etkileşim halinde almıştır. Diploma ve transkript içeriklerinden de eğitimin eğitim-öğretim süreci bakımından örgün niteliğe yakın olduğu anlaşılmaktadır.
- Denklik değerlendirmesinde, ilgili Yönetmelik’in tanımlar kısmında açıkça yer alan “açık öğretim”, “uzaktan öğretim” ve “dışarıdan eğitim” tanımlarına dayanılarak, somut olguya uygun belirleme yapılması gerekir. Ancak davalı idare, müvekkilin eğitim sisteminin yerel özelliklerini araştırmaksızın genel ve soyut bir değerlendirme ile doğrudan “açık öğretim” kapsamında kabul ederek ret işlemi tesis etmiştir. Bu yaklaşım, usul ve esas yönünden eksik ve hatalıdır.
- Yönetmelikte düzenlenmeyen veya ülkesine özgü bir eğitim modelinin, hiçbir inceleme yapmadan “açık öğretim” veya “devamsız eğitim” kapsamında değerlendirilmesi hukuka aykırıdır. İnceleme sürecinde; öğrenim kurumundan bilgi alınması, transkript ve ders içeriklerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi, ayrıca gerekli hâllerde ilgili ülke makamlarından açıklama talep edilmesi gerekirken bu araştırmalar yapılmamıştır.
- Avrupa Bölgesinde yükseköğretim belgelerinin tanınmasına ilişkin uluslararası düzenlemeler ve iç hukuktaki üst normlar bağlamında (anayasal hükümlere ve uluslararası antlaşmalara uygun şekilde), denklik değerlendirmesi yaparken “önemli farklılık” olup olmadığı bilimsel kritere göre tespit edilmelidir. Müvekkilin diploma ve transkripti ile ülkemizdeki ilgili programların öğretim içerikleri karşılaştırıldığında önemli farklılık oluşturan bir husus bulunmamaktadır; dolayısıyla idarenin doğrudan ret kararı yerine, öncelikle alternatif düzenlemeler ve bilimsel değerlendirmeye dayalı işlemler tesis etmesi gerekirdi.
- İdare, dosya kapsamına dayanarak somut ve yeterli bir tespit ortaya koyamamaktadır. Bu eksiklik ve araştırma yapılmaması nedeniyle tesis edilen ret işlemi hukuka aykırıdır.
ADLİ YARDIM TALEBİ
- Müvekkil, denklik başvurusunun reddi nedeniyle mesleğini icra edememekte ve ekonomik durum itibarıyla dava giderlerini tek başına karşılayamayacak durumdadır. Bu nedenle davanın adli yardım kapsamında kabul edilmesi gerekmektedir.
HUKUKİ NEDENLER: İlgili mevzuat hükümleri ve genel idare hukuku ilkeleri ile birlikte; Yükseköğretim Kanunu ve Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği hükümleri.
DELİLLER: Müvekkilin diploma ve transkripti, öğrenim görülmüş kurumun (U-01) mevzuat/öğretim programı bilgileri, gerekirse ilgili kurum yazışmaları, tanık beyanları, uzman raporları ve diğer her türlü yasal delil davaya sunulacaktır.
SONUÇ ve TALEP
Yukarıda açıklanan nedenlerle; dava konusu edilen denklik başvurusunun reddine ilişkin idari işlemin;
- Usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle İPTALİNE,
- Dava sırasında yapılan yargılama giderleri ile varsa vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesine,
- Müvekkilin adli yardım talebinin kabulüne,
karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim.
EKLER: (Diploma, transkript, ilgili öğrenim kurumuna ait bilgilendirici belgeler, gerekli gördüğümüz uzman/görüş yazıları ve diğer deliller
Davacı Vekili
Denklik Reddi Sürecinde Sık Yapılan Hatalar
Denklik sürecinde adayların yaptığı bazı yaygın hatalar, hak kaybına ve sürecin uzamasına neden olabilmektedir. Özellikle YÖK denklik itiraz dilekçesi ve dava aşamasında bu hatalardan kaçınmak büyük önem taşır.
Doğrudan ikinci başvuru yapmak
Birçok aday, ret kararı sonrası yeniden sistem üzerinden başvuru yaparak sorunu çözmeye çalışır. Oysa tekrar başvurmak çözüm değildir; hukuki süreç, itiraz → yeniden inceleme → dava sırasıyla yürütülmelidir.
İtiraz süresini kaçırmak
İtiraz süresi 30 gündür. Bu süre kaçırılırsa red kararı kesinleşir ve sadece dava yolu kalır.
Eksik veya yetersiz dilekçe
Süreci etkileyen en önemli hatalardan biri,
- Öğrenim modeli,
- Ders içerikleri,
- Programtürü
gibi noktalara dayanmayan genel geçer dilekçe sunulmasıdır.
Yetersiz açıklamalar, denklik reddi dava dilekçesi örneği ile karşılaştırıldığında başarı şansını ciddi oranda düşürür.
Belge sunmamak / yanlış belge sunmak
Açık öğretim – örgün eğitim tartışmalarında en kritik husus, somut belge ve kanıt sunmaktır.
Özellikle şunlar çok önemlidir:
- Ders saat çizelgesi
- Sınav katılım belgeleri
- Üniversitenin eğitim modeli açıklaması
- Ders içerikleri (syllabus)
Yalnızca “ben örgün okudum” demek
İddia tek başına yeterli değildir. YÖK ve mahkemeler belgeye dayalı değerlendirme yapar.
Denklik Davası Ne Kadar Sürer?
Denklik davasının süresi, mahkemenin iş yüküne ve dosyanın kapsamına bağlı olarak değişmekle birlikte, genel uygulamada:
| Süreç | Ortalama Zaman |
| İtiraz değerlendirmesi | 1–3 ay |
| Zımni ret oluşumu | 30 gün |
| İdare mahkemesi davası | 6–12 ay |
| İstinaf (gerekirse) | 6–8 ay |
Yürütmeyi durdurma talebi yapılan dosyalarda, mesleğe başlama ihtiyacı varsa, geçici koruma kararı daha kısa sürede alınabilir.
Hukuki süreci hızlandırmak için:
- Eksiksiz belge sunmak
- Üniversitenin eğitim sistemine dair resmi açıklamalar eklemek
- Program içeriklerini detaylı dosyalamak
Sıkça Sorulan Sorular
Denklik reddine nasıl itiraz edilir?
YÖK sisteminden dilekçe + delil sunularak 30 gün içinde itiraz edilir.
Denklik itirazı reddedilirse ne olur?
Yeniden inceleme talebi yapılır, ardından idare mahkemesinde denklik davası açılır.
Dava nereye açılır?
Yetkili mahkeme: İdare Mahkemeleri
Denklik davasında yürütmeyi durdurma olur mu?
Evet. Özellikle sağlık, hukuk, mühendislik gibi mesleklerde sık görülür.
Denklik davasında süreç ne kadar sürer?
Genel olarak 6–12 ay arası, durumuna göre değişebilir.
Denklik itiraz dava için için avukat şart mı?
Zorunlu değil ancak hukuki hata riski nedeniyle tavsiye edilir.
Detaylı bilgi için Yükseköğretim Hukuku Avukatı İle İletişime Geçiniz.
SIRADAKİ MAKALEMİZ :






