Aşağıdaki karar, Ukrayna’da eğitim gören öğrencilerin pandemi ve Ukrayna-Rusya Savaşı dönemindeki uzaktan eğitim süreçlerinin dikkate alınmaksızın verilen denklik reddi işlemlerinin hukuka aykırı sayılabileceğine işaret etmektedir.
Danıştay, olağanüstü koşulların eğitim sürecine etkisinin somut olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, sadece fiziki bulunma süresine dayanılarak denklik reddi yapılamayacağına hükmetmiştir. Bu kapsamda karar, özellikle Ukrayna denklik iptali süreçlerinde savaş ve pandemi gibi olağanüstü koşulların göz ardı edilmesinin hukuka aykırılık oluşturacağını ortaya koymaktadır. Bu içtihat, özellikle savaş ve pandemi koşullarında eğitim alan öğrenciler için emsal nitelikte olup, eksik inceleme ile verilen YÖK denklik kararlarının iptal edilebileceğine güçlü bir örnek teşkil etmektedir.
Ukrayna Denklik İptali – Emsal Karar
Danıştay 8. Dairesi 2024/6749E, 2025/5074
Dava konusu istem: Ukrayna Kharkiv O.M. Beketov Ulusal Kentsel Ekonomi Üniversitesi Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü’nden mezun olan davacı tarafından, diplomasına denklik verilmesi talepli başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin… tarih ve E:… K:… sayılı kararında; davacının Kharkiv National University of Civil Engineering and Architecture Üniversitesi Mimarlık Bölümünde 2018-2023 yılları arasında öğrenim gördüğü, Ukrayna’da bu süreler arasındaki dönemde toplam 100 gün bulunarak okula devam ettiği düşünülse bile, ülkemiz üniversitelerindeki her dönem için ortalama 70 iş günü eğitim süresi yönündeki genel uygulama dikkate alındığında toplam 100 günlük yurt dışı kalış süresinin makul sayılabilecek bir süre olmadığı, yurt dışındaki kalış süresi dikkate alınarak Mimarlık alanındaki eğitim kazanımlarını elde edebilmesi için eğitime devam süresinin yetersiz olduğundan bahisle diplomasına denklik belgesi verilmesine ilişkin başvurusunun reddi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı Kanun’un 17. maddesi uyarınca duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; davacının Ukrayna Kharkiv O.M. Beketov Ulusal Kentsel Ekonomi Üniversitesi Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü’ne 18/09/2018 tarihinde kayıt yaptırdığı, 30/06/2023 tarihinde mezun olduğu, denklik başvurusunun reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
05/12/2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği’nin “Mezuniyet tanıma belgesi ve diploma denklik belgesi başvurularının incelenmesi sonucu yapılacak işlemler” başlıklı 7. maddesinin 6. fıkrasının (d) bendinde; “Öğrenim süresince kullanılan pasaportun/pasaportların ve il emniyet müdürlüğünden alınan giriş-çıkış dökümünün incelenmesi sonucunda öğrenim görülen ülkedeki bulunma süresinde eksiklik tespit edilenlerin başvuruları reddedilir.
Öğrenime devam süresinin tespitinde Türkiye’deki ilgili yükseköğretim mevzuatı esas alınır. Bu süre her bir eğitim ve öğretim dönemi için %70’ten az olamaz, eğitim ve öğretim faaliyetleri dışındaki süreler hesaplamaya dahil edilmez. Ön lisans eğitimini Türkiye’de tamamlayan ve ön lisans derslerini saydırarak yurtdışında lisans eğitimini tamamlayanlar için Bilim Alanı Danışma Komisyonu, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesindeki (TYÇ) kazanımları ve ilgili programın Türkiye’deki ilgili mevzuat ve program kazanımlarını dikkate alarak inceleme yapar.” hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; davacı hakkında 2018-2023 yılları arasında toplam 100 gün ilgili ülkede kaldığından bahisle denklik başvurusunun reddine karar verilmiş ise de, davacının öğrenim gördüğü sürenin bir kısmının Covid-19 pandemisine denk geldiği, 24/02/2022 tarihinde Rusya-Ukrayna Savaşının başladığı anlaşılmakla birlikte, hem dava dilekçesinin ekinde hem de savunma dilekçesinin ekinde yer alan ;
Ukrayna Kharkiv O.M. Beketov Ulusal Kentsel Ekonomi Üniversitesi’nin… tarih ve … sayılı yazısında, 12 Mart-3 Nisan 2020 tarihleri arasındaki dönemde, 4 Nisan-24 Nisan 2020 tarihleri arasındaki dönemde, 25 Nisan-11 Mayıs 2020, 12 Mayıs-22 Mayıs 2020, 23 Mayıs-22 Haziran 2020, 1 Nisan 2021 tarihinden 30 Haziran 2021 tarihine kadar derslerin uzaktan (çevrimiçi) gerçekleştirildiği, 31 Ağustos-31 Ekim 2020, 31 Ekim-31 Mart 2021 ile 1 Aralık tarihleri arasındaki dönemde Eylül 2021-23 Şubat 2022 tarihine kadar eğitimin karma (dersler çevrimiçi, yüz yüze uygulamalı/laboratuvar derslerinin) gerçekleştirildiği,
24/02/2022 tarihinden günümüze kadar uzaktan çalışmanın gerçekleştirildiğinin bildirildiği, dava dosyasında bulunan İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Göçmen Kaçakçığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Daire Başkanlığından alınan Yurda Giriş-Çıkış Belgesinde davacının 29/08/2018-30/01/2019, 16/02/2019-21/06/2019, 05/09/2019-09/12/2019, 15/02/2020-16/03/2020, 21/09/2020-30/09/2020, 27/09/2021-11/10/2021, 04/02/2022-13/02/2022, 31/07/2023-11/08/2023 tarihleri arasında yurt dışı giriş-çıkış kayıtlarının bulunduğu görülmektedir.
Bu durumda; davalı idarece, davacının eğitim gördüğü 18/09/2018-30/06/2023 tarihleri arasında Covid-19 pandemisi ve Rusya-Ukrayna Savaşı dikkate alınarak, davacının yurt dışı giriş çıkış kayıtları ile giriş çıkış yaptığı ülkeler araştırılarak bir işlem tesis edilmesi gerekirken, eksik inceleme üzerine tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk, aksi yöndeki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
- 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
- … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K… sayılı kararının BOZULMASINA,
- Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
- Kesin olarak 27/05/2025 tarihinde oybirliği ile karar verildi.”
SIRADAKİ MAKALEMİZ :
