Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu ; Cumhurbaşkanına, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat edilmesi veya sövmek suretiyle cumhurbaşkanının onur, şeref ve saygınlığına saldırılması durumunda TCK madde 125 de düzenleme alanı bulan bir suç tipidir.
Cumhurbaşkanına Hakaret
Hakaret suçu genel olarak, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu m.125’te düzenlenme alanı bulmuştur. İlgili düzenlemeye göre;
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Genel hakaret suçunda (m.125) mağdur herhangi biri olabilir. Bununla birlikte hakaretin yöneldiği kişinin cumhurbaşkanı olması halinde farklı bir suç tipi oluşur. Oluşan bu suç tipi, “Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar” kısmında düzenlenmiştir. Kanun koyucu, cumhurbaşkanına hakaret suçunda, genel hakaret suçuna nazaran daha fazla ceza öngörmüştür.
“Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
TCK 299 –Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nasıl Oluşur?
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun meydana gelebilmesi için genel hakaret suçunun (TCK m.125) tanımında yer alan hakaretin gerçekleşmesi gerekmektedir. Nitekim cumhurbaşkanına hakaret suçunu ele alan madde hükmünde suça konu hakaret için özel bir şekil veya eylem belirtilmemiştir.
Suça konu hakaretten söz edebilmemiz için iki eylemden birinin bulunması gerekmektedir.
İsnat Etmek
Cumhurbaşkanına onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat edilmesi halinde Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu meydana gelmiş olur. Görüldüğü üzere her somut bir fiil veya olgu isnadı, suçun oluşması için yeterli değil, ayrıca bu isnadın cumhurbaşkanının şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte olması gerekmektedir.
Sövmek
Sövmek sureti ile cumhurbaşkanının onur, şeref ve saygınlığına saldırılması halinde “Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu” meydana gelmiş olur.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nasıl Şikayet Edilir?
Cumhurbaşkanına hakaret suçu, kovuşturması şikayete bağlı suçlardan değildir. Bununla birlikte cumhurbaşkanına hakaret edilmesi halinde vatandaşlardan biri, dava zamanaşımı süresi içinde CİMER’e ya da Emniyet’e başvurup şikayette bulunabilir.
“Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.” (TCK m.299/3)
Kanunda da ifade edildiği üzere bu suçtan dolayı kovuşturma yapılabilmesi için Adalet Bakanının izni gereklidir. Başka bir deyişle kovuşturmanın yapılabilmesi için şikayeti izleyen sürede savcının iddianame düzenlemesi yeterli değil, ayrıca Adalet Bakanının izni de gereklidir.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Cezası Ne Kadar?
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun temel cezası, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası olarak düzenlenmiştir. Ceza miktarının tayininde; hakaretin yoğunluğu, hakaretin gerçekleştirilme şekli gibi hususlar esas alınır.
Bununla birlikte cumhurbaşkanına hakaret suçunun alenen işlenmesi halinde verilecek ceza 1/6 oranında arttırılır. (TCK m.299/2)
Cumhurbaşkanına Hakaret Para Cezasına Çevrilir mi?
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu neticesinde mahkemece hükmolunan hapis cezası, gerekli koşulları taşıdığı takdirde adli para cezasına çevrilebilir.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçundan ötürü verilecek hapis cezasının adli para cezasına çevrilebilmesi için hükmolunan hapis cezasının 5 günden az ve 730 günden fazla olmaması gerekmektedir.
En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir. (TCK m.52/2)
Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir. (TCK m.52/4)
Sık Sorulanlar
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Kimler Tarafından İşlenebilir?
Cumhurbaşkanına Hakaret suçu, herkes tarafından işlenebilir.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
Cumhurbaşkanına Hakaret suçunun cezası temel olarak “1 yıldan 4 yıla kadar Hapis Cezası” olarak düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun alenen işlenmesi halinde verilecek ceza 1/6 oranında arttırılır.
Bununla birlikte suçun işleniş biçimine, nitelikli hallerin varlığına ve hakimin takdir yetkisine göre söz konusu cezanın miktarı azalabilir veya artabilir.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Hangi Mahkemede Görülür?
Cumhurbaşkanına Hakaret suçuna bakmakla görervli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Yargılaması Ne Kadar Sürer?
Cumhurbaşkanına Hakaret suçuna ilişkin yargılama; sanıkların, tanıkların, delillerin sayısına ve mahkemenin iş yüküne bağlı olarak değişmekle birlikte ortalama olarak 2 yıl sürmektedir.
Sıradaki Makalemiz:Ankara Kira Avukatı
