Ceza Puanı Nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden Ayırma Cezası
Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezası 6143 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu m.21’de hükme bağlanmıştır. İlgili maddede belli hallerde Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezası verileceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. Ceza puanı sistemi sözleşmeli subay ve astsubaylar hariç; astsubay, subay ve uzman jandarmalar hakkında ayırma cezası vermek için kullanılan bir sistemdir.
Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezası, ilgili silahlı kuvvetler mensubunun disiplinsizliği alışkanlık haline getirmiş olduğu kabul edilerek verilen bir cezadır. Ceza sonucunda ilgili silahlı kuvvetler mensubu Türk Silahlı Kuvvetler ’deki görevinden ayrılarak mesleğini bırakır. Pek tabii ki bu işlem de ilgili ve yetkili makamca tesis edilen bir idari işlem olduğu için bu işleme karşı da idare mahkemelerinde iptal davası açılabilecektir.
Silahlı Kuvvetlerde Ceza Puanı Sistemi
Silahlı Kuvvetleri mensuplarına uygulanan ceza puanı sistemi Ek oluşturulmak suretiyle belirlenmiştir. Buna göre Silahlı Kuvvetler bakımından ceza puanı sistemi aşağıdaki gibi listelenebilir:
| CEZANIN CİNSİ | CEZA PUANI |
| Uyarma | 1 |
| Kınama | 1,5 |
| Hizmete kısmi süreli devam | 2 |
| Aylıktan kesme | 3 |
| Hizmet yerini terk etmeme (Disiplin amiri tarafından verilen) | 3,5 |
| Hizmet yerini terk etmeme (Disiplin kurulu tarafından verilen) | 4,5 |
| Oda hapsi (Disiplin amiri tarafından verilen) | 4 |
| Oda hapsi (Disiplin kurulu tarafından verilen) | 4,5 |
Disiplin ceza puanına bağlı olarak Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası verilmesine ilişkin ceza puanlarının hesaplanmasında, ceza miktarına bakılmaksızın ceza cinsinin karşılığındaki puan esas alınır. Örneğin, işlenen bir disiplinsizlik nedeniyle hizmete kısmi süreli devam cezası verilmesi durumunda ceza miktarının bir gün ya da 10 gün olmasına bakılmaksızın 2 ceza puanı uygulanır. Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren durumun oluştuğunun disiplin amirleri tarafından tespit edilmesinden itibaren bir yıl ve her halde disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren beş yıl geçtikten sonra aynı sebeple yüksek disiplin kurulu tarafından ayırma cezası verilemez.
Ceza Puanına Bağlı Olarak Ayırma Cezası Verilmesi
Ceza puanına bağlı olarak ayırma cezası verilmesi, yukarıda da ifade edildiği üzere ilgili Silahlı Kuvvetler mensubu kişinin disiplinsizliği alışkanlık haline getirmiş olduğu kabul edilerek uygulanmaktadır. Aşağıdaki iki hal bakımından ceza puanına bağlı olarak ayırma cezası verilmesi mümkündür:
- En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son bir yıl içinde on sekiz disiplin cezası puanı veya en az iki farklı disiplin amirinden toplam on iki defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
- En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son beş yıl içinde otuz beş disiplin cezası puanı veya en az iki farklı disiplin amirinden toplam yirmi beş defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
Bu iki halden birinin mevcut olması halinde ceza puanına bağlı olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma cezası verilebilir. İlgili ceza astsubay, subay ve uzman jandarma rütbesine sahip silahlı kuvvetler mensupları açısından geçerli olacak bir disiplin cezasıdır.
Ceza Puanı Nedeniyle Ayırma Cezasının Uygulanması
Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetler mensubu kişinin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma cezası alması durumunda öncelikle bilinmelidir ki bu cezayı Yüksek Disiplin Kurulu verir. Bu ayırma kararı duruma göre Bakan yahut ilgili kuvvet komutanı tarafından uygulanır. Tebligat Kanunu hükümlerince de hakkında uygulanan kişiye tebliğ edilir.
Bunlara ek olarak Yüksek Disiplin Kurulu soruşturmayı yapmasının ardından Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasına yer olmadığına dair karar da verebilecektir. Bu kararın verilmesi durumunda kişinin Silahlı Kuvvetlerden ayrılmasına gerek kalmayacaktır. Bu kararın ardından şayet ilgili askeri personel başka bir disiplin cezası alır ve puanı değişirse hakkında yeniden bir soruşturma dosyası açılır. Diğer bir ifadeyle ceza verilmeyen dosya esas alınarak kişi hakkında soruşturma yürütülmez, yeni bir dosya açılır.
Ceza Puanı Nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden Ayırma Cezasının Dışında Başkaca Ceza Verebilir Mi ?
Yüksek disiplin kurulu 2017 yılında yapılan değişiklik ile ceza puanı ile silahlı kuvvetlerden ayırma cezasının dışında resen karar alarak başkaca kararlar da verebilir. Yüksek Disiplin Kurulu Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezasının dışında başkaca ceza verebilmesi için verilen disiplin cezalarında esasa ve usule ilişkin eksikliklerin bulunduğunu tespit etmesi veya keyfi olarak ceza verildiği tespit edilmesi durumunda aşağıda belirttiğimiz üzere başkaca kararlar verilebilir. Söz konusu husus Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezasını düzenleyen 6143 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunun 21. Maddesinin 3. Fıkrasında;
”Disiplin ceza puanına bağlı olarak ayırma cezası verilmesi istemiyle gelen dosyaların incelenmesi sonucunda yüksek disiplin kurulunca, cezaların usulüne uygun verilmediğine veya ceza tayininde objektiflikten uzaklaşıldığına kanaat getirilirse verilen cezaların tamamının veya bir kısmının kaldırılmasına yahut personelin görev yerinin değiştirilmesine ve durumunun bir yıllık deneme süresi sonunda yeniden incelenmesine karar verilir’’ şeklinde düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeye göre Yüksek Disiplin Kurulu Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezasının dışında
- Cezalardan bir kısmını veya tamamını kaldırabilir
- Silahlı kuvvetler personelinin görev yeri değişikliği yapılmasına karar verebilir
- Deneme süresine tabi tutabilir. Deneme süresi 1 yılı geçemez
Ceza Puanı Nedeniyle Ayırma Cezasının Sonuçları
Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezasının bazı sonuçları mevcuttur. Buna göre hakkında Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezası verilen askeri personel hakkında aşağıdaki sonuçlar doğar:
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası alanlar, seferberlik ve savaş hâlleri haricinde Türk Silahlı Kuvvetlerinde herhangi bir şekilde görev alamazlar. Ancak, Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası alan yedek subaylar, ilgili Kanunlara göre belirlenecek kalan askerlik hizmetlerini er rütbesi ile tamamlarlar.
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası verilen diğer personelin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesi veya sözleşmesinin feshi işlemleri, tabi oldukları mevzuata uygun olarak yerine getirilir.
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası verilmesi kararlarının yerine getirilmesinin sonraya bırakılmasına karar verilemez.
Ceza Puanı Nedeniyle Tsk’dan Ayırma İptal Davası
Ceza puanı nedeniyle silahlı kuvvetlerden ayırma cezası askeri personel hakkında uygulanacak olan bir disiplin cezasıdır. Her disiplin cezasında olduğu gibi bu disiplin cezasında da yetkili idari makamın tesis ettiği bir idari işlem söz konusudur. İdari işlemlerin iptal davasına konu edilebilmesi imkânı mevcut olduğundan ceza puanı nedeniyle TSK’dan ayırma cezasının da iptal davasına konu edilebilmesi mümkündür. Yüksek disiplin kurulu kararı ile ceza puanı nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma cezası verilenler kararın kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde idare mahkemelerinde dava açması gerekmektedir.
Ceza Puanı Nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden Ayırma Cezası İptal Davası Gerekçeleri
Disiplin cezası tipik bir idari işlem olması vesilesiyle yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarına sahip olmak zorundadır. Bu unsurların herhangi birinde sakatlık olması durumunda ilgili idari işlem hukuka açıkça aykırı hale gelir ve iptal davasına konu edilebilir. Sözgelimi Yüksek Disiplin Kurulunca verilmesi gereken bu disiplin cezası komutan tarafından verilirse disiplin cezası şeklindeki idari işlemin yetki unsuru sakat olur. Bu sakatlıktan dolayı da ilgili idari işlem hukuka aykırı hale gelir. Yine aynı şekilde savunması alınmadan hakkında ceza puanı nedeniyle TSK’dan ayırma disiplin cezası verilen kişi örneğinde de idari işlemin şekil unsurunda sakatlık mevcuttur ve bu nedenle hukuka aykırı durumdadır.
Ayrıca ceza puanlarının oluşmasına neden olan disiplin cezaları usulüne uygun bir şekilde silahlı kuvvetler mensubuna tebliğ edilmemiş olabilir. İş bu sebeple söz konusu disiplin cezası iptal edilebilir hale gelmektedir ve ceza puanı nedeniyle TSK’dan ayırma disiplin cezası verilebilmesi için yeterli ceza puanı toplamı meydana gelmediğinden ayırma şeklindeki disiplin cezası uygulanamamaktadır.
İşte bu durumlardan (sakatlıklardan) birinin idari işlem şeklinde tesis edilen disiplin cezasında bulunması durumunda ceza puanı nedeniyle TSK’dan ayırma cezası hukuka aykırı bir idari işlem haline gelir ve iptal davasına konu edilebilir. Ancak bu iptal davalarının askeri konularda uzman avukattan danışmanlık almak suretiyle yürütülmesi tavsiye edilmektedir.
Ceza puanı Nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden Ayırma Cezası Emsal Kararlar
Bölge İdare Mahkemesi Kararı – İstanbul BİM, 2. İDD, E. 2020/1449 K. 2020/1247 T. 8.10.2020
“Bu minvalde dosya kapsamından yapılan irdelemede; davacı tarafından 5000 metre teçhizatlı koşuya katıldığı ancak başlangıcında terk ettiği beyan edilmesine rağmen katılmadığının kamera çekimleriyle tespit edildiği, dolayısıyla 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetler Disiplin Kanunu’nun 18/1-b maddesinde belirtilen “Yalan söylemek: Askeri hizmete ilişkin veya görevle ilgili konu ve durumlarda amirlere veya bilgi vermekle yükümlü olduğu kişi ve makamlara kasıtlı olarak gerçeğe aykırı ve yanlış beyanda bulunmak” fiilini işlediğinden bahisle aylıktan kesme cezasıyla tecziyesine ilişkin işlemden kaynaklanan işbu uyuşmazlıkta, olayın oluş biçimi ve özelliği göz önüne alındığında ve mahkemece yapılan ara kararı üzerine kamera kayıtlarının kaydedilip daha sonra muhafazasının yapılmadığı fiili durumunun da idarece belirtilmesi karşısında, gerekli ifadeler de alınmak suretiyle uyuşmazlığa konu olayın inceleme ve araştırmayı gerektirdiği, (https://www.lexpera.com.tr/)
Ceza puanı nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası ile ilgili hukuki destek ve danışmanlık için Askeri Kökenli Avukat ekibine sahip Reform Hukuk Büromuzun askeri avukatları ile iletişime geçiniz.
