Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu ve Cezası-TCK Madde 156 uyarınca bir suç teşkil etmekte olup cezai yaptırıma bağlanmıştır. Bedelsiz kalmış bir senedi kullanan kişi hem hapis hem de adli para cezasıyla cezalandırılır. Bedelsiz senedin kullanılması sebebiyle bir kimsenin cezalandırılabilmesi için şikayet aranmaktadır. Bedelsiz senedi kullanma suçunda etkin pişmanlık hükümleri söz konusu değildir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu Nedir ?
Bedelsiz senedi kullanma suçu esasında borçlusuna ödenmiş ve bir suretle elde kalmış senedi tekrar sanki ödememiş gibi kullanmaktır. Söz konusu borcun bir miktarı ödenmiş ve geriye kalan kısım için elde bir senet varsa ve fail bu senedi borcun tümü veya fazlası için kullanmışsa bu da bedelsiz senedi kullanma teşkil edecektir. Örneğin, bedelsiz senetler aracılığıyla sahte bir borç tahsili yapmaya çalışmak bedelsiz senedi kullanma suçu teşkil edecektir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunun Unsurları
Bedelsiz senedi kullanma suçunun gündeme gelmesi için birtakım unsurlar bulunmaktadır. Bunlar;
- Bedelsiz kalmış bir senet bulunmalıdır.
- Senet, vasfını kaybetmelidir.
- Suç kasten işlenmelidir.
- Fail senedin bedelsiz olduğunu bilmeli veya bilmesi gerekmelidir.
- Fail hukuka aykırı davranmalıdır.
Bu koşulların sağlanması halinde bedelsiz senedi kullanma suçu gündeme gelecektir.
Bedelsiz Senet Nasıl İspat Edilir?
Senedin bedelsiz olması suçun oluşması için şarttır. Uygulamada çoğu zaman söz konusu senedin bedelsiz olduğunu ispat etmek ağır bir külfet vermektedir. Davaya bakan hakim tarafların delillerini dikkate alacak ve bunun yanı sıra kendisi delil araması yapma yoluna gidebilecektir. Bu suç şikayete tabi olduğu için sanık değil müşteki/ katılan ispat yüküne sahiptir. Şikayet eden kişi sanığa verdiği kambiyo senedini ödediğini yazılı delille ispat etmelidir. Katılanın yazılı belgeye sahip olmaması halinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmektedir. Bu bağlamda bedelsiz senedin ispatında sadece yazılı deliller esas alınabilir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunda Zamanaşımı ve Şikayet Süresi
Belirtmek gerekir ki, bedelsiz senedi kullanma suçunda şüpheli veya sanık hakkında tutuklama koruma tedbiri verilemez. Bedelsiz senedi kullanma suçunun zamanaşımı 8 yıldır. Bu suç için ayrıca şikayet zamanaşımı süresi vardır. Bu bağlamda mağdur 6 aylık zamanaşımı süresi içinde şikayette bulunmalıdır. Bu suç şikâyete tabidir ve kendiliğinden soruşturulamaz. Bedelsiz senedi kullanma suçunda uzlaştırma hükümleri uygulanabilir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunun Cezası
Bedelsiz senedi kullanmak bir suçtur ve TCK uyarınca cezai yaptırıma tabidir. TCK madde 156 uyarınca bedelsiz senedi kullanan faile hem hapis hem de para cezası verilmektedir. Bedelsiz senedi kullanmanın cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis ce adli para cezasıdır. Bu durumda fail hem hapis hem de para cezasına mahkum edilecektir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunda Şahsi Cezasızlık
TCK madde 167 uyarınca bazı durumlarda faile ceza verilmeyecektir. Bu bağlamda şahsi cezasızlık hali bedelsiz senedi kullanma suçu bakımından söz konusu olabilir. Bu haller;
- Suçu haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin işlemesi
- Suçu Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın işlemesi
- Suçu aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin işlemesi
Bu hallerde faile kural olarak ceza verilmeyecektir. Bu şahsi cezasızlık halidir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunun Cezasında İndirim
Bazı hallerde faile ceza verilmekte ancak cezasında indirim yapılmaktadır. Bedelsiz senedi kullanma suçunda da bu indirimden yararlanmak mümkündür. buna göre;
- Suçu haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin işlemesi
- Suçu aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birini işlemesi
- Suçu aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenmesi halinde faile verilecek ceza ½ yani yarısı oranında indirilecektir.
Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Bedelsiz senedi kullanma suçunun failinin hükmün açıklanmasının geri bırakılması müessesinden yararlanması mümkündür. HAGB olarak bilinen uygulamada faile ceza verilir ancak bu ceza açıklanmaz. Failin daha sonraki davranışları da göz önünde tutularak bu ceza zamanla silinebilir. Bedelsiz senedi kullanma suçunda HAGB kurumundan faydalanmak için İstanbul Ceza Avukatına danışabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
1-Bedelsiz Senedi Kullanma Davası Nerede Görülür ?
Bedelsiz senedi kullanma suçuna ilişkin davalar kural olarak asliye ceza mahkemesinde görülmektedir.
2-Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunda Hangi Belgeler Senet Olabilir ?
Çek, poliçe, bono gibi kambiyo senetleri ve borç ve alacak ilişkisini ispatlayan diğer başkaca senetler bu suçun konusu olabilir.
3-Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunda Ne Kadar Adli Para Cezası Verilir ?
Bu suçta adli para cezasının alt sınırı 5 gün üst sınırı ise 730 gün olup bu aralıkta hesaplama yapılır.
4-Bedelsiz Senedi Kullanma Suçunda Ceza Ertelenebilir Mi ?
Evet, şartların mevcut olması halinde failin cezası ertelenebilir.
Bedelsiz Senedin Kullanılması Suçu Emsal Yargıtay Kararları
Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2016/10333 E., 2018/1767 K.
“…suça konu 03.03.2003 vade tarihli ve 50.000 TL bedelli senedin vade tarihi kısmının yılında 3 rakamının 4 yapılıp sahteleştirilerek icraya konulması eyleminde; senedin vade tarihi değiştirilmek suretiyle sahteleştirilerek yeni bir senet haline getirildiği ancak senedin aldatıcı niteliğinin bulunmadığının çıplak gözle yapılan incelemede anlaşıldığı, ayrıca tek olan fiil ikiye bölünerek hem sahtecilik suçundan hemde bedelsiz kalan senedin kullanılması suçundan mahkumiyet hükmü kurulmuş ise de eylemin kül halinde tek bir sahtecilik suçunu oluşturduğu ve sahteciliğin aldatıcılık niteliği bulunmadığından suçun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden yazılı şekilde mahkumiyet hükümleri kurulması..”
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2017/30064 E. , 2019/15607 K.
“…Katılanın, sanıklara ait iş yerinde çalışmaya başlarken, iş sözleşmesi uyarınca, işi bırakmadan önce 15 gün içerisinde haber vereceğine dair teminat senedi verdiği, katılan işten ayrıldıktan sonra şirkete işçi alacaklarına dair dava açtığı ve dava neticesinde kazandığı, sanıkların ise bu miktarı katılandan tahsil edebilmek için senedi 40.000 TL olarak doldurup ciro ederek senedi icraya vermek suretiyle üzerlerine atılı bedelsiz senedi kullanma ve açığa imzanın kötüye kullanılması suçlarını işlediği…”
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2017/13193 E. , 2019/3260 K.
“senedi 2005 yılında katılanlardan verdiği borca karşılık aldığı, ancak katılanların ödemelerini yapmalarına rağmen senedi iade etmeyen sanığın bu senedin diğer kısımlarını 2008 yılına uygun şekilde doldurarak piyasaya sürdüğü ve atılı suçları işlediği iddia edilen olayda ;
Her ne kadar sanığın, katılanlar tarafından ödenmiş senedi ciro edip araba alışverişi karşılığında hakkında takipsizlik kararı verilen …’a verdiği kabul edilmiş ise de; ciro zincirindeki imzanın sanık …’a ait olmaması ve sanığın aşamalarda; senedin …’a verilişi ve kendisinin senetteki imzasının aidiyeti hususunda çelişkili, oluşa uygun olmayan savunmalarda bulunması, ayrıca dosya içerisinde bulunan ve katılanların şikayetinden sonraki bir tarihte sanık …’ın düzenlediği belirtilen ibraname içeriği nazara alındığında; sanığın, adına sahte olarak ciro edilen senedi …’a verdiği ve eyleminin TCK’nın 157 ve 204/1 maddelerinde düzenlenen dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlarını oluşturduğu gözetilmeksizin suç vasfında yanılgıya düşülmek suretiyle bedelsiz senedi kullanma ve açığa imzanın kötüye kullanılması suçlarından mahkumiyetine hükmedilmesi…”
TCK Madde 156 da düzenlenen bedelsiz senedin kullanılması suçu ile alakalı Ankara Ceza Avukatlarının bulunduğu Reform Hukuk Büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
Sıradaki Makelemiz : Ankara Ceza Avukatı
