Askerde Görev Sırasında Yaralanma Nedeniyle Tazminat ;Askerde görev sırasında yaralanma ya da can kaybı gibi hallerde devlet tarafından, zarar gören askere veya yaşamını yitiren askerin yakınlarına nakdi ödemeler yapılmaktadır. Söz konusu nakdi ödemelere nakdi tazminat denilmektedir.
Nakdi tazminatların ödenmesi için kural olarak dava açılmasına gerek yoktur. Aşağıda da açıklayacağımız üzere Nakdi Tazminat, idare tarafından ilgiliye doğrudan ödenir. Bununla birlikte idare kimi zaman söz konusu nakdi tazminatı ilgiliye ya hiç ödememekte ya da eksik ödeyebilmektedir.
İşte biz de bu yazımızda sizlere öncelikle nakdi tazminatın ne olduğunu, kimlerin nakdi tazminat alabileceğini, nakdi tazminatın hesabını, nakdi tazminatın eksik hesaplanması halinde yapılması gerekenleri ve bu hususta öngörülen zamanaşımı süreleri ile nakdi tazminata ilişkin yargı kararlarını açıklayacağız.
Nakdi tazminat ve TSK yaralanma tazminatı ile ilgili merak etmiş olduğunuz hususlar için alanında uzman Askeri Hukuk avukatlarımızı arayabilir, hukuki danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
Askerde Görev Sırasında Yaralanma Nedeniyle Tazminat uzman avukatlarımızdan destek almak için bizimle hemen iletişime geçin.
Nakdi Tazminat Nedir?
Nakdi tazminat, ilgili kanunlar kapsamında olmak kaydıyla devlet personelinin görevi dolayısıyla yaşamını yitirmesi, engelli hale gelmesi veya yaralanması halinde ödenen tazminattır.
Nakdi tazminatın ödenmesi herhangi bir adli kararı gerektirmemekte olup idare tarafından re’sen gerçekleştirilmektedir. Bu bakımdan nakdi tazminat, aşağıda saymış olduğumuz kanunların kapsamı dahilinde idarenin kendiliğinden hükmetmiş olduğu bir tazminattır. Söz konusu kanunlar:
- 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun
- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu
- 2453 Sayılı Yurtdışında Görevli Personele Nakdî Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun
- 2629 Sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanun
- 3497 Sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkında Kanun
Askerde Yaralananların Hakları
Vazife sırasında veya vazife dışında yaralanan veya sakat kalan personel nakdi tazminat kanunu kapsamında tazminata ve terörle mücadele kanunu kapsamında bir takım haklara sahiptir. Terörle mücadele kapsamında şehit olan personelin eşi, çocukları ve mirasçıları da bu haklardan faydalanabilmektedir.
Askerde yaralananların hakları personelin kusuru olsa dahi korunmaktadır. İlgili idareden kusursuz sorumluluk kapsamında askerde yaralananlar haklarını talep edebilirler.
Nakdi Tazminatı Kimler Alabilir?
Askeri Tazminat Hak Sahipleri nakdi tazminata asıl hak sahibi olan kişi, görevi dolayısıyla zarara uğrayan kişidir. Bununla birlikte aşağıda da saymış olduğumuz personellerin, yaptıkları görevler veya yardımlar nedeniyle saldırıya maruz kalan eş, altsoy, ana, baba ve kardeşleri de nakdi tazminata hak kazanabilmektedirler.
Peki, nakdi tazminata kimler hak kazanabilir? Hangi devlet görevlileri nakdi tazminat kapsamındadır?
İç güvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki veya trafik ve yol güvenliğini sağlamak konularında görevlendirilen:
- Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli,
- Silahlı Kuvvetler mensupları,
- Milli İstihbarat Teşkilatı mensupları,
- Çarşı, mahalle ve kır bekçileri,
- Orman memurları ve personeli ile Gümrük Muhafaza Memurları
- Güven ve asayişi ihlal eden eylemlere ve kaçakçılığa ilişkin olayların soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürüten adli ve askeri hakimleri, Cumhuriyet savcı ve yardımcılarıyla askeri savcı ve yardımcıları
- Güven ve asayişi ihlal eden eylemler ile kaçakçılığa ilişkin eylemlerin önlenmesine yönelik görev yapan mülki idare amirleri
- Tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakilleri ile ceza ve tutukevlerinin iç ve dış güvenliğini sağlamakla görevli bulunan personel
- Güven ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve siviller
- İç güvenlik ve asayişin korunmasında veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki ile ilgili olarak güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olmuş ve faydalı oldukları yetkililerce tevsik edilmiş şahıslar
- Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan saldırılara maruz kalan kamu görevlileri
- Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Teşkilatında bulunan ve 24/2/2000 tarihli ve 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanunda tanımlanan patlayıcı maddelerin incelenmesi, muhafazası, nakli, imha edilmesi ve zararsız hâle getirilmesi işlemlerinde görevlendirilenler
- Orman yangınlarını söndürme çalışmalarında Orman Genel Müdürlüğü tarafından fiilen görevlendirilen personel ve gönüllüler ile bu kapsamda görev verilen diğer kamu görevlileri
Yukarıda sayılanların yaptıkları görevler veya yardımlar sebebiyle saldırıya maruz kalan eş, füru, ana, baba ve kardeşler
Nakdi Tazminat Nasıl Hesaplanır? Askeri Tazminat Hesaplama
Nakdi tazminat; yaşamın yitirilmesi, bedenen engelli hale gelinmesi ve yaralanma durumlarına göre farklı hesaplamalara tabi olmaktadır. 2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun m.3 hükmünde de belirtildiği üzere nakdi tazminat;
- Ölenlerin kanuni mirasçılarına, en yüksek Devlet Memuru brüt aylığının (Ek gösterge dahil) 100 katı tutarında
- Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz ve hayatını başkasının yardım ve desteği ile sürdürebilecek şekilde malul olanlara 200 katı tutarında
- Diğer engelli hâle gelenlere Devlet Memuru brüt aylığının % 25’inden % 75’ine kadar
- Yaralananlara ise Devlet Memuru brüt aylığının % 20’sini geçmemek üzere engellilik ve yaralanma derecesine göre nakdi tazminat ödemesi yapılır.
- Devlet memuru brüt aylığı, 1500 TL gösterge ücreti ile 8000 TL ek göstergenin toplanıp her yıl farklı oranları olan aylık katsayı ile çarpılması ile ortaya çıkan ücrettir.
Nakdi Tazminatın Eksik Hesaplanması Halinde Ne Yapılır?
Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere nakdi tazminat, herhangi bir adli karar olmaksızın yetkili komisyonlar tarafından karar verilen bir tazminat türüdür. Bu bakımdan nakdi tazminatın verilmesi kararı da bir idari işlem niteliğini taşımaktadır. Dolayısıyla söz konusu idari işleme de İdari Yargıda dava açmak mümkündür.
Bu itibarla nakdi tazminatın eksik hesaplanması veya hiç hesaplanmaması halinde ilgili, söz konusu tazminat kararının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde yetkili İdare Mahkemesinde iptal davası açabilecektir.
Askerde Yaralanma Tazminat Zamanaşımı Süresi Nedir?
Askerde görevi dolayısıyla yaralanan kişiye yukarıda da ifade ettiğimiz üzere nakdi tazminat ödenir. Nakdi tazminatın askere ödenmemesi halinde asker söz konusu tazminat hakkını kullanabilmek için süresinde dava açmalıdır.
Nakdi tazminata yönelik özel bir dava zamanaşımı süresi düzenlenmemiş olup genel dava Zamanaşımı süresi gündeme gelmektedir. Bu itibarla nakdi tazminata ilişkin davanın da 10 yıllık süre içerisinde açılması gerekmektedir.
“…2330 sayılı Yasa ve anılan yasanın verdiği yetkiye dayanılarak çıkartılan yönetmelikle, ilgililerin nakdi tazminattan yararlandırılmaları için bir başvuru şartı veya başvuru süresi öngörülmediğinden, Borçlar Kanunu’nda belirlenen on yıllık genel zamanaşımı süresinde yapılacak başvurular üzerine tesis edilecek işlemlerin tebliğini izleyen günden itibaren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda düzenlenen idari dava açma süresi içinde dava açılması gerekmektedir…”(Danıştay Kararı – 11. D., E. 2016/1873 K. 2017/5285 T. 20.9.2017)
Askeri Tazminat Yargı Kararları
Devletin Kadrolu İşçisi Nakdi Tazminat – Danıştay Kararı – İDDK., E. 2007/282 K. 2011/295 T. 28.4.2011
“… Olayda, davacının babasının 19.8.1992 tarihinde teröristlerce kaçırıldığı ve kendisinden bir daha haber alınamadığı, Siirt Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28.9.1999 gün ve E:1997/257, K:1999/729 sayılı kararı ile gaipliğine karar verildiği ve 4.12.2001 tarihli veraset ilamının düzenlendiği, mirasçılarına 2330 sayılı Yasa uyarınca görevlerini ifa ederken devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan saldırılara maruz kalan kamu görevlilerinin yakınlarına ödenen nakdi tazminatın ödendiği, ayrıca 3713 sayılı Yasanın terör eylemlerine muhatap olarak görevlerini ifa ederken ölen veya öldürülen kamu görevlilerine aylık bağlanacağına ilişkin 21. maddesi uyarınca da yakınlarına aylık bağlandığı hususları dikkate alındığında, kamu görevlisi sıfatı nedeniyle görevini ifa sırasında terör eylemine muhatap olduğu açık olan ve gaiplik kararı ile hakkında ölüm karinesi bulunan davacının babasının şehit statüsünde olduğunun kabulü gerektiğinden, davacının 3713 sayılı Kanunun ek 1. maddesi uyarınca Devlet memuru olma istemini içeren başvurusunun babasının şehit statüsünde olmadığından bahisle reddine ilişkin dava konusu işlemde ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının kadrolu hat işçisi olan babasının yaptığı hizmetin niteliği dikkate alındığında geniş anlamda kamu görevlisi sayılması gerektiği açık olup; davalı idare ile davacı arasında davacının babasının kamu görevlisi sayılıp sayılmayacağı hususunda bir uyuşmazlık da bulunmamaktadır…”
Sözleşmeli Güvenlik Görevlisi Nakdi Tazminat – Danıştay 10. D., E. 2011/37 K. 2011/1621 T. 27.4.2011
“… mevzuat uyarınca, 2330 sayılı Yasanın iç güvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki konularında görevlendirilenler hakkında uygulanacağı; 5188 sayılı Yasanın ise özel güvenlik görevlilerine ilişkin düzenlemeler getirdiği görülmektedir. 5188 sayılı Yasanın 15. maddesiyle, özel güvenlik görevlisi çalışanına işveren tarafından ödenecek tazminatın hesaplanmasında, iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi uyarınca ödenecek meblağdan fazla olması halinde, 2330 sayılı Yasa uyarınca ödenecek miktarın esas alınacağı belirlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davalı idarede 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uyarınca sözleşmeli personel statüsünde koruma ve güvenlik görevlisi olarak görev yapan davacının, 17.1.2010 tarihinde … Garı’nda görevli olduğu sırada Gar önünde toplanan miting katılımcılarından iki kişinin Gar önüne yazmak istedikleri yazıya müdahale etmesi üzerine 15-20 kişilik bir grup tarafından darp edildiği, darp sonucu yaralanan davacıya toplamda 11 gün iş göremezlik raporu verildiği, davacının olay nedeniyle kendisine nakdi tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun zımnen reddi üzerine bakılan davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacının 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun uyarınca özel güvenlik görevlisi olarak çalışmadığı, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca sözleşmeli kamu görevlisi olarak görev yaptığı görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda açıklanan hususlar ve mevzuat hükümleri çerçevesinde, davalı idarede güvenlik ve koruma görevini yerine getirirken yaralanan ve kamu görevlisi olan davacıya, 2330 sayılı Yasa kapsamında nakdi tazminat ödenmesi gerekirken, nakdi tazminat isteminin reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır…”
Askerde görev sırasında yaralanma yaşadıysanız ve TSK yaralanma tazminatı almak istiyorsanız askeri konularda uzman avukat ekibimizle hemen iletişime geçebilirsiniz.
Sıradaki Makalemiz: Ankara Kira Avukatı